Giáo trình mô đun Tổ chức thu hoạch và bảo quản sản phẩm - Nghề: Quản lý trang trại

Nội dung text: Giáo trình mô đun Tổ chức thu hoạch và bảo quản sản phẩm - Nghề: Quản lý trang trại

1. 11 Để xác định thời điểm chín của các loại cây trồng người ta dựa vào 3 yếu tố: - Thời gian sinh trưởng của các giống cây trồng Thời gian sinh trưởng cây trồng được tính từ khi gieo trồng đến ngày thu hoạch. Mỗi loại cây trồng, mỗi loại giống cây trồng có thời gian sinh trưởng khác nhau. Dựa vào thời gian sinh trưởng và phát triển của cây trồng ta có thể ước tính thời điểm chín của cây trồng hay khoảng thời gian thu hoạch. Ví dụ: Thời gian sinh trưởng của cây lúa là 105 ngày thì khoảng thời gian từ 7 – 10 ngày cuối là khoảng thời gian có thể thu hoạch được. - Biểu hiện chín của cây trồng Bảng 4.1.1. Biểu hiện chín thu hoạch của một số loại cây trồng Loại ây t ồ Biểu iệ Củ cải, cà rốt Củ đủ to và giòn Khoai tây, hành, tỏi Phần ngọn bắt đầu khô và thường bị đổ Bầu Đạt kích thước tốt nhất, móng tay cái có thể đâm vào thịt quả (nếu móng tay không đâm được vào thịt quả tức là quả đã già) Cà tím, mướp đắng, dưa leo Đạt kích thước tốt nhất nhưng vẫn mềm (nếu màu sắc bị tối, hoặc thay đổi hoặc hạt cứng tức là đã già) Ngô rau Sữa chảy ra từ hạt nếu bị cắt Cà chua Các hạt sẽ trượt khi quả bị cắt, hoặc màu xanh của vỏ chuyển sang màu hồng Ớt ngọt Màu xanh đậm chuyển sang màu sẫm hoặc đỏ Dưa hấu Màu của phần phía dưới chuyển sang màu vàng kem, khi vỗ nghe tiếng rỗng Hoa lơ trắng Kết hoa chặt, chắc (nếu quá lứa thì cụm hoa dài ra và lỏng lẻo) Hoa lơ xanh Khóm nụ chặt, chắc (nếu quá lứa thì lỏng) Bắp cải Đầu kết lại chắc nịch (quá lứa thì đầu mở) Đậu tương Hầu hết lá trên cây đã vàng, rụng; quả trên cây
2. 12 Loại ây t ồ Biểu iệ chuyển sang màu nâu xám. Lạc Lá vàng, vỏ quả cứng, chắc, ít quả lép. Lúa Lá chuyển sang màu vàng; hơn 80% hạt trên bong có màu vàng. Sắn Lá từ màu xanh chuyển sang vàng nhạt và rụng gần hết, ngọn sắn chỉ còn khoảng 5 – 6 lá; thân cây đã chuyển sang màu xám, chỉ còn các cành nhánh có màu xanh nhạt. Khoai lang Lá gốc bị xuống màu và rạc đi, bới kiểm tra củ thấy vỏ củ nhẵn; khi cắt đôi củ khoai để ngoài không khí vài ba phút, chỗ cắt khô và không bị đen. - Mục đích sử dụng sản phẩm nông sản sau thu hoạch: độ chín thu hoạch và độ chín chế biến. 1.2. ời iểm ạt t ọ lượ t u oạ ủa á sả ẩm vật uôi Sản phẩm vật nuôi rất đa dạng và phong phú. Mỗi loại sản phẩm khác nhau như thịt, trứng, sữa, có thời gian thu hoạch khác nhau. Đối với trứng, sữa người dân có thể thu hoạch hàng ngày. Đối với thịt thì thu hoạch sau khi vật nuôi đạt một trọng lượng thích hợp. Để xác định thời điểm đạt trọng lượng của các loại vật nuôi, người dân cần dựa vào: - Thời gian sinh trưởng của vật nuôi - Nhu cầu/thị hiếu thị trường về kích cỡ - Hiệu quả kinh tế Ví dụ: Đối với tôm, sau thời gian nuôi khoảng 4 – 4,5 tháng, theo dõi khi tôm có trọng lượng đạt 30 – 35 con/kg thì có thể thu hoạch tôm vì nếu thu tôm sớm chưa đạt kích cỡ quy định sẽ giảm giá trị kinh tế; còn nếu để quá lâu sau giai đoạn này tôm sẽ tăng trưởng chậm. Sau thời gian này, nếu tiếp tục nuôi sẽ không có hiệu quả vì kéo dài thời gian nuôi, chi phí tăng nhiều. 