Y khoa, dược - Chương 5: Thuốc trị kí sinh trùng và nấm

Nội dung text: Y khoa, dược - Chương 5: Thuốc trị kí sinh trùng và nấm

1. CH ƯƠ NG 5. THU ỐC TR Ị KÍ SINH TRÙNG VÀ N ẤM 1. TÓM T ẮT CÁC LO ẠI THU ỐC TR Ị KÍ SINH TRÙNG VÀ N ẤM 1.1. Nhóm tr ị c ả n ội và ngo ại kí sinh 1.2.2. Nhóm thu ốc tr ị sán dây 1.1.1. Nhóm Avermectines: 1.2.2.1 Nhóm Halogenophenol Abamectin Bithinoloxyle Doramectin 1.2.2.2. Nhóm Salicylanilide Ivermectin Niclosamide Eprinomectin 1.2.2.3. Benzimidazoles 1.1.2. Nhóm Milbemycines 1.2.2.4. Nhóm khác Moxidectin Nitroscanate Milbenmycin oxim Praziquantel 1.2. Nhóm thu ốc tr ị giun sán 1.2.3. Thu ốc tr ị sán lá 1.2.1. Thu ốc tr ị giun tròn 1.2.3.1. Thu c tr sán lá gan ch a tr ng 1.2.1.1 Nhóm Avermectines thành 1.2.1.2 Nhóm Milbenmycines - Nhóm Halogenophenol 1.2.1.3 Nhóm Benzimidazoles Bithinoloxyle Albendazole - Nhóm Salicylanilide Fenbendazole Oxyclozanide Flubendazole -Nhóm Disulfonamides Mebendazole Clorsulon Ofendazole 1.2.3.2. Thu c tr sán lá gan tr ng thành Oxibendazole & u trùng Thiabendazole - Nhóm Benzimidazol 1.2.1.4. Nhóm Albendazole Pro-benzimidazoles - Halogenophenol Thiophanate Nitroxinil Febantel - Salicylanilide Netobimin Closantel 1.2.1.5. Nhóm 1.2.3.3. Thu c tr sán lá gan nh Imidazothiazoles Albendazole Tetramisole Thiophanate Levamisole Notobimin 1.2.1.6 Nhóm Tetrahydropyrimidines Pyrantel 1.3. Thu ốc tr ị c ầu trùng Morantel 1.3.1. Nhóm Sulfonamides 1.2.1.7 Nhóm Organophosphates Sulfaquinoxalin Diclovos Sulfaguanidine Metrifonate Sulfadimethoxine 1.2.1.8. Nhóm Salicylanilide Sulfadimidine Closantel 1.3.2. Nhóm Diaminopyrimidine 1.2.1.9. Piperazine Diaveridine Piperazin Pyrimethamine 1.2.1.10. Nhóm khác 1.3.3. Nitrofuran Nitroscanate Furazolidon 1.3.4. D n xu t Benzenic 42
2. Ethopabate Rotenone Dinitolmide 1.4.8. Organo arsenic Robenidine Roxarsone 1.3.5. Các h p ch t d vòng 1.4.9. Polyether ionophore Clazuril Toltrazuril 1.5. Thu ốc tr ị KST đường máu Diclazuril 1.5.1. Nhóm Diamidine Phoxim Pentamidine Phosmet Phenamidine Narasin 1.5.2. Carbanilides Salinomycin Imidocarbe Amprolium 1.5.3. Nhóm khác Halofuginone Berenil 1.3.6. Nhóm polyether ionphore Trypamidium Monensin Narasin 1.6. Thu ốc tr ị nguyên sinh ÐV Salinomycin 1.6.1. Nhóm Nitroimidazole Dimetridazole 1.4. Thu ốc tr ị ngo ại kí sinh Carnidazole 1.4.1. Nhóm organochlor Ronidazole Lindane 1.6.2. Organo arsenic 1.4.2. Organophosphore Roxarsone Coumaphos 1.6.3. D n xu t Antimoine Diclovos Antimoniate Malathion Fenthion 1.7. Thu ốc tr ị n ấm 1.4.3. Nhóm Carbamate 1.7.1. Nhóm kháng sinh Carbaryl Griseofulvine Methomyl Natamycin Bendiocarb Nystatin 1.4.4. Nhóm Pyrethines 1.7.2. D n xu t Imidazole Pyrethrin Ketoconazole Deltamethrin Enilconazole Cyfluthrin Myconazole Phenotrine 1.7.3. Ch t ho t di n cation 1.4.5. Nhóm Avermectin Benzalkonium 1.4.6. Nhóm Phenylpyrazoles 1.7.4. Acid h u c ơ Fipronil A. Boric 1.4.7. Nhóm khác A. Salicylic Amitraz Closantel * Ngu n: Dictionaire des Médicaments Veterinaires Piperonyl 1997 43
