Xác định người lành mang gen bệnh hemophilia A bằng kỹ thuật microsatellite - DNA
Hemophillia A là bệnh di truyền lặn trên nhiễm sắc thể giới tính X gây nên do thiếu hụt yếu tố đông máu FVIII. Gen bệnh nằm trên nhiễm sắc thể X không có allele tương ứng trên nhiễm sắc thể Y, do vậy người mẹ mang gen bệnh có thể truyền bệnh cho 50% con trai và truyền gen bệnh cho 50% con gái của họ [1; 2]. Bệnh có thể di truyền qua nhiều thế hệ và có nhiều người mắc bệnh trong cùng một gia đình. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 6000 người bị bệnh Hemophilia A và khoảng 30.000 người mang gen bệnh Hemophilia A [3].
Phụ nữ chắc chắn mang gen bệnh nếu có con trai bị bệnh Hemophilia A, hoặc là con gái của người mẹ mang gen bệnh; hoặc chị em con dì với người bị bệnh hemophilia A [4]. Cùng với sự tiến bộ của kỹ thuật phân tử, nhiều loại đột biến gen F8 đã được phát hiện bao gồm: đột biến điểm, đột biến xoá đoạn, đột biến đảo đoạn [5]. Việc phát hiện đột biến gen, xác định người lành mang gen bệnh và tư vấn di truyền là giải pháp hiệu quả giúp ngăn ngừa và làm giảm tỉ lệ mắc bệnh
File đính kèm:
xac_dinh_nguoi_lanh_mang_gen_benh_hemophilia_a_bang_ky_thuat.pdf
Nội dung text: Xác định người lành mang gen bệnh hemophilia A bằng kỹ thuật microsatellite - DNA
- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC XÁC ĐỊNH NGƯỜI LÀNH MANG GEN BỆNH HEMOPHILIA A BẰNG KỸ THUẬT MICROSATELLITE-DNA Đỗ Thị Hiến, Trần Huy Thịnh, Trần Vân Khánh Trường Đại học Y Hà Nội Hemophillia A là bệnh di truyền lặn trên nhiễm sắc thể giới tính X gây nên do thiếu hụt yếu tố đông máu FVIII. Xác định đột biến gen, phát hiện người lành mang gen bệnh và tư vấn di truyền là giải pháp hiệu quả nhất giúp ngăn ngừa và giảm tỉ lệ mắc bệnh. Việc phát hiện người lành mang gen bệnh thường được thực hiện bằng kỹ thuật phát hiện đột biến trực tiếp trên gen F8 dựa vào đột biến chỉ điểm của bệnh nhân. Tuy nhiên, trong một số trường hợp không phát hiện thấy đột biến hoặc việc phát hiện đột biến gặp khó khăn do cấu trúc gen lớn, kỹ thuật phân tích gián tiếp có thể được áp dụng dựa vào xác định allele đột biến (Linkage analysis) Trong nghiên cứu này, chúng tôi tiến hành hoàn thiện kỹ thuật Microsatellite - DNA và áp dụng kỹ thuật này để xác định người lành mang gen bệnh thông qua việc khuếch đại các vùng trình tự lặp lại STR (short tandem repeat) và so sánh với kết quả phát hiện đột biến bằng kỹ thuật giải trình tự gen. Kỹ thuật giải trình tự gen và kỹ thuật Microsatellite - DNA cho kết quả trùng khớp nhau cho thấy đã hoàn thiện được kỹ thuật Microsatellite - DNA phát hiện người lành mang gen bệnh; 10/10 người mẹ đã được phát hiện là người lành mang gen bệnh, 24/38 thành viên nữ trong gia đình bệnh nhân là người lành mang gen bệnh. Kỹ thuật Microsatellite - DNA hứa hẹn là một phương pháp hữu hiệu để phát hiện người lành mang gen bệnh Hemophillia A ở Việt Nam. Từ khóa: Hemophilia A, người lành mang gen bệnh, Microsatellite-DNA I. ĐẶT VẤN ĐỀ Hemophillia A là bệnh di truyền lặn trên trai bị bệnh Hemophilia A, hoặc là con gái của nhiễm sắc thể giới tính X gây nên do thiếu hụt người mẹ mang gen bệnh; hoặc chị em con dì yếu tố đông máu FVIII. Gen