Nghiên cứu xây dựng phần mềm hỗ trợ giảng dạy triển khai bãi xử lý vệ sinh bộ phận trạm quân y trung đoàn

Nội dung text: Nghiên cứu xây dựng phần mềm hỗ trợ giảng dạy triển khai bãi xử lý vệ sinh bộ phận trạm quân y trung đoàn

1. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 8-2016 NGHIÊN C ỨU XÂY D ỰNG PH ẦN M ỀM H Ỗ TR Ợ GI ẢNG D ẠY TRI ỂN KHAI BÃI X Ử LÝ V Ệ SINH B Ộ PH ẬN TR ẠM QUÂN Y TRUNG ĐOÀN Hoàng Anh Tu ấn*; Hoàng Đắc Th ăng* Lê Trung Th ắng*; Nguy ễn Thái Ng ọc* TÓM T ẮT Mục tiêu: nghiên c ứu xây d ựng cơ s ở d ữ li ệu (CSDL) bài gi ảng, video clip k ỹ thu ật tri ển khai bãi xử lý v ệ sinh bộ ph ận tuy ến quân y trung đoàn và xây d ựng ph ần m ềm h ỗ tr ợ gi ảng d ạy y học quân s ự t ại H ọc vi ện Quân y. Đố i t ượ ng: bài gi ảng điện t ử th ực hành tri ển khai b ộ ph ận x ử lý v ệ sinh tuy ến quân y trung đoàn và ph ần m ềm Web. Ph ươ ng pháp: sử d ụng kỹ thu ật công ngh ệ, thi ết k ế xây d ựng bài gi ảng điện t ử có s ử d ụng video clip theo mô hình web-based. Kết qu ả: đã xây d ựng quy trình thi ết k ế bài gi ảng điện t ử có s ử d ụng video clip theo mô Webbased ; thi ết kế 05 bài gi ảng điện t ử v ề tri ển khai b ộ ph ận x ử lý v ệ sinh tuy ến quân y trung đoàn ; kết qu ả đánh giá th ử nghi ệm trong gi ảng d ạy cho th ấy đáp ứng đượ c công tác đào t ạo t ại H ọc vi ện Quân y. * Từ khóa: Bãi x ử lý v ệ sinh ; Bài gi ảng video clip; Ph ần m ềm h ỗ tr ợ gi ảng d ạy. Research and Development of Teaching-Aid Software of Implementation for Hygiene Management Ground at Military Medical Regiment Summary Objectives: To build database lectures, video clip on the implementation for hygiene management ground at military medical regiment and to build the software of teaching-aids at Military Medical University. Subjects: E-lectures about practices of implementation for hygiene management ground at military medical regiment and web softwares. Methods: To use technique of designing e-lectures supported by web-based video clip. Results: We have been sucessful in making procedures of e-lectures enhanced by web-based video clips; we have also finished 05 e-lectures on the implementation for hygiene management ground at military medical regiment. A pilot study was assessed well and could satisfy the training at Military Medical University. * Key words: Hygiene management ground; Video clip lectures; Teaching-aid software. ĐẶ T V ẤN ĐỀ vừa mang tính hi ện đạ i, c ập nh ật, v ừa Học vi ện Quân y là đơ n v ị đào t ạo bác mang ý ngh ĩa thi ết th ực và hi ệu qu ả sỹ quân y, số l ượng h ọc viên đông, kh ối để đáp ứng nhu c ầu truy ền đạ t và ti ếp lượng đào t ạo l ớn, cho nên c ần thi ết ph ải nh ận thông tin ngày m ột nâng cao. Gi ải có nh ững lo ại hình đào t ạo mới, phù h ợp, pháp c ải ti ến ph ươ ng pháp gi ảng d ạy, * H ọc vi ện Quân y Ng ười ph ản h ồi (Corresponding): Hoàng Anh Tu ấn (anhtuank20@gmail.com) Ngày nh ận bài: 05/05/2016; Ngày ph ản bi ện đánh giá bài báo: 16/06/2016 Ngày bài báo được đă ng: 16/09/2016 196
2. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 8-2016 áp d ụng công ngh ệ thông tin (CNTT) vào 100% s ẽ n ắm được n ội dung hu ấn luy ện gi ảng d ạy, l ấy ng ười h ọc làm trung tâm thay vì ch ỉ có 10 - 15% h ọc viên/n ăm nh ư sẽ phát huy tính độ c l ập sáng t ạo c ủa h ọc ph ươ ng pháp gi ảng d ạy thông th ường. viên. Yêu c ầu hu ấn luy ện ph ục vụ cho Yêu c ầu ứng d ụng CNTT trong xây di ễn t ập v ừa kh ẩn tr ươ ng. Trong khi đó, dựng bài gi ảng: lại ph ải hi ệp đồ ng nh ịp nhàng v ới các - Ph ải n ắm b ắt được các ki ến th ức v ề đơ n v ị khác. B ộ môn Độ c h ọc Quân s ự có xây d ựng CSDL bài gi ảng, CSDL video, số l ượng gi ảng viên ít, h ọc viên đông. cách ho ạt độ ng và ứng d ụng CNTT xây Trong hu ấn luy ện dã ngo ại, m ặc dù số dựng ph ần m ềm web. lượng h ọc viên n ăm cu ối đông nh ưng ch ỉ - Xây d ựng h ệ th ống k ịch b ản c ủa n ội có m ột s ố l ượng r ất nh ỏ (< 10%) h ọc viên dung các bài gi ảng tr ước khi đi vào xây được biên ch ế v ề h ọc t ập t ại bãi x ử lý v ệ dựng CSDL bài gi ảng, CSDL video. sinh b ộ ph ận tr ạm quân y Trung đoàn nơi học sinh có điều ki ện tìm hi ểu h ọc t ập và - Chu ẩn b ị m ột s ố công ngh ệ video, d ữ nắm được ch ức trách nhi ệm v ụ, b ố trí li ệu multimedia phù h ợp v ới ng ười thi ết tri ển khai c ũng nh ư nội quy làm vi ệc c ủa kế khi xây d ựng các bài gi ảng và ph ần m ềm. bãi x ử lý v ệ sinh b ộ ph ận. Ph ần l ớn h ọc - Sau khi xây d ựng xong ph ải ch ạy th ử viên (> 90%) ch ỉ được ki ến t ập và trao đổi trên các thi ết b ị để ki ểm tra l ỗi và độ thích với gi ảng viên. Do đó, học viên không th ể hợp c ủa bài gi ảng đã thi ết k ế so v ới môi nắm ch ắc n ội dung h ọc t ập t ại b ộ ph ận. tr ường định đưa vào tri ển khai và áp d ụng. Trên th ực t ế: Xu ất phát t ừ tình hình th ực ti ễn trên, - Gi ảng viên ch ỉ truy ền đạ t ki ến th ức chúng tôi ti ến hành nghiên c ứu công trình cho m ột nhóm h ọc viên được biên ch ế nh ằm: học t ập t ại b ộ ph ận (10 - 15 h ọc - Ứng d ụng công ngh ệ video xây d ựng viên/n ăm). CSDL bài gi ảng video clip các b ước tri ển - Mỗi gi ảng viên ph ải th ực hi ện các khai bãi x ử lý v ệ sinh b ộ ph ận và k ỹ thu ật thao tác th ực hành nhi ều l ần và m ột h ọc tiêu t ẩy cho th ươ ng binh nhi ễm độ c, nhi ễm viên không th ể đả m đươ ng h ọc h ết các xạ trong hu ấn luy ện tổng h ợp y h ọc quân ch ức trách c ủa nhân viên trong b ộ ph ận. sự t ại H ọc vi ện Quân y. - Mô hình, h ọc c ụ còn h ạn ch ế. - Ứng d ụng công ngh ệ web xây d ựng ph ần m ềm web t ĩnh ph ục v ụ trong hu ấn ọ đ đ ề ệ - H c viên ông không có i u ki n luy ện t ổng h ợp y h ọc quân s ự t ại H ọc vi ện xem và làm l ại các thao tác k ỹ thu ật. Quân y. Có r ất nhi ều ưu điểm khi ứng dụng công ngh ệ thông tin vào xây d ựng ph ần ĐỐI T ƯỢNG VÀ PH ƯƠ NG PHÁP mềm h ỗ tr ợ gi ảng d ạy. Bài gi ảng có s ự NGHIÊN C ỨU tr ợ giúp c ủa video, multimedia s ẽ tr ở nên 1. Đối t ượng nghiên c ứu. sinh động và hi ệu qu ả hơn. Đồng th ời, Bài gi ảng điện t ử th ực hành tri ển khai gi ảng viên có th ể ki ểm tra h ọc sinh d ễ bãi xử lý v ệ sinh bộ ph ận trạm quân y dàng h ơn. Học viên s ẽ hi ểu được n ội trung đoàn và ph ần m ềm web ứng d ụng dung bài gi ảng một cách s ống độ ng nh ất. trong gi ảng d ạy t ại H ọc vi ện Quân y. 197
3. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 8-2016 - Đố i t ượ ng đánh giá ứng th ử nghi ệm: * Xây d ựng bài gi ảng th ực hành video + 350 học viên dài h ạn quân y. các k ỹ thu ật: - Ph ươ ng pháp xây d ựng: + 28 giáo viên, cán b ộ (18 giáo viên y học quân s ự và 10 cán b ộ làm công tác + Xây d ựng các bài gi ảng th ực hành qu ản lý giáo d ục). chu ẩn được thông qua B ộ môn Độ c h ọc Quân s ự, Học vi ện Quân y. + Đối t ượng đánh giá công ngh ệ, k ỹ + Xây d ựng k ịch b ản, gi ảng viên, h ọc thu ật: 6 cán b ộ chuyên ngành CNTT đang viên làm m ẫu. công tác t ại Ban CNTT - Học vi ện Quân y. + Dùng máy quay camera ghi l ại toàn 2. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu. bộ quy trình chu ẩn đã xây d ựng v ới k ịch - Ph ươ ng pháp chuyên gia: l ấy ý ki ến bản có s ẵn. chuyên gia v ề CNTT và giáo viên v ề y + S ố hoá, biên t ập, chú gi ải b ằng l ời, học quân s ự. hình ảnh t ạo các bài gi ảng chu ẩn d ưới dạng video clip. - Ph ươ ng pháp nghiên c ứu tài li ệu: phân tích, t ổng h ợp, h ệ th ống hóa, khái + Xây d ựng ph ần m ềm b ằng công ngh ệ web. quát hóa tài li ệu có liên quan đến môn học, các tài li ệu lý lu ận v ề giáo d ục h ọc, + Th ử l ại, ki ểm duy ệt và ch ỉnh s ửa. tài li ệu v ề sách điện t ử. - Các quy trình chính xây d ựng CSDL: - Ph ươ ng pháp điều tra k ết h ợp thu + Chu ẩn b ị. th ập s ố li ệu: quan sát, thu th ập s ố li ệu + Th ực hi ện quy trình theo k ịch b ản đã tổng k ết t ừ th ực ti ễn gi ảng d ạy môn h ọc; dựng. điều tra, thu th ập s ố li ệu b ằng phi ếu điều + Biên t ập, s ố hoá video. tra, x ử lý s ố li ệu b ằng ph ươ ng pháp toán + B ổ sung các chú gi ải. th ống kê. + Th ử nghi ệm và ch ỉnh s ửa. - Ph ươ ng pháp k ỹ thu ật công ngh ệ, + Ch ạy th ử, đánh giá th ử nghi ệm. thi ết k ế xây d ựng video clip và ph ần m ềm KẾT QU Ả NGHIÊN C ỨU VÀ dạng webbased: ti ến hành xây d ựng n ội BÀN LU ẬN dung chu ẩn, kịch