3. 2. M ỘT S Ố NGUYÊN T ẮC KHI S Ử D ỤNG THU ỐC TR Ị KÍ SINH TRÙNG - M i lo i giun sán nh y c m v i 1 vài lo i thu c c hi u do ó c n ph i xác nh b ng xét nghi m (phân, máu...) - Sau khi chm d t th i gian iu tr , 2 tu n sau c ng c n xét nghi m l i - C n bi t vòng i c a kí sinh trùng s d ng li u l p l i - C n n m c kho ng an toàn (ch s an toàn -safe index) c a t ng thu c Ch s an toàn là li u có th cung c p cho gia súc mà ch a có nh ng ph n ng ph hay c tính x y ra, th ng cao h ơn li u khuy n cáo. Kho ng an toàn: Rng: SI > 6 (Benzimidazole) Va: SI = 6 (Levamisole) Hp: SI 3 (thu c tr sán lá gan) - Ð m b o ng ng thu c tr c th i gian gi t m Thu c tr c u trùng : 3-5 ngày (riêng sulfaquinoxalin :10 ngày ) Thu c tr giun sán : 8-14 ngày ( riêng nitroxynil : 21-30 ngày) Thu c tr ngo i kí sinh: 0-60 ngày -Hu h t các thu c tr kí sinh trùng u ch ng ch nh trong tr ng h p có thai, gia súc non ( ít h ơn 2-3 tháng tu i) - S d ng thu c tr ngo i kí sinh c n tránh v y nhi m lên niêm m c m t, m i, tai và h n ch s ng n c n tiêp xúc v i thu c b ng cách c o lông nh ng vùng nhi m kí sinh trùng III. Các nhóm tr ị c ả n ội và ngo ại kí sinh 3.1. Ivermectin - Ðây là m t lo i thuc tr kí sinh trùng n m trong nhóm Avermectin có c u trúc hóa h c liên quan n vòng macrolid. Avermectin c chi t t n m Streptomyces avermitilis, Ivermectin là ch t bán t ng h p t avermectin - C ơ ch tác ng : phong b s d n truy n xung ng th n kinh do t ng phóng thích GABA (gama amino butyric acid) ch t trung gian hóa h c này làm tê li t ( paralyse)kí sinh v t và kí sinh tan ra ( lyse) - Ph tác ng : r ng, tác ng trên c giun tr ng thành và giun ch a tr ng thành, t t c giun tròn ng tiêu hóa và ph i, m t s ngo i kí sinh trâu bò, c u, ng a, heo; giun tròn ng ru t, gh tai, gh Sarcoptes chó; m t s giun tròn ng tiêu hóa và ngo i kí sinh gà (m t, r n, chí...) Không có ho c có r t ít hi u qu trên sán dây, sán lá và nguyên sinh ng v t - Li u l ng : Trâu bò : 0,2mg/kgP (SC,P.O) Heo : 0,3mg/kgP (S.C) g/kgP - 0,5mg/kgP( S.C) (tùy theo m c ích s d ng ) µChó : 5 Gia c m : 0.2-0,3mg/kgP (S.C, P.O) -Kho ng an toàn r ng ( c tính x y ra li u l n g p 60-100 l n li u iu tr tùy t ng lo i gia súc) và có th s d ng cho thú gi ng, thú mang thai 3.2. Milbemycin oxim - Thu c nhóm Milbemycin, là s n ph m lên men t S.hygroscopicus aureolacrimosus. Ch yu s d ng cho chó mèo. - C ơ ch tác ng : t ơ ng t ivermectin 43