2. K ảo sát và dự oá iá t ị t ườ tại t ời iểm t u oạ Đối với người dân, khi bán sản phẩm nông sản, thông tin về giá bán là thông tin quan trọng nhất, quyết định đến lợi nhuận của quá trình sản xuất. Sự hiểu biết về thông tin thị trường sẽ giúp người dân có cơ hội bán sản phẩm của mình với mức giá cao hơn. Trước khi quyết định thời điểm thu hoạch và bán sản phẩm, người dân cần khảo sát và dự đoán giá thị trường. Người dân hãy tham khảo - Giá bán của hàng xóm
3. 13 - Giá mua của các thương lái khác - Giá cả nông sản trong các bản tin thị trường trên các báo - Giá cả nông sản trong các bản tin thị trường trên đài, tivi và internet Hình 4.1.1. Bản tin thị trường nông sản Hình 4.1.2. Bản tin thị trường nông trên ti vi sản trên internet Có 2 nguyên nhân chính dẫn đến sự thay đổi giá cả các sản phẩm nông sản: nguồn cung và nhu cầu thị trường. Khi cung bằng cầu giá cả ít có sự biến động; khi cung vượt cầu giá nông sản sẽ giảm. Khi cầu vượt cung giá nông sản sẽ tăng. - Nguồn cung: Nguồn cung sản phẩm phụ thuộc vào diện tích gieo trồng, thời tiết và mùa vụ thu hoạch. Diện tích gieo trồng càng nhiều, thời tiết càng thuận lợi thì nguồn cung nông sản càng lớn. Ngoài ra, vì sản xuất nông nghiệp mang tính chất mùa vụ nên khi đến mùa thu hoạch, sản lượng nông sản được bán ra thị trường tăng đột biến. Sự gia tăng nguồn cung làm giảm giá bán nông sản, đặc biệt là những loại nông sản không thể bảo quản lâu như rau, hoa, quả. Ví dụ: Khi thu hoạch cà chua, giá cả sẽ bị dao động mạnh tại thời điểm thu hoạch đại trà. Tại thời điểm này, giá cà chua thường giảm mạnh. Do đó, nên chọn thu hoạch vào thời điểm đầu hoặc cuối mùa vụ thu hoạch đại trà. Đối với các mặt hàng nông sản chính có thể bảo quản trong thời gian dài như lúa gạo, ngô, khoai tây, hành, giá cả thị trường phụ thuộc nhiều vào nhu cầu hơn là tính chất mùa vụ của sản phẩm. - Nhu cầu thị trường: Nhu cầu thị trường phụ thuộc vào thị hiếu tiêu dùng, thời điểm tiêu dùng trong năm. Thông thường, vào thời điểm diễn ra lễ hội hoặc đám cưới, nhu cầu tiêu thụ các loại nông sản tươi như rau, hoa, quả tăng. Lúc này, giá bán nông sản thường cao hơn so với mức bình thường. Biết được thông tin thị trường từ nhiều nguồn khác nhau, biết được quy luật giá cả của thị trường sẽ giúp cho người dân dự đoán chính xác giá bán và quyết định thời điểm thu hoạch có giá bán nông sản cao.