bệnh nằm trên với người bị bệnh hemophilia A [4]. Cùng với nhiễm sắc thể X không có allele tương ứng sự tiến bộ của kỹ thuật phân tử, nhiều loại đột trên nhiễm sắc thể Y, do vậy người mẹ mang biến gen F8 đã được phát hiện bao gồm: đột gen bệnh có thể truyền bệnh cho 50% con trai biến điểm, đột biến xoá đoạn, đột biến đảo và truyền gen bệnh cho 50% con gái của họ đoạn [5]. Việc phát hiện đột biến gen, xác định [1; 2]. Bệnh có thể di truyền qua nhiều thế hệ người lành mang gen bệnh và tư vấn di truyền và có nhiều người mắc bệnh trong cùng một là giải pháp hiệu quả giúp ngăn ngừa và làm gia đình. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng giảm tỉ lệ mắc bệnh. 6000 người bị bệnh Hemophilia A và khoảng Ngày nay, phát hiện người lành mang gen 30.000 người mang gen bệnh Hemophilia A [3]. bệnh thường được thực hiện bằng kỹ thuật Phụ nữ chắc chắn mang gen bệnh nếu có con phát hiện đột biến trực tiếp trên gen F8 dựa vào đột biến chỉ điểm của bệnh nhân [6; 7]. Địa chỉ liên hệ: Trần Vân Khánh, Trung tâm Gen - Protein, Tuy nhiên, vẫn còn một tỷ lệ đáng kể bệnh Trường Đại học Y Hà Nội nhân chưa phát hiện được đột biến và đôi khi Email: tranvankhanh@hmu.edu.vn Ngày nhận: 23/12/2016 việc phát hiện đột biến gặp khó khăn do cấu Ngày được chấp thuận: 26/2/2017 trúc gen lớn, giá thành phân tích cao [8]. Kỹ 24 TCNCYH 106 (1) - 2017
- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC thuật phân tích gián tiếp Microsatellite-DNA Kiểm tra độ tinh sạch của DNA: bằng dựa vào phân tích các vùng trình tự lặp lại phương pháp đo quang, dựa vào tỷ lệ A260nm/ ÷ STR có thể được áp dụng để xác định allele A280nm = 1,8 2,0. đột biến với giá thành rẻ hơn và độ chính xác - Kỹ thuật giải trình tự gen xác định đột khá cao [9; 10]. Vì vậy, nghiên cứu này được biến điểm tiến hành với mục tiêu: Sử dụng các cặp mồi tương ứng với các vị Hoàn chỉnh quy trình xác định người lành trí đột biến chỉ điểm của bệnh nhân để xác mang gen bệnh Hemophillia A bằng kỹ thuật định người mang gen cho các thành viên gia Microsatellite-DNA. đình bằng kỹ thuật giải trình tự gen. Exon Xác định người lành mang gen bệnh He- tương ứng với vị trí đột biến trên gen F8 được mophillia A bằng kỹ thuật Microsatellite-DNA khuếch đại bằng kỹ thuật PCR và tiến hành trên các thành viên gia đình bệnh nhân. giải trình tự theo 2 chiều [5]. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP - Kỹ thuật Microsatellite-DNA Để xác định allele bệnh người mẹ truyền 1. Đối tượng cho con trai bị bệnh, trước tiên cần tiến hành + 3 gia đình của các bệnh nhân Hemophilia kỹ thuật single PCR sử dụng 14 cặp mồi được A đã được xác định đột biến gen F8 dùng để đánh dấu huỳnh quang FXS8061, DXS9897, DXS9901, FXS52, FXS8087, FXS9796, xây dựng quy trình microsatellite-DNA phát FXS7501, FXS7153, FXS1073, FXS7532, hiện người mang gen. FXS1108, DXS1073, F8int13, F8int22 để + 7 gia đình của các bệnh nhân Hemophilia khuyếch đại các vùng trình tự lặp lại STR đặc A chưa xác định được đột biến gen F8. hiệu trên mẫu mẹ, chọn ra được ít nhất 2 mar- Tổng số 38 người gồm 10 mẹ bệnh nhân ker dị hợp tử [11; 12]. Tiếp tục, tiến hành với và 28 thành viên gia đình (em gái, chị gái, dì, DNA của bệnh nhân trên marker dị hợp tử đã bác gái, bà ngoại, chị họ, em gái họ). lựa chọn và so sánh kết quả thu được từ mẫu mẹ và mẫu con để xác định allele đột biến, Các mẫu máu được thu thập tại Trung tâm các đỉnh có kích thước tương đương nhau nghiên cứu Gen - Protein, Trường Đại học Y giữa mẫu mẹ và mẫu con thể hiện allele đột Hà Nội. biến (allele bệnh). 