4. - Ph tác ng : giun tim, giun a, giun móc , gh Demodex chó mèo; giun tròn và ngo i kí sinh trên các loài gia súc khác - S d ng : Do có kh n ng tiêu di t L3 - L5 c a giun tim, ng i ta th ng dùng phòng ng a giun tim cho chó 0.5-0.99mg/kgP, ho c tr khi ã nhi m giun : 0,5mg/kgP IV. Thu ốc tr ị giun tròn 4.1. Nhóm avermectin và milbemycin 4.2. Nhóm benzimidazol - Ch t t ng h p u tiên là thiabendazole (th p niên 1960), sau ó hàng tr m ch t ã c phát tri n, nh ng ch t có hi u qu và an toàn g m : albendazole, cambendazole, fenbendazole, flubendazole, mebendazole, oxfendazole, oxibendazole, parbendazole, thiophanate Theo FDA (USA) thiabendazole c s d ng cho ng a, heo, bò, c u fenbendazole c dùng cho ng a, chó, heo, trâu bò mebendazole và oxibendazole cho ng a, chó oxfendazole và albendazole cho trâu bo ø - C ơ ch tác ng: nhi t cao trong c ơ th ng v t h u nh , các benzimidazole có ái l c vi giun sán h ơn. Chúng g n vào c u trúc hình ng c a t bào ru t giun sán ng n c n s t ng hp t bào ru t, c ch ho t ng c a fumarate reductase, , ng n c n s h p thu glucose, gi m d tr glycogen làm ch t ói kí sinh c d ng tr ng thành và ch a tr ng thành - Ph tác ng : Trên trâu bò : tr c giun ph i, giun tóc, m t s sán dây, sán lá (albendazole, fenbendazole) Trên heo : tr giun a, , giun tóc, giun bao t , giun ph i, , giun k t h t, giun th n Trên chó : tr giun a, giun móc, giun tóc , sán dây Taenia Trên gia c m: tr giun tròn và sán dây (Moniezia) - Ð c tính : Kho ng an toàn r ng: li u gây c t i thi u trâu bò là 750mg/kgP ( kho ng 100 l n li u tr li u) Th i gian ng ng thu c tr c gi t m hay s d ng s a thay i t 6 ngày (parbendazole) n 28 ngày (cambendazole) Ch ng ch nh gia súc có thai nh t là trong thai k u - Li u l ng : P.O trâu bò: 66-110mg/kgP Heo : 75 mg/kgP Gia c m : 20-50mg/kgP 4.3. Febantel - Thu c nhóm Probenzimidazol, ch ch t chuy n hóa c a chúng trong c ơ th m i có hi u l c di t kí sinh - C ơ ch tác ng : xáo tr n chuy n hóa n ng l ng b ng cách c n tr hot ng c a enzym fumarate reductase - Ph tác ng : r ng, có hi u qu trên giun tròn chó mèo, ng a, trâu bò, heo Khi dùng cho chó, febantel th ng c ph i h p v i praziquantel ho c pyrantel tiêu di t c giun tròn và sán dây - Ð c tính : febantel có kho ng an toàn r ng, có th dùng cho thú gi ng và thú mang thai trong su t thai k Li u gây c ng a >240mg/kgP (> 40 l n li u iu tr ) - Li u l ng : Chó mèo > 6 tháng : 10mg/kgP X 3 ngày Chó mèo con : 15mg/kgP X 3 ngày Ng a : 6mg/kgP 4.4. Levamisole - Thu c nhóm imidazothiazole, là d ng ng phân quay trái c a tetramisole nh ng an toàn 44
