Việt Nam hướng tới bảo hiểm y tế toàn dân

Nội dung text: Việt Nam hướng tới bảo hiểm y tế toàn dân

1. Đỗ Quang Quý và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 121(07): 151 - 156 VIỆT NAM HƯỚNG TỚI BẢO HIỂM Y TẾ TOÀN DÂN Đỗ Quang Quý1*, Trần A Hùng2 1Trường Đại học Kinh tế & Quản trị Kinh doanh – ĐH Thái Nguyên, 2Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh TÓM TẮT Bảo hiểm y tế toàn dân là giải pháp hữu hiệu thực hiện chủ trương xã hội hóa y tế. Kinh nghiệm thực hiện Bảo hiểm y tế toàn dân ở các nước: Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan, cũng như ở các địa phương cho thấy, luật pháp bắt buộc thực hiện BHYT toàn dân; thời gian hoàn thành BHYT toàn dân có khác nhau. Ở Việt Nam, chính sách BHYT đã triển khai hơn 20 năm, và gần 4 năm thực hiện Luật BHYT đã có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, chính sách BHYT còn một số tồn tại: Số người tham gia chưa nhiều; chưa giải quyết tốt mối quan hệ giữa quyền lợi và mức đóng BHYT Để BHYT toàn dân đúng nghĩa, đúng lộ trình, theo chúng tôi cần giải quyết tốt mối quan hệ của 3 đối tượng: đối tượng quản lý quỹ, đối tượng cung cấp dịch vụ y tế, và đối tượng tham gia. Từ khóa: Bảo hiểm y tế; Bảo hiểm y tế toàn dân; chính sách Bảo hiểm y tế; Luật Bảo hiểm y tế; kinh nghiệm Bảo hiểm y tế BẢO HIỂM Y TẾ* chữa bệnh. Cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ Khái niệm Bảo hiểm y tế (BHYT), có nhiều thanh toán khoản chi phí này theo quy định quan điểm. Tuy nhiên, theo Từ điển bách của Luật BHYT. khoa Việt Nam I xuất bản năm 1995, trang BHYT là một trong những chính sách an sinh 151 thì "BHYT là loại bảo hiểm do Nhà nước xã hội quan trọng, là cơ chế tài chính vững tổ chức, quản lý nhằm huy động sự đóng góp chắc giúp bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của của cá nhân, tập thể và cộng đồng xã hội để nhân dân. Thực hiện BHYT sẽ tạo mọi điều chăm lo sức khỏe, khám bệnh và chữa bệnh kiện để mọi người dân được chăm sóc sức cho nhân dân" [7]. Cũng như hầu hết các quốc khỏe. Đây là quan điểm nhất quán của Nhà gia trên thế giới, BHYT là một nội dung thuộc nước ta hướng tới thực hiện công bằng trong an sinh xã hội và là loại hình bảo hiểm phi lợi chăm sóc sức khỏe, tiến tới BHYT toàn dân. nhuận, nhằm đảm bảo chi phí y tế cho người tham gia khi gặp rủi ro, ốm đau, bệnh tật. BẢO HIỂM Y TẾ TOÀN DÂN Theo Luật BHYT do Quốc hội ban hành ngày Bảo hiểm y tế toàn dân, là chương trình bảo 14/11/2008, BHYT là hình thức bảo hiểm hiểm nhằm đảm bảo cho tất cả mọi người dân được áp dụng trong lĩnh vực chăm sóc sức được tiếp cận với các dịch vụ y tế cơ bản khỏe, không vì mục đích lợi nhuận, do Nhà (tăng cường sức khỏe, dự phòng, điều trị và nước tổ chức thực hiện và các đối tượng có phục hồi chức năng với chi phí hợp lý). Nói trách nhiệm tham gia theo quy định của Luật cách khác, BHYT toàn dân là mọi người dân [1]. Về cơ bản, đó là một cách dành dụm một đều được quyền tham gia và được bảo vệ bởi khoản tiền trong số tiền thu nhập của mỗi cá hệ thống BHYT. BHYT toàn dân có nghĩa là nhân hay mỗi hộ gia đình để đóng vào quỹ do tất cả mọi người có thể tiếp cận dịch vụ y tế Nhà nước đứng ra quản lý, nhằm giúp mọi chất lượng mà không cần phải lo sợ tới gánh thành viên tham gia quỹ có ngay một khoản nặng từ tài chính mang lại. tiền trả trước cho các cơ sở cung cấp dịch vụ Theo quan điểm của Tổ chức Y tế thế giới chăm sóc sức khỏe, khi người tham gia không (WHO), vấn đề BHYT toàn dân phải được may ốm đau phải sử dụng các dịch vụ đó, tiếp cận đầy đủ trên cả ba vấn đề về chăm sóc mà không phải trực tiếp trả chi phí khám sức khỏe toàn dân: Bao phủ về dân số, tức là tỷ lệ dân số tham gia BHYT; Bao phủ gói * Tel: 0912 290326 quyền lợi về BHYT, tức là phạm vi dịch vụ y 151