4. 14 3. Dự oá t t ời tiết tại t ời iểm t u oạ Điều kiện thời tiết tại thời điểm thu hoạch có ảnh hưởng quyết định đến số lượng và chất lượng nông sản và sản phẩm vật nuôi sau thu hoạch. Tốt nhất là thu hoặch vào những ngày đẹp trời, khí hậu mát mẻ, tránh thu hái vào những ngày mưa, ẩm hay nhiều sương để hạn chế sự lây lan và gây hại của vi sinh vật; hạn chế sự thất thoát cá, tôm, Khi thu hoạch nông sản, để đảm bảo yêu cầu về số lượng và chất lượng sản phẩm, mỗi loại nông sản có yêu cầu riêng về điều kiện thời tiết. Đối với rau, hoa, quả, việc thu hoạch cần phải thực hiện nhanh chóng, kịp thời, gọn vào lúc sáng sớm khi chưa có nắng gắt. Đối với nông sản dạng củ và dạng hạt cần thu hoạch vào lúc có nắng nhẹ và khô hanh. Để dự đoán tình hình thời tiết tại thời điểm thu hoạch người dân cần căn cứ vào: (1) quy luật thời tiết khí hậu hàng năm của vùng và (2) dự báo thời tiết của đài khí tượng thủy văn. 3.1. Că ứ quy luật t ời tiết k í ậu à ăm ủa vù Thời tiết khí hậu thường diễn ra theo quy luật từ năm này sang năm khác. Mỗi vùng khác nhau có quy luật thời tiết khí hậu khác nhau. Căn cứ vào quy luật thời tiết khí hậu của vùng hay địa phương, người dân có thể dự đoán tình hình thời tiết tại khoảng thời gian thu hoạch. Ví dụ: Ở miền Trung, lụt, bão thường xảy ra vào khoảng tháng 8 đến tháng 10 âm lịch. Tuy nhiên, trong điều kiện biến đổi khí hậu toàn cầu, diễn biến thời tiết khí hậu nhiều khi không còn tuân theo quy luật. Do đó, người dân cần căn cứ vào dự báo thời tiết của đài khí tượng thủy văn để có dự đoán chính xác hơn. Ngoài ra, căn cứ vào quy luật thời tiết khí hậu hàng năm, người dân cần bố trí thời vụ nuôi trồng phù hợp để thời gian thu hoạch nông sản và sản phẩm vật nuôi không trùng với thời kỳ mưa, bão, lụt, 3.2. Că ứ vào dự báo t ời tiết ủa ài k í tượ t ủy vă Để dự đoán chính xác hơn tình hình thời tiết tại khoảng thời gian thu hoạch, người dân cần căn cứ vào dự báo thời tiết của đài khí tượng thủy văn. Dự báo thời tiết được phát trên các kênh thông tin đại chúng như: báo, đài, tivi. Ngoài ra, người dân có thể tìm hiểu thông tin dự báo thời tiết thông qua mạng internet.
5. 15 Hình 4.1.3. Bản tin dự báo thời tiết Hình 4.1.4. Bản tin dự báo thời tiết trên ti vi trên đài phát thanh Dựa vào các bản tin dự báo thời tiết, người dân có thể xác định được ngày có thời tiết đẹp để tiến hành thu hoạch nông sản và sản phẩm vật nuôi. Nếu dự báo thời tiết của đài khí tượng thủy văn có mưa, gió lớn đúng ngày xác định thu hoạch có thể thu sớm hoặc trễ vài ngày. Thậm chí, khi có bão hoặc lũ cần phải thu sớm cả tuần. Việc dời thời gian thu hoạch tkhi thời tiết xấu sẽ hạn chế tổn thất lớn về số lượng và chất lượng nông sản. 4. K ảo sát t ị t ườ lao và dự oá u ầu lao tại t ời iểm t u oạ Việc thu hoạch nông sản ở nước ta chủ yếu dựa vào lao động thủ công. Do đó, thời điểm thu hoạch là thời điểm sử dụng nhiều công lao động nhất. Tuy nhiên, hiện nay do phần lớn lao động nông thôn (lao động trẻ, khỏe) đều đi làm ăn xa ở các khu công nghiệp và đô thị, lao động nông nghiệp trở nên khan