b ản m ẫu, ti ến hành th ực nghi ệm trên máy tính, ch ươ ng trình, 1. Xây d ựng h ồ s ơ c ủa m ột video clip k ỹ thu ật. nội dung v ới các đố i t ượng h ọc viên khác nhau để l ựa ch ọn ph ươ ng pháp xây d ựng Trong ph ần này, chúng tôi l ựa ch ọn các k ỹ thu ật tri ển khai bãi x ử lý v ệ sinh b ộ cho phù h ợp. Sử d ụng ph ần m ềm ph ận tr ạm quân y trung đoàn, k ỹ thu ật Microsoft FrontPage v ới ngôn ng ữ HTML tiêu độc, t ẩy x ạ cho th ươ ng binh, c ơ b ản, (HyperText Markup Language). ph ổ bi ến, đáp ứng cho các đố i t ượng h ọc - Ph ươ ng pháp đánh giá th ử nghi ệm: viên quân y, bao g ồm. đánh giá th ử nghi ệm trên các đố i t ượ ng - Bố trí tri ển khai bãi x ử lý v ệ sinh b ộ gi ảng viên và h ọc viên t ại H ọc vi ện Quân y. ph ận tr ạm quân y trung đoàn. 198
4. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 8-2016 - Biên ch ế c ủa bãi x ử lý v ệ sinh b ộ trình xây d ựng video g ồm 12 công đoạn ph ận tr ạm quân y trung đoàn. sau: - Kỹ thu ật tiêu độc vùng da h ở cho - Thu th ập thông tin, xây d ựng n ội th ươ ng binh nhi ễm độ c. dung bài h ọc chu ẩn. - Kỹ thu ật tiêu độc cho th ươ ng binh đi - Phân tích các yêu c ầu v ề n ội dung bộ. cũng nh ư tính s ư ph ạm c ủa bài h ọc. - Kỹ thu ật t ẩy x ạ cho th ươ ng binh - Xây d ựng k ịch b ản cho video. nhi ễm x ạ. - Thu th ập t ư li ệu video. - Kỹ thu ật t ẩy x ạ qu ần áo cho th ươ ng - Xử lý video. binh nhi ễm x ạ. - Thu th ập d ữ li ệu âm thanh và l ời đọ c. Các k ỹ thu ật được trình bày d ưới d ạng - Ghép âm thanh và l ời đọ c vào video. video clip kèm theo n ội dung bài gi ảng - Tạo các v ăn b ản (text) t ừng k ỹ thu ật. liên quan đến n ội dung để h ọc viên tham - Tạo các hi ệu ứng hay t ươ ng tác trên kh ảo. video. Video clip b ảo đả m ng ười dùng có th ể - Tối ưu hoá video và chuy ển thành xem rõ các động tác, k ỹ thu ật. Gi ảng viên các t ệp s ản ph ẩm video theo định chu ẩn có th ể s ử d ụng gi ảng bài ở nh ững phòng phù h ợp v ới m ục đích s ử d ụng. gi ảng có h ệ th ống máy chi ếu v ới s ố - Ki ểm tra l ại toàn b ộ video. lượng h ọc viên đông. - Phát hành video. Qua nghiên c ứu tài li ệu và xây d ựng 2. Xây d ựng bài gi ảng. các k ỹ thu ật, chúng tôi xây d ựng h ồ s ơ * Kết qu ả xây d ựng các bài gi ảng: xây cho một kỹ thu ật g ồm 8 n ội dung: dựng 04 bài gi ảng th ực hành d ạng text g ồm: - Mã s ố; + Các y ếu t ố sát th ươ ng c ủa v ũ khí h ạt - Tên video; nhân. - Gi ảng viên; + Công tác x ử lý v ệ sinh. - Chuyên ngành; + Tổn th ươ ng do sóng n ổ và b ức x ạ - Đối t ượng gi ảng d ạy; quang. + Nhi ễm x ạ trong. - Định d ạng; * Xây d ựng video clip: xây d ựng 06 - Môi tr ường ứng d ụng; video clip k ỹ thu ật g ồm: - Mô t ả n ội dung. + Bố trí tri ển khai bãi x ử lý v ệ sinh b ộ * Quy trình xây d ựng video kỹ thu ật. ph ận tr ạm quân y trung đoàn. Vi ệc xây d ựng và x ử lý video r ất ph ức + Biên ch ế bãi x ử lý v ệ sinh b ộ ph ận tạp và t ốn nhi ều th ời gian cũng nh ư tài tr ạm quân y trung đoàn. nguyên máy tính. Để có th ể xây d ựng + Kỹ thu ật tiêu độc vùng da h ở cho hi ệu qu ả video, vi ệc tuân th ủ quy trình là th ươ ng binh nhi ễm độ c. hết s ức quan tr ọng. Qua kinh nghi ệm xây + Kỹ thu ật tiêu độc cho th ươ ng binh đi dựng video, chúng tôi có th ể rút ra quy bộ. 199
5. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 8-2016 + Kỹ thu ật t ẩy x ạ cho th ươ ng binh * Đánh giá hi ệu qu ả: nhi ễm x ạ. - Đối v ới gi ảng viên: + Kỹ thu ật t ẩy x ạ qu ần áo cho th ươ ng + Thu ận l ợi trong quá trình gi ảng d ạy, binh nhi ễm x ạ. ki ểm soát được n ội dung, th ể hi ện ti ến - Xây d ựng ph ần m ềm b ằng công ngh ệ trình gi ảng d ạy m ột cách khoa h ọc và web: ứng d ụng ch ươ ng trình Microsoft logic. Frontpage để xây d ựng ph ần m ềm, ph ần + Ti ết ki ệm th ời gian, chi phí trong đào mềm được đóng gói trên đĩa DVD có th ể tạo, kh ắc ph ục tình tr ạng bài gi ảng quá t ải phát hành trên m ạng ho ặc ch ạy t ại các ủ ả máy tính cá nhân đơ n l ẻ. c a gi ng viên. Ph ần m ềm được đóng gói trên đĩa - Đối v ới h ọc viên: DVD ch ứa đự ng toàn b ộ n ội dung các bài + D ễ dàng tiếp c ận và s ử d ụng bài gi ảng d ạng text, video clip, cho phép xem gi ảng video trên đĩa DVD, xem rõ các nhanh n ội dung thông qua giao di ện web, thao tác k ỹ thu ật. ng ười h ọc có th ể s ử d ụng b ằng cách cài + Tích c ực tham gia h ọc t ập, phát huy đặt vào ổ c ứng c ủa máy tính, t ừ đĩ a DVD tối đa tính ch ủ độ ng sáng t ạo, kh ả n ăng ho ặc có th ể phát hành trên Website c ủa tự h ọc c ủa h ọc viên. tr ường. Ph ần m ềm có th ể ch ạy được v ới + T ạo ra môi tr ường h ọc t ập công các trình duy ệt ph ổ thông nh ư Internet bằng, lành m ạnh. Gây h ứng thú trong h ọc Explorer, Firefox, Google Chrome... tập và kh ơi g ợi t ư duy, trí nh ớ b ền b ỉ 3. Đánh giá th ử nghi ệm. + H ọc viên có th ể s ử d ụng bài gi ảng Bước đầ u đánh giá th ử nghi ệm trong trong quá trình t ự h ọc ở nhà, vì thi ết k ế đào t ạo cho các đố i t ượng là gi ảng viên, bài gi ảng tuân theo các quy t ắc trên, bài cán b ộ qu ản lý giáo d ục, h ọc viên dài h ạn gi ảng coi nh ư là m ột ph ần m ềm d ạy h ọc. quân y t ại H ọc vi ện Quân y. + H ọc viên ch ủ độ ng trong vi ệc h ọc, * Nh ận xét xây d ựng k ịch b ản, b ố c ục: học ở m ọi n ơi, m ọi lúc. Các em th ật s ự - 100% gi ảng viên và cán b ộ tham gia hứng thú đố i v ới ph ươ ng pháp d ạy và th ử nghi ệm đánh giá kịch b ản video clip học b ằng video clip. được xây d ựng ch ặt ch ẽ, đúng n ội dung bài gi ảng th ực hành, b ố c ục h ợp