2. Đỗ Quang Quý và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 121(07): 151 - 156 tế được đảm bảo; Bao phủ về chi phí hay mức phải nộp thêm một khoản tiền đương nhiên độ được bảo hiểm để giảm mức chi trả từ tiền mỗi khi đi khám bệnh. Để tránh lạm dụng túi của người bệnh. quỹ, pháp luật BHYT Singapore quy định Tuy nhiên, xuất phát từ thực tế điều kiện kinh khoản tiền phải nộp này khá cao. Mức đóng tế - xã hội của Việt Nam hiện nay, vấn đề của khoản tiền này được điều chỉnh để mỗi thực hiện BHYT toàn dân hướng tới việc gia năm có không quá 10% tổng số lượt điều trị tăng tỷ lệ dân số tham gia BHYT được xác nội trú xin thanh toán từ quỹ này và khống định là mục tiêu ưu tiên hàng đầu. chế thêm bởi trần thanh toán chi phí nội trú là không quá 120 đô la Singapore/ngày điều trị. KINH NGHIỆM THỰC HIỆN BẢO HIỂM Y Như vậy, chương trình BHYT bán tự nguyện TẾ TOÀN DÂN Medishield là sự bổ sung không thể thiếu cho Ở một số nước chương trình tiết kiệm y tế Medisave [4]. Hàn Quốc, vào những năm 50 thế kỷ trước, Nhật Bản là quốc gia châu Á đầu tiên ban ngay sau khi hết chiến tranh, mặc dù ở thời hành Luật BHYT từ năm 1922. Tiếp đó, năm điểm cực kỳ khó khăn song Chính phủ Hàn 1938 Nhật Bản ban hành Luật BHYT quốc Quốc xác định càng khó khăn càng sớm phải gia, năm 1939 ban hành Luật BHYT cho thực hiện BHYT toàn dân để mọi người có người lao động, Luật BHYT cho ngư dân và thể chia sẻ cho nhau lúc khó khăn ốm đau, đến năm 1961, Nhật Bản thực hiện BHYT bệnh tật. Hàn Quốc đã kiên trì thực hiện lộ cho toàn dân [5]. Đối tượng tham gia BHYT trình 12 năm để đạt được BHYT toàn dân. theo quy định của pháp luật Nhật Bản bao Chính sách BHYT toàn dân của Hàn Quốc đã gồm: những người làm công ăn lương, lao phát huy tác dụng tích cực góp phần ổn định động tự do, nông dân và người không có nghề an sinh xã hội. Hiện nay, Hàn Quốc đã thành nghiệp. Tuy nhiên, pháp luật BHYT còn có công trong việc bao phủ BHYT toàn dân gần những quy định phù hợp dành riêng cho từng 100% dân số [8]. đối tượng: BHYT cho người lao động được Singapore, tài chính cho y tế triệt để áp dụng thực hiện theo nơi làm việc; BHYT quốc gia nguyên tắc phát huy trách nhiệm cá nhân, được thực hiện theo vị trí địa lý. Nguồn quỹ Nhà nước đảm bảo các dịch vụ y tế thiết yếu, BHYT được hình thành từ sự đóng góp của cá nhân đóng góp chi phí dịch vụ y tế cao. người lao động, chủ sử dụng lao động và tài Singapore áp dụng chương trình tiết kiệm y tế trợ của Nhà nước. Trách nhiệm đóng BHYT bắt buộc (Medisave) từ năm 1984, nhằm giúp được thực hiện theo nguyên tắc mức phí đóng cá nhân tiết kiệm tiền cho chi phí y tế. Theo BHYT được chia đều, người lao động đóng Medisave, mỗi người lao động phải nộp vào 50%, chủ sử dụng lao động đóng 50%. Luật tài khoản y tế cá nhân 6 – 8% lương và được BHYT Nhật Bản xác định riêng hai loại quỹ sử dụng nguồn tiền này