hiếm nhất là trong mùa vụ thu hoạch nông sản. Sự khan hiếm lao động dẫn đến việc người dân (1) không thuê được lao động thu hoạch nông sản, kéo dài thời gian thu hoạch và gây tổn thất về chất lượng và số lượng nông sản; (2) giá thuê lao động cao. Nhằm đảm bảo việc thu hoạch diễn ra thuận lợi và đạt hiệu quả cao, người dân cần khảo sát và dự đoán cung cầu lao động trước khi quyết định thời điểm thu hoạch nông sản. Để dự đoán cung cầu lao động, cần dựa vào: - Số lao động nông nghiệp ở địa phương - Thời vụ thu hoạch nông sản ở địa phương - Diện tích/sản lượng nông sản cần thu hoạch ở địa phương 5. Xá ị t ời iểm t u oạ Sau khi xác định khoảng thời gian thu hoạch, khảo sát và dự đoán giá cả thị trường, dự đoán điều kiện thời tiết và khảo sát và dự đoán cung cầu lao động trong khoảng thời gian thu hoạch, chúng ta tiến hành xác định thời điểm thu hoạch cho cây trồng và vật nuôi. Việc xác định thời điểm thu hoạch cần đảm bảo các yêu cầu:
6. 16 - Cây trồng đạt độ chín theo yêu cầu thu hoạch và chế biến, vật nuôi đạt trọng lượng thu hoạch. - Giá bán nông sản và sản phẩm động vật cao. - Thời tiết tại thời điểm thu hoạch thuận lợi; trời không mưa, không có nhiều sương và không có bão, lụt, - Dễ thuê lao động thu hoạch và giá thuê lao động thu hoạch hợp lý (giá thuê không cao hơn giá thuê lao động tại các thời điểm khác trong năm). B. Câu ỏi và bài tậ t ự à 1. Câu ỏi: 1.1. Nêu các bước xác định thời điểm thu hoạch nông sản và sản phẩm vật nuôi? 1.2. Việc xác định thời điểm thu hoạch nông sản và sản phẩm vật nuôi cần đảm bảo các yêu cầu nào? 2. Bài tậ t ự à : Bài tập thực hành 4.1.1. Xác định thời điểm thu hoạch một số loại cây trồng chính: lúa hoặc lạc hoặc khoai hoặc rau và một số loại vật nuôi: tôm hoặc cá hoặc heo C. i ớ Tại thời điểm thu hoạch: - Cây trồng phải đạt độ chín theo yêu cầu thu hoạch và chế biến, vật nuôi đạt trọng lượng thu hoạch. - Giá bán nông sản và sản phẩm vật nuôi phải cao. - Thời tiết tại thời điểm thu hoạch thuận lợi; trời không mưa, không có nhiều sương và không có bão, lụt, - Dễ thuê lao động thu hoạch và giá thuê lao động thu hoạch hợp lý (giá thuê không cao hơn giá thuê lao động tại các thời điểm khác trong năm.
7. 17 B 02. XÂY DỰ ƯƠ U ẠC BẢ QUẢ Mã bài: MĐ4-02 Mụ tiêu: - Liệt kê được các nội dung của một phương án thu hoạch và bảo quản; - Trình bày được các bước xây dựng phương án thu hoạch và bảo quản; - Xây dựng được phương án thu hoạch và bảo quản nông sản cho trang trại. A. i du 1. Cá i du ủa m t ư á t u oạ và bảo quả ô sả Để khâu thu hoạch và bảo quản nông sản diễn ra thuận lợi, đạt hiệu quả cao, chủ trang trại cần xây dựng phương án thu hoạch và bảo quản. Phương án thu hoạch và bảo quản là một bản trình bày dự kiến các công việc phải làm. Một bản phương án thu hoạch và bảo quản gồm các nội dung chính sau: - Thời điểm thu hoạch và sản lượng ước tính của các loại nông sản và vật nuôi - Hình thức thu hoạch - Kế hoạch lưu trữ, bảo quản - Kế hoạch thuê nhân lực; thuê hoặc mua sắm phương tiện thu hoạch và nhà kho - Chi phí cho khâu thu hoạch và bảo