5. hơn - C ơ ch : làm giun b tê li t . Levamisole có tác ng kích thích h ch gi ng cholin nh ng sau ó là phong b s d n truy n thàn kinh c ơ. - Ph tác ng: di t t t c các lo i giun tròn kí sinh trên ng hô h p và tiêu hóa c a trâu bò (giun ph i, giun k t h t), ng a, heo (giun a, giun ph i, giun k t h t, giun th n), chó (giun a, giun móc, giun tóc, giun tim) và thú hoang dã. Không có hi u qu i v ơí sán lá, sán dây và nguyên sinh ng v t. - Ð c tính: so v ơi benzimidazole thì levamisole có kho ng an toàn h p h ơn (li u gây c g p 2-6 l n li u tr li u) Th i gian ng ng thu c tr c gi t m và dùng s a: 48h - Li u l ng: Trâu bò, dê c u, heo: 8-15mg/kgP (P.O,SC) nhng không quá 4,5g 4.5. Pyrantel - Thu c nhóm tetrahydropyrimidine. H p thu d dàng qua ng tiêu hóa c a heo, chó - C ơ ch tác ng: t ơ ng t levamisole, morantel. Chúng là ch t ch v n cholinergic. S co cơ quá m c s d n n li t c ơ và giun n i l ng v trí bám vào v t ch . - Ph tác ng: r ng, di t các lo i giun tròn k c giun tr ng thành, giun ch a tr ng thành và u trùng trên các loài gia súc nh heo (giun a, giun k t h t), trâu bò, chó (giun móc, giun a) Không có hi u qu trên giun tóc, giun ph i, giun xo n bao t heo; giun tim, giun xo n, sán dây chó. - Ð c tính: không c cho t t c các loài li u 7 l n l n h ơn li u tr li u, dùng c cho chó m i l a tu i k c chó mang thai và ang cho s a. - Li u l ng: Pyrantel tartrate: Heo: 22mg/kgP t i a 2g/con Trâu bò: 25mg/kgP Pyrantel palmoate: Chó:2,2kg: 5mg/kgP 4.6. Piperazine - Thu c nhóm ph c ch t d vòng ơ n gi n c phát hi n t r t lâu (1950s). Tan t t và c hp thu hoàn toàn ph n trên ng tiêu hóa, c lo i th i nhanh qua th n sau 24h. - C ơ ch : làm tê li t giun do c ch tác ng c a acetylcholin (anticholinergic action) trên t m ng c ơ vân t ó l i th i giun ra kh i ng tiêu hóa. - Ph tác ng: R t có hi u qu i v i giun a và giun k t h t các loài gia súc, kém hi u qu h ơn trên giun xo n. Không có hi u qu i v i các kí sinh trùng khác. Giun tr ng thành th ng nh y c m v i thu c h ơn giun non và u trùng - Ð c tính: kho ng an toàn v a (li u gây c 4-7 l n li u iu tr ), thú non (bê con 4 tu n tu i) không b nh h ng - Li u l ng: Piperazine base: Chó mèo: 45-65mg/kgP Trâu bò, heo: 110mg/kgP Gia c m: 32mg/kgP (kho ng 0,3g/con) 4.6. Nitroscanate - Ðây là lo i thu c di t ki sinh trùng ph r ng, có hi u qu lo i tr giun tròn, giun móc và c sán dây (tr E. granulosus ) trên chó. 100% giun b lo i th i sau 24h, chó nh sau li u th 2. An toàn cho chó mang thai. - C ơ ch : Làm t ng tính th m c a màng t bào giun i v i Ca, làm t ng s co c ơ, li t c ơ ng th i t o các không bào làm phân rã v làm giun ch t. 45
6. - Ph tác ng: giun a chó mèo, giun móc chó, sán dây chó - Ð c tính: có kh n ng t o nitrosamin - Li u l ng: 50mg/kgP (P.O) 5. THU ỐC TR Ị SÁN DÂY 5.1. Niclosamid - Thu c nhóm ch t h u c ơ t ng h p, b t vàng nh t, không v , không tan trong n c nh ng tan trong c n. - C ơ ch tác ng: c ch h p thu glucose c a sán dây, tách ôi các ph n ng phosphoryl oxyhóa ty th , k t qu là phong b chu trình Krebs’, tích lu acid lactic, gi t ch t kí sinh. Sán dây ch t s c tiêu hóa tr c khi ra kh i c ơ th vì th chúng ta không th th y các t sán trong phân gia súc. - Ph tác ng: sán dây loài nhai l i ( Moniezia ), sán dây chó mèo ( Taenia, Dipylidium ), sán dây gia c m ( Raillietia ). Ít có hi u qu i v i Echnococcus granulosus . - Ð c tính: kho ng an toàn r ng (li u gây c > 40 l n li u iu tr trâu bò), không nh hng x u n thú mang thai trong su t thai k . Khá c i v i ng ng. - Li u l ng: Chó mèo: 100-157mg/kgP (P.O) Trâu bò: 50mg/kg Th ng c ph i h p v i các thu c tr giun tròn: pyrantel, levamisole, oxibendazole m rng ph tác ng. 5.2. Praziquantel - Tinh th không màu, không mùi, tan trong các dung môi h u c ơ. Ðc h p thu hoàn toàn và nhanh chóng vào ng tiêu hóa, phân b n kh p các c ơ quan (c ơ, não, khoang b ng, ru t, túi m t...). Chuy n hóa gan và bài th i qua n c ti u. - C ơ ch tác ng: Ð c h p thu nhanh chóng vào c ơ th sán dây, sán lá, praziquantel làm tng tinh th m c a màng t bào giun v i Ca, s co bóp quá m c s d n n tê li t. - Ph tác ng: Có hi u qu trên c sán dây tr ng thành và u trùng c a các loài gia súc, k c Echinococcus . Tiêu di t m t s sán lá (sán lá ru t heo Fasciolopsis buski , sán lá t y t ng cu Eurytrema pancreaticum , sán lá cá) - Ð c tính: Kho ng an toàn t ơ ng i rôïng (li u gây c >5 l n li u tr li u chó mèo). Có th dùng cho thú gi ng và thú mang thai. - Li u l ng: Chó mèo: 2-5mg/.kgP Trâu bò, heo: 10-15mg/kgP 6. THU ỐC TR Ị SÁN LÁ 6.1. Oxyclozanide - D ng tinh th tr ng, không tan trong n c. Phân b nhi u gan, th n ru t. Bài th i nhanh qua m t. - C ơ ch tác ng: ch a rõ ràng nh ng oxyclozanide tách ôi ph n ng phosphoryl oxyhóa ty th . - Ph tác ng: r t có hi u qu tiêu di t sán lá gan nh ng kém hi u qu trên sán lá d c và ch có hi u qu trên sán lá tr ng thành - Ð c tính: th p, li u gây c > 6 l n li u iu tr . Không nh h ng khi dùng cho thú có thai. Tn tr ít nên th i gian ng ng thu c tr c gi t m ng n và không c n ng ng tr c khi dùng sa. - Li u l ng: Loài nhai l i: 10-15mg/kgP / P.O 46
7. 6.2. Closantel - Ch t b t tr ng không tan trong n c, bài th i qua m t - C ơ ch : gia t ng tính th m c a ty th , c ch quá trình sinh n ng l ng b ng cách tách i ph n ng phosphoryl oxyhóa. - Có tác ng trên sán lá gan d ng tr ng thành và ch a tr ng thành, di t c giun tròn hút máu ( Heamonchus contortus ), giun móc chó - Ð ïc tính th p, t n d trong súc s n ít, không nh h ng các ch tiêu sinh s n c a thú - Li u l ng: 5-7,5mg/kgP (IM) 10-15mg/kgP (P.O) 6.3. Nitroxinil - Ch t b t vàng tan trong n c, có th dùng ng u ng nh ng tiêm d i da là ng c p hi u qu nh t. - Có hi u qu t t trong iu tr sán lá gan d ng tr ng thành và ch a tr ng thành, có hi u qu h ơn ivermectin và benzimidazole trong iu tr Heamoncus . Tuy nhiên c ng không di t c sán lá d c Paramphistomum. - Bài th i r t ch m cho nên th i gian ng ng thu c tr c khi dùng th t là 2 tháng và không dùng cho bò s a ang cung c p s a cho tiêu dùng. - Li u l ng: 10mg/kgP /S.C 7. THU ỐC TR Ị C ẦU TRÙNG 7.1. Sulfamide và diaminopyrimidin - Sulfamid và diaminopyrimidin hi p l c v i nhau trong iu tr c u trùng. M i ch t tác ng lên hai b c k ti p nhau c a quá trình bi n d ơ ãng. Có hi u qu h ơn trong giai on sinh s n vô tính c a c u trùng. - Ch nh trong vi c phòng và tr t t c các lo i c u trùng, b nh do Toxoplasma gây ra - Ch ng ch nh: gà tr ng th ơ ng ph m - Ph i h p: * Sulfaquinoxalin + Diaveridin + vitamin K * Sulfadimidin + Sulfadimethoxine + Diaveridin + vitamin K * Sulfaquinoxalin + Pyrimethamin - Cách dùng: cho gia c m: th ng tr n trong th c n ho c pha trong n c u ng Ði u tr : 3-5 ngày Phòng: u ng 2 ngày-ngh 3 ngày- u ng 2 ngày 7.2. Monensin - Thu c nhóm kháng sinh polyether ionophore, chi t t n m Streptomyces cinamonensis . Ít tan trong n c, h p thu qua ru t và bài th i nhanh qua m t - C ơ ch : ch ng c u trùng trong giai on u c a chu k sinh s n b ng cách c ch s t ng hp ATP do t o thành ph c ch t v i các ion (Na+, K+, Ca2+) và i qua màng sinh h c. - Không dùng cho gà th ơ ng ph m và ng ng thu c tr c gi t m 3-5 ngày - Li u l ng: 90-100ppm (90-100g/ t n th c n) 7.3. Amprolium - Ch t b t rt ng tan trong n c. Tác ng vào th h u tiên schizolnt vì là ch t i kháng cnh tranh v i thiamin, ng n c n s sinh s n c a merozoite. - Ð c dùng phòng c u trùng cho gia c m. li u phòng, không c n th i gian ng ng thu c tr c gi t m 47
8. Tr n th c n: 35-110 ppm Pha n c u ng: 0.012%. 8. THU ỐC TR Ị NGO ẠI KÍ SINH 8.1. Lindan - Thu c h p ch t Clo h u c ơ, nhóm hexachlorocyclohexan. Là ch t ít gây t n ng trong m i tr ng nh t . dung d ch n ng 75% lindan xâm nh p d dàng vào lông da c a gia súc gia cm - C ơ ch : lindan làm gi m s g n k t v i GABA c a các ion Cl - S d ng: di t ngo i kí sinh: gh , ve, b chét, m t, rn... b ng cách ngâm, phun x t, p n ơi có kí sinh. Nên th c hi n vào sáng s m ho c chi u mát và l p l i sau 10-14 ngày. 8.2. Coumaphos - Tinh th không tan trong n c nh ng tan trong các dung môi h u c ơ. Có c tính cao nên tránh ti p xúc niêm m c, da tay, th c n n c u ng... - C ơ ch : c ch cholinesterase làm tê li t kí sinh - Tác ng: ki m soát t t c các giai on c a ve i gia súc, heo, chó, ngoài ra còn có tác ng n giun tròn. - S d ng: nhúng ho c phun x t: 0,6 kg/1200-1300L 8.3. Amitraz - Thu c nhóm formamidine, tinh th vàng nh t, tan hoàn toàn trong dung môi h u c ơ - C ơ ch : ng n c n enzym monoamin oxidase có vai trò trong s chuy n hóa amin hi n di n trong h th n kinh c a ngo i kí sinh. Amitraz phân tán kh p c ơ th c bi t là n lông da t ó gây c và gây ch t kí sinh c bi t trong giai on u trùng và nymph t ó ng n c n s bám vào lông da c a kí sinh. - Ch nh: . di t ve, b chét trâu bò, dê c u, heo, chó mèo Ðc bi t gh Demodex và Sarcoptes chó mèo - S d ng: Phun x t, thoa lên vùng nhi m kí sinh: 500mg/1L n c Vòng eo c có ch a thu c - Ð ïc tính: t ơ ng i c nên khi dùng ph i th n trong tránh ti p xúc v i da, niêm m c, th c n, n c u ng. 9. THU ỐC TR Ị KÍ SINH TRÙNG Ð ƯỜNG MÁU 9.1. Pentamidin - Thu c nhóm ch t có ngu n g c t diamidin - Ch nh: Lê d ng trùng (Babesia, Theileria ) trâu bò, dê c u, ng a, chó Tiêm mao trùng ( Trypanosoma, Leishmania ) bò ng a, chó - S d ng: chó: li u c ơ s =4mg/kgP (IM, không nên tiêm SC) l p l i sau 2 ngày. Ð i v i Leishmania, c n l p l i 5 m i, t ng d n t 2-3-4mg/kgP Trâu bò: 3 mg/kgP / IM (dung d ch 4%) 9.2. Imidocarb - D ng b t tan trong n c, c ng thu c nhóm ch t có ngu n g c t Diamidin - Ch nh: Lê d ng trùng, biên trùng trâu bò, ng a, chó mèo - Li u l ng: Gia súc l n: 1-3 mg/kgP (SC, IM). Chó mèo: 5 mg/kgP 10. THU ỐC TR Ị N ẤM 48
9. 10.1. Griseofulvin - Có ngu n g c t n m Penicillinum griseofulvin. B t không màu, kém tan trong n c, h p thu t t trong th c n giàu ch t béo. Phân b t t n da, tóc, móng - C ơ ch tác ng: g n vào c u trúc hình ng làm v thoi phân bào, c ch s phân bào c a nm và hình thành nh ng t bào n m có nhi u nhân. Ngoài ra còn làm xáo tr n s t ng h p thành t bào s i n m làm s i n m xo n v o, cong queo. - Ph tác ng: trên nhi u dòng vi n m ngoài da: Microsporum, Trichophyton, Epidermophyton. Không có hi u qu iu tr n m gây b nh n i t ng: Candida, Actinomyces. - Ch nh: n m da, móng, lông do các n m nh y c m gây ra cho gia súc - Li u l ng: Bê nghé: 10mg/kg (P.O) Chó mèo: 20-50mg/kgP 10.2. Ketoconazole - Thu c nhóm imidazole. H p thu t t ngay trong môi tr ng acid nh ng s gi m n u th c n có ch t antacid. Phân b t t n các mô - C ơ ch : phong b s t ng h p esgosterol b ng cách lo i b nhóm methyl c a lanosterol, t ó làm thay i tính th m c a màng t bào. Ð ng th i làm xáo tr n các ho t ng c a enzym peroxidase, H 2O2 s gây c cho t bào ho c làm ch t t bào. - Ph tác ng: n m ngoài da và n m n i t ng: Candida, Blastomyces, Histoplasma . Không có hi u qu i v i Aspergillus . - Li u l ng: Chó: 10-20mg/kgP (P.O ho c t m g i) trong 2-8 tu n Ng a: 3-6 mg/kgP - Chú ý: nguy c ơ gây c cho gan s gia t ng khi dùng chung v i griseofulvin 49