Nội tiết - Bài 1: Đại cương sinh lý nội tiết, chức năng nội tiết vùng dưới đồi

Nội dung text: Nội tiết - Bài 1: Đại cương sinh lý nội tiết, chức năng nội tiết vùng dưới đồi

1. CHƯƠNG NỘI TIẾT BÀI 1 ĐẠI CƯƠNG SINH LÝ NỘI TIẾT, CHỨC NĂNG NỘI TIẾT VÙNG DƯỚI ĐỒI
2. 1- ĐẠI CƯƠNG SINH LÝ NỘI TIẾT 1.1- Khái niệm chung - Tuyến nội tiết: là tập hợp các tế bào chế tiết, sx Hormon máu, không có ống dẫn. - Hệ thống tuyến nội tiết: gồm các tuyến nội tiết tạo hệ thống tuyến NT hoạt động như 1 hệ thống tin học rất chặt chẽ.
3. Có tuyến h/đ suốt đời (T.yên). Có tuyến h/đ một giai đoạn (B.trứng), có tuyến mang tính sinh mạng (T.cận giáp) - Hormon: là chất hoá học do 1 nhóm tế bào, hoặc 1 tuyến NT SX ra, thấm vào máu hoặc dịch tổ chức và có t/d sinh học cao với các TB khác của cơ thể. Đặc điểm HM
4. 1.2- Phân loại HM. - Theo phạm vi T/d: HM địa phương và HM chung: + HM địa phương: do 1 nhóm TB bài tiết máu hoặc dịch tổ chức t/d lên TB gần nơi BT. VD: histamin, prostaglandin... + HM chung: do tuyến NT BT máu t/d lên TB ở xa nơi SX. VD: GH, T3 T4 , các corticoid...
5. - Theo bản chất hoá học: + HM là steroid: HM vỏ thượng thận, HM sinh dục. + HM cấu tạo từ a.amin tyrosin: HM tuyến tuỷ thượng thận, T. giáp. + HM là protein, polypeptid: HM các tuyến nội tiết còn lại và nhiều HM địa phương. - Phân loại theo nơi SX: HM của từng tuyến NT: d/đồi, t/yên...
6. - Phân loại theo t/d SL: + HM t/d lên CHVC và NL: GH, T3 T4 , adrenalin, glucocorticoid, insulin, glucagon. + HM điều hoà thành phần và thể tích dịch ngoại bào: ADH, mineralocorticoid, calcitonin, PTH.
7. + HM điều hoà phát triển cơ thể: GH, T3 T4 , Testosteron, Estrogen + HM điều hoà CN sinh sản: HM hướng sinh dục vùng d/đ; HM sinh dục của tuyến yên, tinh hoàn, buồng trứng. + HM điều hoà thích nghi cơ thể: HM vùng d/đ, tyuến yên, T. thượng thận.
8. 1.3- CƠ CHẾ TÁC DỤNG CỦA HORMON Có 2 cơ chế: - HM tác động lên receptor trên màng tế bào, là cơ chế tác dụng thông qua chất truyền tin thứ hai. - HM tác động lên receptor bên trong tế bào, là cơ chế hoạt hoá hệ gen trong tế bào.
9. 1.3.1- CƠ CHẾ TÁC DỤNG THÔNG QUA CHẤT TRUYỀN TIN THỨ HAI. - Sutherland nêu ra từ 1965 - Hormon đến gắn vào receptor đặc hiệu trên màng tế bào, làm hoạt hoá protein G. -Protein G thúc đẩy quá trình tạo nên chất truyền tin thứ hai, gồm AMP vòng (AMPc), GMPc, Ca++-Calmodulin và các “mảnh” phospholipid màng .