2. Phương pháp Thành phần của phản ứng PCR: 1X đệm PCR; 2,5mM dNTP; 0,2µl mồi xuôi và ngược; 2.1. Thiết kế nghiên cứu: mô tả cắt ngang. 0,5unit Taq polymerase; 20ng DNA và H2O, tổng thể tích 20µl. Chu kỳ nhiệt phản ứng PCR: 2.2. Các kỹ thuật sử dụng trong nghiên 94oC/30 giây; [94oC/12 giây, 62oC/30 giây, cứu o o 72 C/30 giây] x 35 chu kỳ; 72 C/5 phút. Sản - Tách chiết DNA phẩm khuếch đại PCR được điện di trên hệ DNA được tách chiết theo phương pháp thống sequencing của hãng Beckman Coulter. phenol/chloroform từ bạch cầu máu ngoại vi Kết quả được phân tích bằng phần mềm Ge- của người nhà bệnh nhân. neMapper v3.2. TCNCYH 106 (1) - 2017 25
- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC 3. Đạo đức nghiên cứu III. KẾT QUẢ Bệnh nhân và người nhà hoàn toàn tự 1. Hoàn chỉnh quy trình xác định người nguyện tham gia vào nghiên cứu. Bệnh nhân lành mang gen bệnh Hemophillia A bằng hoàn toàn có quyền rút lui khỏi nghiên cứu khi kỹ thuật Microsatellite DNA không đồng ý tiếp tục tham gia vào nghiên cứu. Bệnh nhân và người nhà bệnh nhân sẽ * Gia đình bệnh nhân mã số HA11: được thông báo về kết quả xét nghiệm gen để - Kết quả phát hiện người lành mang gen giúp cho các bác sỹ tư vấn di truyền hoặc lựa F8 bị đột biến bằng kỹ thuật giải trình tự gen chọn phác đồ điều trị phù hợp. Các thông tin của gia đình HA11: cá nhân sẽ được đảm bảo bí mật. Người bình thường Bệnh nhân HA Mẹ bệnh nhân HA Bác gái bệnh nhân HA Chị gái bệnh nhân HA Hình 1. Ảnh giải trình tự gen của gia đình mã số HA11 Hình ảnh giải trình tự exon 14 gen F8 của người mẹ và chị gái bệnh nhân HA11 xuất hiện 2 đỉnh chồng lên tại vị trí đột biến đã phát hiện được ở bệnh nhân HA11 (c.2776_2777insC), chứng tỏ mẹ và chị gái bệnh nhân mang gen F8 đột biến ở trạng thái dị hợp tử. Bác gái bệnh nhân không mang gen bệnh. - Kết quả phát hiện người lành mang gen F8 bị đột biến bằng kỹ thuật Microsatellite-DNA: Marker dị hợp tử được tìm thấy khi khuếch đại các vùng STR trên mẹ bệnh nhân HA11 là DXS9901, DXS 9897. 26 TCNCYH 106 (1) - 2017
- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC Allele đột biến Allele đột biến Bệnh nhân HA Mẹ bệnh nhân HA Chị bệnh nhân HA Bác gái bệnh nhân HA Hình 2. Ảnh điện di vùng trình tự lặp lại sử dụng cặp mồi DXS9901, DXS9897 của gia đình mã số HA11 Kết quả trên cho thấy với marker dị hợp tử DXS9901, DXS 9897, mẹ và chị của bệnh nhân xuất hiện 2 đỉnh, mỗi đỉnh tương ứng với 1 allele. Ở đỉnh trùng với đỉnh của bệnh nhân chính là đỉnh của allele đột biến Xb, tức là bệnh nhân sẽ nhận allele đột biến này từ người mẹ, mẹ và chị gái bệnh nhân mang gen F8 đột biến ở trạng thái dị hợp tử. Bác gái bệnh nhân không có đỉnh trùng với đỉnh của allele đột biến Xb nên không mang gen bệnh. Kết quả này cũng trùng khớp với kết quả xác định người lành mang gen bệnh bằng kỹ thuật giải trình tự gen tức là cả mẹ bệnh nhân và chị gái bệnh nhân là người lành mang gen bệnh. - Phả hệ gia đình HA11: Nữ bình thường Nam bình thường Nữ mang gen bệnh Nam bị bệnh Nam bị bệnh đã tử vong Bệnh nhân tham gia vào nghiên cứu Hình 3. Sơ đồ phả hệ gia đình bệnh nhân HA11 TCNCYH 106 (1) - 2017 27
- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC Hình trên cho thấy, trong 4 thành viên nữ (I1, II1, II2, III1) của gia đình bệnh nhân HA11 đã xác định được: - 2 thành viên nữ chắc chắn mang gen F8 đột biến ở trạng thái dị hợp tử là mẹ và bà ngoại bệnh nhân (II2; I1) (vì có một con trai bị bệnh và có ít nhất 1 người đàn ông trong họ mẹ bị bệnh). - 1 thành viên nữ (II1 – bác bệnh nhân) không mang gen F8 đột biến ở trạng thái dị hợp tử. - 1 thành viên nữ (II1 – chị bệnh nhân) là người lành mang gen bệnh. Kết quả phân tích bằng kỹ thuật Microsa- 2. Xác định người lành mang gen bệnh tellite - DNA cũng trùng khớp với kết quả xác Hemophillia A bằng kỹ thuật Microsatellite định người lành mang gen bệnh bằng kỹ thuật DNA giải trình tự gen tức là mẹ và chị gái bệnh Áp dụng quy trình xác định người lành nhân là người lành mang gen bệnh, bác gái mang gen bệnh bằng kỹ thuật Microsatellite- không phải là người lành mang gen bệnh. DNA cho các thành viên nữ trong 7 gia đình Tiến hành tương tự với gia đình HA37, của các bệnh nhân Hemophillia A chưa xác HA02 cũng cho kết quả tương đồng giữa 2 định được đột biến chỉ điểm trên bệnh nhân. phương pháp giải trình tự gen và Microstellite- * Kết quả phát hiện người lành mang gen DNA. Như vậy, kết quả phát hiện người lành F8 bị đột biến bằng kỹ thuật Microsatellite- mang gen bệnh bằng kỹ thuật giải trình tự gen DNAcủa gia đình bệnh nhân HA42: và kỹ thuật Microsatellite - DNA cho kết quả Ở gia đình HA42 marker dị hợp tử được trùng khớp nhau. tìm là FXS 7153, F8int22: Allele đột biến Allele đột biến Hình 4. Ảnh điện di vùng trình tự lặp lại sử dụng cặp mồi FXS7153, F8int22 của gia đình mã số HA42 Kết quả trên cho thấy ở marker dị hợp tử: FXS7153, F8int22, mẹ của bệnh nhân xuất hiện 2 đỉnh, mỗi đỉnh tương ứng với 1 allele. Ở đỉnh trùng với đỉnh của bệnh nhân chính là đỉnh của alle- le đột biến Xb, tức là bệnh nhân sẽ nhận allele đột biến này từ người mẹ, mẹ bệnh nhân mang 28 TCNCYH 106 (1) - 2017
- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC gen F8 đột biến ở trạng thái dị hợp tử. Em gái bệnh nhân xuất hiện 2 đỉnh không trùng với allele đột biến Xb của bệnh nhân nên em gái bệnh nhân không mang gen bệnh. Bảng 1. Kết quả phát hiện người lành mang gen bệnh bằng kỹ thuật Microsatellite-DNA Thành viên gia đình Mang gen bệnh Không mang gen bệnh Tổng số Mẹ bệnh nhân 10/10 0/10 10 Thành viên nữ khác* 14/28 14/28 28 Tổng 24/38 14/38 38 * Thành viên nữ khác bao gồm em gái, chị gái, dì, bác gái, bà ngoại, chị họ, em gái họ của bệnh nhân. Kết quả bảng 1 cho thấy, 10/10 người mẹ đã được phát hiện là người lành mang gen bệnh, 14/28 thành viên nữ khác trong gia đình bệnh nhân là người lành mang gen bệnh. IV. BÀN LUẬN nhiên, theo một nghiên cứu năm 2014, 10,3% Hemophilia A là bệnh di truyền lặn liên kết bệnh nhân hemophilia A chưa phát hiện được với nhiễm