cho bản thân và người cho các đối tượng để có sự hỗ trợ cho những thân khi khám chữa bệnh. Mỗi người được tự đối tượng yếu thế. Quỹ BHYT quốc gia áp do lựa chọn người cung ứng dịch vụ và tự trả dụng cho lao động tự do, nông dân và người chi phí khám chữa bệnh cho bệnh viện từ tài không có nghề nghiệp. Nhà nước bảo trợ khoản y tế cá nhân của mình. Tuy nhiên, tài nhiều hơn cho loại quỹ này, vì đối tượng của khoản y tế cá nhân không thể đủ trang trải chi quỹ thường có thu nhập thấp và không ổn phí y tế lớn do không có sự san sẻ rủi ro theo định. Quỹ BHYT của người làm công ăn nguyên lý bảo hiểm. Do đó 1990, Chính phủ lương, đây là đối tượng có thu nhập thường Singapore triển khai chương trình BHYT xuyên và ổn định. Luật BHYT Nhật Bản quy mang tên Medishield. Đây là chương trình định bệnh nhân BHYT phải thực hiện trách BHYT bán tự nguyện. Tiền đóng BHYT lấy nhiệm cùng chi trả. Quy định này nhằm tăng từ tài khoản y tế cá nhân được trích chuyển tự thêm chi phí cho quỹ BHYT, đồng thời hạn động bởi Chính phủ, trừ trường hợp cá nhân chế sự lạm dụng quỹ từ phía người thụ tự làm đơn đề nghị không tham gia. Người hưởng. Mức cùng chi trả phụ thuộc vào đối tham gia bảo hiểm nộp 20% cùng chi trả và tượng hoặc nhóm đối tượng. Cụ thể: người 152
3. Đỗ Quang Quý và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 121(07): 151 - 156 lao động tự do trả 30%, công chức trả 20%, ban hành Điều lệ BHYT kèm theo Nghị định người lao động hưởng lương trả 10% chi phí 299/HĐBT. Từ khi ra đời Điều lệ BHYT đầu khám chữa bệnh. tiên, nhiều nghị định và các thông tư hướng Thái Lan, từ năm 1975 đến năm 2001, Chính dẫn mới đã được ban hành nhằm điều chỉnh, phủ đã thực hiện BHYT cho nhóm người sửa đổi chính sách BHYT, thể hiện sự quan nghèo và nhóm người bị thiệt thòi. Đến năm tâm của Nhà nước trong việc phát triển 1981, Chính phủ triển khai chương trình cấp BHYT. Các văn bản sửa đổi, bổ sung trên đã thẻ cho người có thu nhập thấp (LIC) đến làm cho chính sách BHYT ngày càng phù hợp những người có thu nhập hàng tháng dưới với sự phát triển kinh tế - xã hội trong từng 1.000 baht/tháng. Năm 1983, chương trình thời kỳ của đất nước. BHYT toàn dân là một LIC mở rộng đến những người già trên 60 nội dung quan trọng trong đường lối, chính tuổi. Vào năm 1993, LIC được mở rộng đến sách của Đảng và Nhà nước. Các Nghị quyết trẻ em dưới 12 tuổi và các lãnh đạo tôn giáo. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX (2001), Với việc ngày càng mở rộng đối tượng, đến lần thứ X (2006) và lần thứ XI (2011) của tháng 4 năm 2002 Thái Lan đã thực hiện Đảng đều nhất quán chủ trương “Tiến tới thành công BHYT toàn dân. BHYT toàn dân” và định hướng phải có lộ trình thực hiện phù hợp, hiệu quả. Ở một số địa phương Thể chế hóa đường lối, chính sách của Đảng, Thành phố Hà Nội, trong hai ngày 3/3 và lộ trình thực hiện BHYT toàn dân đã được 4/3/2014, đoàn Đại biểu Quốc hội tổ chức quy định trong Luật BHYT số 25/2008/QH12 Hội nghị lấy ý kiến đóng góp vào dự thảo do Quốc hội ban hành ngày 14/11/2008. Mục Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật tiêu đến năm 2020 phấn đấu đạt 80% dân số Bảo hiểm y tế. Đại diện các sở ban ngành, tham gia BHYT đã được xác định bởi Nghị quận huyện và các bệnh viện tại Hà Nội tham quyết số 15-NQ/TW, ngày 01/6/2012 của Hội gia góp ý vào dự thảo luật. Tại hội nghị, đa số nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương ý kiến cho rằng, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung khoá XI về một số vấn đề về chính sách xã Luật Bảo hiểm y tế cho phù hợp với tình hình hội giai đoạn 2012-2020 và Nghị quyết số 21- thực tế hiện nay; đề nghị nên quy định Bảo NQ/TW ngày 22/11/2012 của Bộ Chính trị hiểm Y tế là hình thức bảo hiểm bắt buộc. Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 10/3/2014 Ủy tăng cường lãnh đạo công tác BHXH. Đề án ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội phối thực hiện lộ trình BHYT toàn dân đã được hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày Việt Nam đã tổ chức hội thảo “Đại biểu dân 29/03/2013 với một lộ trình cụ thể, đó là: cử với chính sách pháp luật về bảo hiểm y tế.” “Tăng tỷ lệ dân số tham gia BHYT, tiếp tục duy trì các nhóm đối tượng đã tham gia Tại hội thảo, các đại biểu cho rằng, việc thực BHYT đạt 100%, mở rộng các nhóm đối hiện bảo hiểm y tế toàn dân là rất cần thiết, tượng để đến năm 2015 trên 70% dân số tham phù hợp với tình hình chung và cần quy định gia BHYT, đến năm 2020 trên 80% dân số là hình thức bắt buộc. tham gia BHYT”. Mục tiêu của Đề án là mở Kinh nghiệm các nước, cũng như ở một số địa rộng phạm vi bao phủ của BHYT tiến tới phương cho thấy hầu hết luật pháp bắt buộc BHYT toàn dân nhằm chăm sóc sức khỏe thực hiện BHYT toàn dân; đối tượng được nhân dân theo hướng công bằng, hiệu quả, mở rộng dần. Vì thế, thời gian hoàn thành chất lượng và phát triển bền vững. Ngày BHYT toàn dân có khác nhau. 8/5/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết THỰC HIỆN BẢO HIỂM Y TẾ TOÀN DÂN định số 705/QĐ-TTg về việc nâng mức hỗ trợ Ở VIỆT NAM đóng BHYT cho một số đối tượng thuộc hộ gia đình cận nghèo, bao gồm các ưu đãi về Về Chính sách, pháp luật BHYT cho hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo Chính sách BHYT của Việt Nam được bắt thuộc vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc đầu thực hiện từ ngày 15/8/1992, Chính phủ biệt khó khăn. 153
4. Đỗ Quang Quý và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 121(07): 151 - 156 Những kết quả đạt được lần/người/năm. Tham gia BHYT, mỗi Về đối tượng tham gia Bảo hiểm y tế người dân đã được hưởng những quyền lợi tiếp cận dịch vụ y tế từ nội trú, ngoại trú, Theo báo cáo của Bộ Y tế, trong những năm phục hồi chức năng, dự phòng, dịch vụ kỹ qua, số người tham gia BHYT gia tăng nhanh thuật cao. Nguồn thu từ BHYT đã đóng góp chóng. Từ khi Luật BHYT năm 2008 ra đời khoảng 80% tổng kinh phí phục vụ khám đã mở rộng các đối tượng tham gia lên 25 đối chữa bệnh tại các bệnh viện, góp phần nâng tượng, bao trùm hầu hết các tầng lớp nhân chất lượng khám chữa bệnh cho người dân. dân. Và số người tham gia BHYT cũng gia Phần đóng góp của người dân chiếm khoảng tăng (Bảng 1). 