quản - Kế hoạch huy động vốn cho khâu thu hoạch và bảo quản 2. Cá bướ xây dự ư á t u oạ và bảo quả ô sả 2.1. Bướ 1: Lậ t ời ia biểu t u oạ và ướ tí sả lượ t u oạ o từ loại ô sả và vật uôi a. Lậ t ời ia biểu Trang trại thường sản xuất nhiều loại cây trồng và vật nuôi. Mỗi loại cây trồng và vật nuôi có thời điểm thu hoạch khác nhau. Do đó, chủ trang trại cần xác định thời điểm thu hoạch của từng loại cây trồng và vật nuôi, sau đó lập thời gian biểu thu hoạch. Bảng 4.2.1. Thời gian biểu thu hoạch nông sản và vật nuôi Cây t ồ Diệ tí ời iểm t u oạ Lạc Lúa Cải bắp
8. 18 Cây t ồ Diệ tí ời iểm t u oạ Hành tây Khoai lang ật uôi Diệ tí oặ Con ời iểm t u oạ Tôm Cá Heo Gà b. Ướ tí sả lượ t u oạ * Ướ tí sả lượ t u oạ ây t ồ : ó 2 á - Dựa vào giống cây trồng và tình hình sinh trưởng phát triển của cây trồng để ước tính Bướ 1: Ước tính năng suất Ví dụ: năng suất bình quân của giống lúa HT1 đạt 50 – 55 tạ/ha, thâm canh tốt đạt 60 tạ/ha. Nếu cây lúa HT1 sinh trưởng và phát triển tốt, năng suất có thể đạt 55 tạ/ha. Nếu cây lúa HT1 sinh trưởng phát triển kém, bị sâu bệnh và chuột phá hoại, năng suất có thể chỉ còn 35 – 40 tạ/ha. Những người có kinh nghiệm sản xuất lâu năm chỉ cần nhìn thực trạng ruộng cây trồng có thể dự đoán năng suất một cách nhanh chóng và chính xác. Bướ 2: Tính sản lượng Sản lượng = Năng suất x Diện tích - Đo đếm Bướ 1: Tính năng suất Năng suất = Số cây/đơn vị diện tích x Số quả/hạt/cây x khối lượng quả/hạt Để xác định năng suất cần tiến hành lấy mẫu theo phương pháp 5 điểm trên hai đường chéo. Mỗi điểm lấy mẫu có diện tích ít nhất 1 m2. Các điểm lấy mẫu phải cách bờ ít nhất 1 m. Điểm lấy mẫu không quá tốt cũng không quá xấu. + Dùng dụng cụ có diện tích 1 m2 để đếm số cây/1 m2 của từng điểm, sau đó tính giá trị trung bình + Đếm số quả trên cây của 10 cây liên tục trên một hàng, sau đó tính giá trị trung bình
9. 19 + Xác định khối lượng quả/hạt bằng cách cân + Tính năng suất trung bình/ 1 m2 + Tính năng suất trung bình/ha Bướ 2: Tính sản lượng Sản lượng = Năng suất x Diện tích * Ướ tí sả lượ vật uôi - Ước tính sản lượng heo Bướ 1: Chọn mẫu tính trọng lượng Tùy thuộc vào số lượng đàn nuôi, chủ trang trại chọn ra một vài con heo (5 – 10 % tổng đàn) không béo quá cũng không gầy quá để tính trọng lượng. Bướ 2: Tính trọng lượng heo Trọng lượng heo = Vòng ngực x Vòng ngực x Dài thân x 87,5 Đo chiều dài thân heo theo dọc cột sống từ mí sau của tai đến gốc đuôi Đo vòng ngực bằng cách vòng thân heo sau nách chân trước Bướ 3: Tính trọng lượng trung bình của một con heo Bướ 4: Tính sản lượng đàn heo Sản lượng đàn heo = Trọng lượng trung bình/con x tổng số con - Ước tính sản lượng gà, vịt Bướ 1: Chọn mẫu tính trọng lượng Tùy thuộc vào số lượng đàn nuôi, chủ trang trại chọn ra một vài con gà (5 – 10 % tổng đàn) không béo quá cũng không gầy quá để tính trọng lượng. Bướ 2: Cân tính trọng lượng từng con Bướ 3: Tính trọng lượng trung bình của một con Bướ 4: Tính sản lượng đàn gà/vịt Sản lượng đàn gà, vịt = Trọng lượng trung bình/con x tổng số con . oà t iệ bả t ời ia biểu t u oạ và sả lượ ướ tí o từ loại ô sả và vật uôi Bảng 4.2.2. Thời gian biểu thu hoạch và sản lượng ước tính của nông sản Cây t ồ Diệ tích ời iểm t u oạ Sả lượ ướ tí (k ) Lạc Lúa Cải bắp
10. 20 Cây t ồ Diệ tích ời iểm t u oạ Sả lượ ướ tí (k ) Hành tây Khoai lang ật uôi Diệ tí ời iểm t u oạ oặ Con Tôm Cá Heo Gà 2.2. Bướ 2: Xá ị t ứ t u oạ Tùy vào điều kiện sản xuất của trang trại, điều kiện thực tế ở địa phương và đối tượng sản xuất, chủ trang trại xác định hình thức thu hoạch cho từng loại cây trồng và vật nuôi. Có 3 hình thức thu hoạch: thu hoạch thủ công, thu hoạch bằng máy móc và thu hoạch thủ công kết hợp sử dụng máy móc. Bảng 4.2.3. Hình thức thu hoạch nông sản và sản phẩm vật nuôi Đối tượ sả xu t t ứ t u oạ Cây t ồ Lạc Thu hoạch thủ công Lúa Thu hoạch bằng máy gặt đập liên hợp Rau Thu hoạch thủ công ật uôi Tôm Thu hoạch thủ công kết hợp sử dụng máy móc Heo Thu hoạch thủ công Gà Thu hoạch thủ công
11. 21 2.3. Bướ 3: Lậ kế oạ lưu t ữ, bảo quả Sau khi ước tính sản lượng thu hoạch nông sản và sản phẩm vật nuôi, chủ trang trại cần xác định sản lượng bán tươi và sản lượng sơ chế và bảo quản. Bảng 4.2.4. Kế hoạch lưu trữ và bảo quản nông sản và sản phẩm vật nuôi Cây t ồ Sả lượ ướ tí Bá tư i S ế và bảo quả (kg) (kg) (kg) Lạc Lúa Cải bắp Hành tây Khoai lang ật uôi Sả lượ ướ tí Bá tư i S ế và bảo quả (kg) (kg) (kg) Tôm Cá Heo Gà 2.4. Bướ 4: Lậ kế oạ t uê lao ; t uê oặ mua sắm ư tiệ t u oạ và à k o a. Lậ kế oạ t uê lao Bướ 1: Ước tính số công lao động cần thiết cho việc thu hoạch Dựa vào diện tích gieo/nuôi trồng và sản lượng thu hoạch, người dân cần tính toán số lao động cần thiết cho việc thu hoạch. Bướ 2: Ước tính số công lao động cần thiết cho việc vận chuyển sản phẩm Bướ 3: Ước tính số công lao động cần thiết cho việc sơ chế và bảo quản Bướ 4: Ước tính số lao động hiện có của gia đình Bướ 5: Ước tính số lao động cần thuê b. Lậ kế oạ t uê oặ mua sắm dụ ụ và ư tiệ t u oạ * Lậ kế oạ t uê oặ mua sắm dụ ụ và máy mó t u oạ
12. 22 Bướ 1: Xác định loại dụng cụ và máy móc thu hoạch Mỗi loại nông sản khác nhau có yêu cầu về dụng cụ và máy móc thu hoạch khác nhau. Do đó, tùy vào tình hình sản xuất của trang trại, chủ trang trại cần xác định chủng loại dụng cụ và máy móc cần cho việc thu hoạch nông sản hoặc sản phẩm vật nuôi. Bướ 2: Xác định số lượng dụng cụ và máy móc thu hoạch Dựa vào diện tích gieo/nuôi trồng, sản lượng nông sản/vật nuôi và số lao động thu hoạch, chủ trang trại xác định số lượng dụng cụ và máy móc thu hoạch cần thiết. Đối với dụng cụ thu hoạch: mỗi lao động sử dụng 1 dụng cụ Đối với máy móc thu hoạch: tùy vào diện tích và sản lượng. Đối với trang trại có diện tích gieo trồng nhỏ có thể chỉ cần 1 máy; đối với trang trại có diện tích gieo trồng lớn có thể cần từ 2 máy trở lên. Bướ 3: Xác định số lượng dụng cụ và máy móc thu hoạch hiện có ở trang trại Hàng năm trang trại đều tiến hành các hoạt động thu hoạch sản phẩm nông sản và vật nuôi. Do đó, dụng cụ thu hoạch của năm trước có thể cất giữ và tận dụng cho năm sau. Đến mùa vụ thu hoạch, chủ trang trại cần kiểm tra và