lý. KẾT LU ẬN - 100% h ọc viên tham gia h ọc t ập đánh 1. Ứng d ụng công ngh ệ video xây giá video clip có k ịch b ản h ợp lý, theo dựng CSDL bài gi ảng video clip các trình t ự n ội dung bài gi ảng, d ễ h ọc, d ễ bước tri ển khai bãi x ử lý v ệ sinh b ộ hi ểu, thu hút và sinh động. ph ận tr ạm quân y trung đoàn và k ỹ thu ật - 100% ng ười th ử nghi ệm đánh giá tiêu t ẩy cho th ươ ng binh nhi ễm độc, đều nh ận xét ph ần m ềm r ất ti ện l ợi, d ễ s ử nhi ễm x ạ. dụng, có th ể dùng trên máy tính cá nhân. Video clip b ảo đả m ng ười dùng có th ể * Nh ận xét v ề ch ất l ượng âm thanh, xem rõ các động tác, k ỹ thu ật. Gi ảng viên hình ảnh: 100% gi ảng viên, cán b ộ, h ọc có th ể s ử d ụng để gi ảng bài ở nh ững viên đánh giá hình ảnh âm thanh rõ, nét. 200
6. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 8-2016 phòng gi ảng có h ệ th ống máy chi ếu v ới cho phép xem nhanh n ội dung thông qua số l ượng h ọc viên tham gia đông. giao di ện web, ng ười h ọc có th ể s ử d ụng Đã xây d ựng đượ c 06 video clip k ỹ bằng cách cài đặt vào ổ c ứng c ủa máy thu ật: tính, t ừ đĩ a DVD ho ặc phát hành trên Website c ủa H ọc vi ện. - Bố trí tri ển khai bãi x ử lý v ệ sinh b ộ ph ận tr ạm quân y trung đoàn. TÀI LI ỆU THAM KH ẢO - Biên ch ế c ủa bãi x ử lý v ệ sinh b ộ 1. Nguy ễn Đứ c Dân . Nh ững nguyên t ắc và ph ận tr ạm quân y trung đoàn. cách th ức k ết h ợp các ph ươ ng pháp d ạy h ọc - Kỹ thu ật tiêu độc vùng da h ở cho trong quá trình di ễn gi ảng b ộ môn y h ọc lâm sàng. Lu ận v ăn Th ạc s ỹ Khoa h ọc Giáo d ục. th ươ ng binh nhi ễm độ c. Vi ện Khoa h ọc Giáo d ục. 1996. ỹ ậ độ ươ đ - K thu t tiêu c cho th ng binh i 2. C ục Quân y. Tổ ch ức và ch ỉ huy quân y bộ. tập II. Nhà xu ất b ản Quân độ i Nhân dân. Hà - Kỹ thu ật t ẩy x ạ cho th ươ ng binh Nội. 2006. nhi ễm x ạ. 3. C ục Quân y. Các phân đội quân y trong - Kỹ thu ật t ẩy x ạ qu ần áo cho th ươ ng chiến đấ u. Nhà xu ất b ản Quân độ i Nhân dân. Hà N ội. 2002. binh nhi ễm x ạ. 4. Nguy ễn Xuân Phách. Cứu ch ữa t ổn 2. Xây d ựng đượ c 01 ph ần m ềm th ươ ng do v ũ khí h ạt nhân, v ũ khí phóng x ạ dạng web t ĩnh. gây ra. Thông tin Khoa h ọc quân s ự. Trung Ứng d ụng ch ươ ng trình Microsoft tâm Thông tin KHCN-MT/BQP. Tháng 7 - 2004, tr.9-72. Frontpage xây d ựng ph ần m ềm, ph ần mềm được đóng gói trên đĩa DVD có th ể 5. Nguy ễn B ằng Quy ền. Độc h ọc và phóng xạ quân s ự. Nhà xu ất b ản Quân độ i Nhân phát hành trên m ạng ho ặc ch ạy t ại các dân. Hà N ội. 2002, tr.346-360. máy tính cá nhân đơ n l ẻ. 6. B ộ T ổng Tham m ưu. Kỹ thu ật c ấp c ứu Ph ần m ềm ch ứa đự ng toàn b ộ n ội và chuy ển th ươ ng ho ả tuy ến. NXB Quân độ i dung các bài gi ảng d ạng text, video clip, Nhân dân. Hà N ội. 2002. 201