sắc thể giới tính X, không có allele đột biến hoặc việc phát hiện đột biến thường tương ứng trên nhiễm sắc thể Y, bệnh di khó khăn do cấu trúc gen lớn, kỹ thuật phân truyền qua nhiều thế hệ nên việc xác định tích gián tiếp Microsatellite - DNA có thể được chính xác dạng đột biến và vị trí đột biến áp dụng dựa vào xác định allele đột biến [8]. trên gen F8 của bệnh nhân là bước đầu tiên Trong nghiên cứu này, trước tiên chúng tôi rất quan trọng và là cơ sở khoa học cho tiến hành hoàn chỉnh quy trình xác định người những phân tích phát hiện người lành mang lành mang gen bệnh Hemophillia A bằng kỹ gen bệnh. thuật Microsatellite - DNA bằng cách so sánh Người phụ nữ mang gen bệnh là người có kết quả xác định người lành mang gen bệnh hoạt tính yếu tố VIII trong máu giảm, tuy nhiên bằng phương pháp giải trình tự gen và nhiều trường hợp hoạt tính yếu tố VIII không phương pháp Microsatellite - DNA. Kết quả giảm hoặc giảm ít. Người phụ nữ chắc chắn giữa 2 phương pháp hoàn toàn trùng khớp mang gen bệnh khi có ít nhất 2 con trai bị nhau cho thấy đã hoàn thiện được quy trình bệnh hoặc có bố bị hemophilia A hoặc có một kỹ thuật Microsatellite - DNA phát hiện người con trai bị bệnh và có ít nhất 1 người đàn ông lành mang gen bệnh Hemophillia A. Để xác trong họ mẹ bị bệnh hoặc có một con trai bị định tình trạng mang gen bệnh Hemophilia A bệnh và trong gia đình họ mẹ có ít nhất 1 bằng kỹ thuật Microsatellite - DNA, cần phải người được chẩn đoán là người lành mang tiến hành phân tích các vùng trình tự lặp lại gen bệnh [3]. Việc xác định người lành mang (short tandem repeat - STR). Trình tự lặp lại là gen bệnh thường được thực hiện bằng kỹ các đoạn lặp nối tiếp ngắn từ 2 đến 6 cặp thuật phát hiện đột biến trực tiếp trên gen F8 base, có tính đa hình rất cao. Do kích thước dựa vào đột biến chỉ điểm của bệnh nhân. Tuy nhỏ nên các trình tự này được gọi là các trình TCNCYH 106 (1) - 2017 29
- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC tự lặp lại ngắn và số lần lặp lại này đặc trưng (chiếm 100%) và 24/38 thành viên nữ trong cho từng cá thể, mang tính di truyền. STR gia đình bệnh nhân (chiếm 63,1%) đã được được ứng dụng trong chẩn đoán xác định phát hiện là người lành mang gen bệnh, kết huyết thống, xác định người mang gen và quả này phù hợp với nghiên cứu trên 102 gia chẩn đoán trước sinh [9 - 13]. Trong nghiên đình bệnh nhân Hemophilia A ở Ấn Độ thấy cứu này, các cặp mồi sử dụng khuếch đại tỷ lệ người lành mang gen bệnh là 64,5% [7] STR của gen F8, nhằm xác định allele mang và cao hơn nghiên cứu ở 50 gia đình bệnh đột biến Xb và allele không mang gen đột biến nhân Hemophilia A Việt Nam thấy tỷ lệ người X. Với kết quả phân tích STR, người mẹ hoặc lành mang gen bệnh là 47,4% [15]. Có sự các thành viên nữ khác trong gia đình có 2 khác biệt này có thể do đối tượng trong các đỉnh tương ứng với 2 allele do họ có 2 nhiễm nghiên cứu có tiền sử bệnh khác nhau, mà sắc thể X, bệnh nhân nam nhận nhiễm sắc thể các thành viên nữ trong gia đình có tiền sử Y từ bố và một nhiễm sắc thể X từ mẹ nên sẽ bệnh càng rõ ràng thì có nguy cơ mang gen chỉ có 1 trình tự lặp lại giống của mẹ vì gen F8 bệnh cao hơn [7]. chỉ có