58% trong tổng thu BHYT. Tỷ lệ cùng chi trả Kết quả cho thấy tỷ lệ dân số tham gia BHYT là 0% đối với đối tượng người có công với tăng từ 60,27% (năm 2010), lên 64,65% (năm cách mạng và trẻ em dưới 6 tuổi; 5% đối với 2012), nhóm có tỷ lệ tham gia đạt 100% là đối tượng người nghèo, người hưu trí, bảo trợ nhóm công chức viên chức hành chính sự xã hội; 20% đối với các đối tượng còn lại. Từ nghiệp, người hưu trí, người có công với cách năm 2010 đến nay, quỹ BHYT kết dư trên 10 mạng. Nhóm có tỷ lệ tham gia cao gồm người ngàn tỷ đồng (Bảng 2). nghèo và trẻ em dưới 6 tuổi. Nhóm có tỷ lệ BHYT Việt Nam sau hơn 20 năm, và gần 4 tham gia trung bình là học sinh sinh viên, đạt 83%. Nhóm có tỷ lệ tham gia thấp bao gồm: năm thực hiện Luật BHYT, đã khẳng định: Doanh nghiệp (53%), cận nghèo (32%), tự - Tính đúng đắn và phù hợp trong lựa chọn nguyện (47%) [3]. chính sách tài chính y tế thông qua BHYT. Số Về tiếp cận dịch vụ y tế và quản lý quỹ người tham gia BHYT tăng hàng năm và đã mở rộng các đối tượng tham gia BHYT. Cùng Trong những năm gần đây, số lượt người có với chính sách bảo hiểm xã hội, BHYT đã thẻ BHYT đi khám chữa bệnh tăng nhanh cả góp phần hình thành và phát triển mạng lưới về số lượng và tần suất tại tất cả các tuyến y an sinh xã hội ở nước ta. tế. Năm 2012, ước tính có 121 triệu lượt người có thẻ BHYT đi khám chữa bệnh, tăng - Nguồn kinh phí từ BHYT đã góp phần quan gần 2,6 triệu lượt so với năm 2011. Tần suất trọng, ổn định trong việc bảo đảm ngân sách khám chữa bệnh tăng hàng năm, đặc biệt hoạt động của các bệnh viện và từng bước nâng là ở tuyến y tế cơ sở, đạt 2,1 cao chất lượng dịch vụ của các cơ sở y tế. Bảng 1: Số lượng người tham gia Bảo hiểm y tế giai đoạn 2010 – 2012 Tốc độ phát triển (%) Chỉ tiêu 2010 2011 2012 11/10 12/11 Bq Dân số (nghìn người) 86950 87840 91519 101,02 104,19 102,59 Số người tham gia BHYT (nghìn người) 52407 57982 59164 110,64 102,04 106,25 Tỷ lệ dân số tham gia (%) 60,27 66,01 64,65 - - - Nguồn: [2]Báo cáo kết quả giám sát của UBTVQH về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế giai đoạn 2009 – 2012, ngày 9/tháng 9/2013. Bảng 2: Thu, chi Bảo hiểm y tế giai đoạn 2010 – 2012 Tốc độ phát triển (%) Chỉ tiêu 2010 2011 2012 11/10 12/11 Bq Thu BHYT (tỷ đồng) 25581 29981 40237 117,20 134,21 125,42 Chi BHYT (tỷ đồng) 19686 25564 35584 129,86 139,20 134,45 Chi /Thu (%) 76,96 85,27 88,44 - - - Nguồn: [2]-Báo cáo kết quả giám sát của UBTVQH về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế giai đoạn 2009 – 2012, ngày 9/tháng 9/2013. 154
5. Đỗ Quang Quý và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 121(07): 151 - 156 - Với việc mở rộng cơ sở khám chữa bệnh chính sách BHYT. Nhiều ý kiến cho rằng, BHYT, cả công và tư, BHYT đã tạo thuận lợi việc tham gia BHYT ở nước ta đang theo tâm cho người bệnh trong việc lựa chọn cơ sở lý ngược chiều: chỉ khi ốm hoặc sắp ốm, khám chữa bệnh. Việc mở rộng khám bệnh, người dân mới thấy xuất hiện nhu cầu mua chữa bệnh BHYT tại tuyến xã đã góp phần thẻ BHYT. Mua BHYT chỉ có lợi khi người củng cố và phát triển y tế cơ sở, nâng cao chất bệnh mắc bệnh nặng, nan y, chi phí điều trị lượng chăm sóc sức khoẻ ban đầu và khám cao. Còn nếu cần khám chữa bệnh mang tính chữa bệnh thông thường tại tuyến y tế cơ sở. chất kiểm tra sức khỏe hoặc bệnh thông thường thì người bệnh sẵn sàng chi trả bằng - Chính sách BHYT đã góp phần vào thực tiền túi để tránh phải chờ đợi hiện mục tiêu xoá đói giảm nghèo và công Về chất lượng khám chữa bệnh bằng xã hội, góp phần làm thay đổi nhận thức của người dân trong việc lựa chọn các giải pháp Chất lượng khám chữa bệnh BHYT ở tuyến tài chính để chăm lo sức khỏe của bản thân. dưới chưa đáp ứng yêu cầu do hạn chế về nhân lực chuyên môn và kỹ thuật y tế, gây Những bất cập thực hiện BHYT quá tải trong khám chữa bệnh BHYT ở các Về tỷ lệ tham gia BHYT bệnh viện tuyến trên; tinh thần thái độ và y Hiện vẫn còn hơn 30% dân số chưa tham gia đức của cán bộ y tế chưa được cải thiện ở BHYT, trong đó có cả những người thuộc đối nhiều nơi, tạo tâm lý lo ngại đối với người tượng có trách nhiệm phải tham gia BHYT tham gia BHYT. Vẫn còn tồn tại tình trạng theo quy định của pháp luật, người thuộc đối chênh lệch giá thuốc cùng loại giữa các bệnh tượng được Nhà nước hỗ trợ mức đóng viện trong tỉnh, giữa các tỉnh, giữa bệnh viện BHYT. Vẫn còn 18 tỉnh có tỷ lệ tham gia với thị trường, tình trạng không công bằng về BHYT dưới 60%, 4 tỉnh có tỷ lệ tham gia chi trả quỹ BHYT cho mỗi ca bệnh ở các BHYT dưới 50% [6]. Dù đã được Nhà nước, bệnh viện cùng hạng; tình trạng chênh lệch các tổ chức quốc tế hỗ trợ từ 70 - 90% kinh quá nhiều về tần suất khám chữa bệnh, có nơi phí mua thẻ BHYT nhưng hiện mới có gần người có thẻ BHYT bình quân sử dụng 3 - 4 1,7 triệu người/khoảng 6 triệu người cận lần đi khám chữa bệnh/năm, song có nơi chưa nghèo tham gia BHYT. Nhóm học sinh - sinh đến 1 lần/năm. Công tác quản lý cũng như áp viên bắt buộc phải tham gia BHYT theo luật dụng công nghệ thông tin nhằm cải tiến thủ định nhưng tỉ lệ tham gia mới đạt 70%. Nhóm tục cho người bệnh còn hạn chế. Tình trạng đối tượng thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, sai thông tin trên thẻ, cấp chậm, trùng thẻ lâm nghiệp, ngư nghiệp và diêm nghiệp có tới BHYT ở nhiều tỉnh với số lượng khá lớn gây 20 triệu người cũng có tỷ lệ tham gia BHYT ở khó khăn cho người có thẻ cũng như lãng phí mức thấp. ngân sách; thủ tục khám chữa bệnh, thanh toán BHYT rườm rà, chậm cải tiến Nguyên nhân được nhận định là từ chính sách pháp luật đến cách thức tổ chức thực hiện Thực tế cho thấy, việc cung ứng và chất như: Thiếu những quy định chặt chẽ, rõ ràng lượng dịch vụ còn hạn chế, nhất là ở tuyến cơ và đủ mạnh trong Luật BHYT và các văn bản sở. Cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế và cán dưới Luật; việc tuân thủ pháp luật về BHYT bộ chuyên môn chưa đáp ứng. Tình trạng quá và phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành tải còn khá phổ biến, nhất là ở các cơ sở tuyến trong tổ chức thực hiện Luật BHYT còn hạn tỉnh, tuyến Trung ương và tình trạng chuyển chế; công tác truyền thông, tuyên truyền chưa tuyến khó kiểm soát. Chất lượng khám, chữa đáp ứng yêu cầu; khả năng đáp ứng, tiếp cận bệnh BHYT, thủ tục hành chính, phân tuyến dịch vụ y tế và chất lượng khám chữa bệnh kỹ thuật chưa phù hợp. chưa đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về chăm sóc sức khỏe của nhân dân; sự phối hợp giữa Tóm lại, bên cạnh những kết quả đã đạt được, các cơ quan chức năng của địa phương còn quá trình thực hiện chính sách BHYT còn một thiếu chặt chẽ trong việc triển khai thực hiện số tồn tại, bất cập sau: 155