xác định số dụng cụ và máy móc còn sử dụng tốt hiện có để giảm số thuê mua. Bướ 4: Xác định số lượng dụng cụ và máy móc thu hoạch cần mua hoặc thuê Số lượng cần thuê = Số lượng cần cho việc thu hoạch – Số lượng hiện có + Số lượng dự phòng trong trường hợp hư hỏng Đối với các dụng cụ thu hoạch: chủ trang trại nên mua sắm và cất giữ để dùng cho các năm sau. Đối với máy móc thu hoạch: có thể mua hoặc thuê. Tuy nhiên, để giảm chi phí sản xuất, chủ trang trại nên thuê và làm hợp đồng thuê với các chủ máy. * Lậ kế oạ t uê oặ mua sắm bao b và dụ ụ ứa ự Bướ 1: Xác định loại và tiêu chuẩn bao bì và dụng cụ chứa đựng cần sử dụng cho từng loại nông sản Trang trại thường đa dạng hóa các hoạt động sản xuất. Trong cùng một thời điểm trang trại có thể tiến hành thu hoạch 2 – 3 loại nông sản khác nhau. Mỗi loại nông sản khác nhau cần sử dụng bao bì và dụng cụ chứa đựng khác nhau. Do đó, để chuẩn bị bao bì và dụng cụ chứa đựng phù hợp cho từng loại nông sản và sản phẩm vật nuôi. Bướ 2: Ước tính số lượng bao bì và dụng cụ chứa đựng cho từng loại nông sản và sản phẩm vật nuôi Dựa vào sản lượng thu hoạch, kích cỡ và khả năng chứa đựng của các loại bao bì và dụng cụ chứa, chủ trang trại ước tính số lượng bao bì và dụng cụ chứa
13. 23 cần thiết cho việc thu hoạch. Số bao bì/dụng cụ chứa cần thiết = Sản lượng ước tính : khả năng chứa đựng Ví dụ: Một bao xác rắn có thể chứa đựng 40 kg thóc, sản lượng ước tính của trang trại là 1.000 kg => Số bao xác rắn chủ trang trại cần phải chuẩn bị = 1.000 : 40 = 250 bao Bướ 3: Xác định số lượng bao bì và dụng cụ chứa đựng còn lại của năm trước Đối với một số loại bao bì có khả năng tái sử dụng như thúng, sọt tre, sọt nhựa, chủ trang trại nên sử dụng lại để tiết kiệm chi phí. Bướ 4: Xác định số lượng bao bì và dụng cụ chứa đựng cần mua sắm cho từng loại nông sản Số lượng cần mua sắm = Số lượng cần dùng – Số lượng còn lại của năm trước * Lậ kế oạ t uê oặ mua sắm ư tiệ vậ uyể Bướ 1: Xác định loại và số lượng phương tiện vận chuyển cần sử dụng Bướ 2: Xác định loại và số lượng phương tiện vận chuyển sẵn có Bướ 3: Xác định loại và số lượng phương tiện cần thuê hoặc mua sắm - Đối với phương tiện sử dụng sức người và động vật: chủ trang trại có thể mượn của hàng xóm, thuê hoặc mua. Với những phương tiện rẻ tiền và có thể sử dụng lâu dài như quang gánh, xe rùa, xe kéo chủ trang trại nên mua để chủ động khi mùa vụ thu hoạch đến. - Đối với phương tiện cơ giới: chủ trang trại nên thuê để tiết kiệm chi phí. c. Lậ kế oạ t uê oặ xây dự sâ i và nhà kho Bướ 1: Xác định diện tích sân phơi cần cho việc phơi sấy sản phẩm Bướ 2: Xác định loại nhà kho và diện tích nhà kho bảo quản Bướ 3: Xác định diện tích sân phơi và nhà kho sẵn có Bướ 4: Xác định diện tích sân phơi và nhà kho cần thuê hoặc xây dựng mới d. Lậ bả tổ ợ o từ loại ô sả và sả ẩm vật uôi Để thuận tiện cho công tác chuẩn bị, chủ trang trại cần lập bảng tổng hợp cho từng loại nông sản và sản phẩm vật nuôi. Bảng 4.2.5. Kế hoạch thuê lao động; thuê hoặc mua sắm phương tiện thu hoạch và nhà kho cho khâu thu hoạch lạc