trên nhiễm sắc thể X; trên hình ảnh điện Đây là nghiên cứu xác định người lành di sẽ cho một đỉnh duy nhất tương ứng với mang gen F8 đột biến đầu tiên được thực hiện trình tự STR trên nhiễm sắc thể X nhận từ mẹ. ở Việt Nam sử dụng kỹ thuật Microsatellite Đỉnh của allele đột biến sẽ được xác định dựa DNA. Nghiên cứu phát hiện được chính xác trên đỉnh allele của bệnh nhân. Với các thành tình trạng mang gen F8 đột biến ở các đối viên gia đình bệnh nhân có 1 đỉnh trùng với tượng này sẽ là cơ sở khoa học cho công tác b đỉnh của allele đột biến X chứng tỏ họ là tư vấn di truyền, chẩn đoán trước sinh và người lành mang gen bệnh và ngược lại chẩn đoán tiền làm tổ (PGD), giúp ngăn ngừa không trùng với đỉnh của allele đột biến chứng sinh ra những đứa trẻ bị bệnh Hemophilia A, tỏ họ không phải là người lành mang gen tăng hiệu quả trong công tác phòng ngừa bệnh [14]. bệnh tật, hạn chế tối đa tình trạng chảy máu Thành viên gia đình bệnh nhân HA42 có cũng như giảm thiểu khả năng trở thành tàn marker dị hợp tử: FXS7153, F8int22. Với mỗi tật, giảm bớt gánh nặng cho gia đình và xã marker dị hợp tử ở mẹ bệnh nhân xuất hiện 2 hội, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe đỉnh, mỗi đỉnh tương ứng với 1 allele. Ở đỉnh cộng đồng. trùng với đỉnh của bệnh nhân chính là đỉnh của allele đột biến Xb, tức là bệnh nhân sẽ V. KẾT LUẬN nhận allele đột biến này từ người mẹ, mẹ Nghiên cứu này đã hoàn thiện quy trình bệnh nhân mang gen F8 đột biến ở trạng thái xác định người lành mang gen bệnh Hemop- dị hợp tử. Em gái bệnh nhân xuất hiện 2 đỉnh hilia A bằng kỹ thuật Microsatellite-DNA. không trùng với allele đột biến Xb của bệnh Kết quả cho thấy 10/10 (chiếm 100%) nhân nên em gái bệnh nhân không mang gen người mẹ mang gen bệnh Hemophilia A và bệnh. 24/38 (chiếm 63,1%) các thành viên nữ trong Trong số 38 thành viên nữ của 10 gia đình gia đình bệnh nhân là người lành mang gen bệnh nhân Hemophilia A có 10/10 người mẹ bệnh Hemophilia A. 30 TCNCYH 106 (1) - 2017
- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC Lời cám ơn bệnh Hemophilia A. Tạp chí Nghiên cứu Y học, 91(5), 13 - 18. Nghiên cứu được thực hiện với sự hỗ trợ 9. Machado FB và Medina-Acosta E kinh phí bởi Đề tài cấp nhà nước: “Xây dựng (2009). High-resolution combined linkage quy trình chẩn đoán trước làm tổ bằng kỹ physical map of short tandem repeat loci on thuật Microsatellte DNA để sàng lọc một số human chromosome band Xq28 for indirect bệnh lý di truyền liên kết nhiễm sắc thể giới haemophilia A carrier detection. Haemophilia, tính” thuộc chương trình KC04.17/11-15. 15(1), 297 - 308. TÀI LIỆU THAM KHẢO 10. Ding QL., Lu YL., Dai J et al (2012). Characterisation and validation of a novel 1. Gill Swallow ( 2013). Guideline for the panel of the six short tandem repeats for ge- Obstetric Management of Carriers of Haemo- netic counselling in Chinese haemophilia A philia A and B, NHS Nottingham University pedigrees. Haemophilia,18(4), 621 - 625, Hospitals Cookie Disclaime. 