6. Đỗ Quang Quý và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 121(07): 151 - 156 - Đối tượng tham gia BHYT đã mở rộng công bằng, hiệu quả, cải thiện chất lượng điều nhưng số người tham gia chưa nhiều, mức độ trị và thoả mãn sự hài lòng của người bệnh bao phủ BHYT trong dân số chưa cao, đối BHYT. tượng tham gia BHYT hiện tại chủ yếu là Tóm lại, nghiên cứu kinh nghiệm BHYT toàn diện bắt buộc. Chưa giải quyết được một số dân của các nước, cũng như thực tế ở Việt vấn đề, nhất là trong việc bắt buộc sự tham Nam cho thấy để BHYT toàn dân đúng nghĩa, gia đầy đủ của các nhóm đối tượng hay của đúng lộ trình, theo chúng tôi cần giải quyết tốt các chủ sử dụng lao động. mối quan hệ của 3 đối tượng chính: đối tượng - Một số quy định về quyền lợi của người quản lý quỹ, đối tượng cung cấp dịch vụ y tế, tham gia BHYT chưa rõ ràng. Nổi cộm hiện và đối tượng tham gia BHYT./. nay là những vấn đề liên quan đến phạm vi quyền lợi của người tham gia BHYT; quy TÀI LIỆU THAM KHẢO trình thủ tục trong khám chữa bệnh; chuyển 1. Luật BHYT số 25/2008/QH12 ngày 14/11/2008 tuyến, thanh toán chi phí khám bệnh, chữa 2. Báo cáo kết quả giám sát của UBTVQH về việc bệnh bằng BHYT thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế - Chưa giải quyết tốt mối quan hệ giữa quyền (BHYT) giai đoạn 2009 – 2012, ngày 9/tháng 9/2013 lợi và mức đóng BHYT khi mở rộng phạm vi 3. Phan Văn Toàn, Lộ trình/Chiến lược tiến tới bao phủ và quyền lợi, nhất là với các nhóm BHYT toàn dân giai đoạn 2012 - 2015 và 2020, Tài liệu Hội thảo tập huấn "Tìm hiểu các chiến được ngân sách nhà nước hỗ trợ và nhóm lược tăng cường tiếp cận thuốc cứu mạng" do tham gia BHYT tự nguyện, ảnh hưởng đến sự Trung tâm Hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng an toàn của quỹ BHYT. (SCDI) tổ chức ngày 27 - 28/8/2013 - Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, 4. Tạp chí bảo hiểm xã hội số 8 năm 2007 pháp luật BHYT chưa mạnh, chưa đồng bộ, 5. Tetsuo Fukawa (2002), Public Health Insuarance in Japan, World Bank Institute, thiếu tính hấp dẫn; sự phối hợp, hợp tác giữa Washington, D.C. BHXH với cơ sở khám chữa bệnh còn hạn 6. Từ điển bách khoa Việt Nam, Hà Nội, 1995. chế, thiếu sự hợp tác vì mục tiêu chung là 7. www.baohiemxahoi.gov.vn SUMMARY VIETNAM TOWARDS GLOBAL POPULATION HEALTH INSURANCE Do Quang Quy1*, Tran A Hung2 1College of Economics and Business Administration - TNU, 2Land development center in Van Don district, Quang Ninh province The universal health insurance is an effective solution to implement the socialization of health care. Experience implementing universal health insurance in other countries: Japan, South Korea, Singapore, Thailand, as well as at the local shows, enforce the law of universal health insurance, the completion time of universal health insurance different people. In Vietnam, health insurance policies have developed over 20 years, and nearly 4 years of implementation of the health insurance Law has made positive changes . However, some health insurance policies also exist: The number of participants is not much; not resolve the relationship between benefits and health insurance premiums ... For true universal health insurance, the roadmap, according to our need to address the relationship of three objects: objects funds management , supply objects medical services, and audience participation. Keywords: Health insurance; Universal health insurance; Health insurance policies; Health Insurance Act; Health insurance experience Ngày nhận bài:31/3/2014; Ngày phản biện:29/4/2014; Ngày duyệt đăng: 25/6/2014 Phản biện khoa học: TS. Đàm Thanh Thủy – Trường Đại học Kinh tế & Quản trị Kinh doanh - ĐHTN * Tel: 0912 290326 156