11. Hussein IR., El-Beshlawy A., Salem 2. Trần Thị Liên và Trần Thị Thanh A et al (2008). The use of DNA markers for Hương (2014). Di truyền đơn gen, Di truyền y carrier detection and prenatal diagnosis of học, Nhà xuất bản giáo dục, 146 - 149, haemophilia A in Egyptian families. Haemo- 3. Bộ trưởng Bộ Y tế (2016). Hướng dẫn philia, 14(5), 1082 - 1087. chẩn đoán và điều trị bệnh Hemophilia A. 12. Saha A, Nayak S (2011). A set of five Quyết định số 4984/QD-BYT, Hà Nội, ngày 17 Microsatellite markers linked to F8 gene can tháng 19 năm 2016. detect haemophilia A carriers across India. 4. Street AM, Ljung R and Lavery SA Haemophilia, 17(5), 928 - 935. (2008). Management of carriers and babies 13. De Carvalho FM, De Vargas Wolf- with haemophilia. Haemophilia, 181 - 14(3), gramm E, Spagnol Perrone AM et al (2007). 187. Analysis of Factor VIII polymorphic markers as 5. Azza A.G. Tantawy (2010). Molecular a means for carrier detection in Brazilian fami- genetics of hemophilia A: Clinical perspec- lies with haemophilia A. Haemophilia, 13(4), tives. The Egyptian Journal of Medical Human 409 - 412. Genetics, 11, 105 – 114. 6. Goodeve AC (1998). Advances in car- 14. Massaro JD., Wiezel CE., Muniz YC rier detection in haemophilia. Haemophilia, 4 et al (2011). Analysis of five polymorphic DNA (4), 358 - 364. markers for indirect genetic diagnosis of hae- 7. Shetty S, Ghosh K, Bhide A và cộng mophilia A in the Brazilian population. Haemo- sự (2001). Carrier detection and prenatal ldi- philia, 17(5), 936 - 943. agnosis in families with hemophilia. Nat Med J 15. Bùi Thị Thu Hương, Trần Huy Thịnh, Ind, 14, 81 - 83. Nguyễn Thị Hà, Nguyễn Đức Hinh và cộng 8. Lưu Vũ Dũng, Trần Huy Thịnh, Tạ sự (2014). Phát hiện người lành mang gen Thành Văn, Nguyễn Đức Hinh, Trần Vân bệnh trong gia đình bệnh nhân Hemophilia A. Khánh (2014). Phát hiện đột biến gen F8 gây Tạp chí Nghiên cứu Y học, 90(5), 1 - 8. TCNCYH 106 (1) - 2017 31
- TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC Summary CARRIER DETECTION OF HEMOPHILIA A USING MICROSATELLITE DNA Hemophilia A is an inherited X-linked coagulation disorder caused by the deficiency of factor VIII (FVIII). Carrier detection and genetic counseling are effective solutions to prevent and reduce the incidence of disease. Normally, carrier are preferably performed by direct mutation detection; however, in certain situations, indirect family studies may also be useful in cases of undetectable mutation due to of huge structure F8 gene, linkage analysis is a common indirect method for the detection of female carriers in families with Hemophilia A. In this study, we aimed to complete Microsatellite - DNA technology to detected female carriers family of HA disease from linkage us- ing STR (short tandem repeat) and compared to sequencing analysis results. The result of se- quencing analysis is similar to result of Microsatellite - DNA analysis. We completed Microsatellite - DNA technology to detected female carriers in family of HA disease. 10/10 mother was found to be healthy carriers, 24/38 female family members was detected as carriers in ten families of HA patients. In Conclusions: Microsatellite - DNA is cost-effective method to detect hemophilia A car- riers in Vietnam. Keywords: Hemophilia A, carriers, Microsatellite-DNA 32 TCNCYH 106 (1) - 2017