Nghiên cứu xây dựng tập bài giảng video clip “kỹ thuật cấp cứu và chuyển thương hỏa tuyến” phục vụ huấn luyện - đào tạo tại trường trung cấp quân y 1

Nội dung text: Nghiên cứu xây dựng tập bài giảng video clip “kỹ thuật cấp cứu và chuyển thương hỏa tuyến” phục vụ huấn luyện - đào tạo tại trường trung cấp quân y 1

1. t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016 Nghiªn cøu x©y dùng tËp bµi gi¶ng VIDEO CLIP “kü thuËt cÊp cøu vµ chuyÓn th−¬ng háa tuyÕn” Phôc vô huÊn luyÖn - ®µo t¹o t¹i tr−êng trung cÊp qu©n y 1 Nguy n Th Anh*; Nguy n B c Lý*; Nguy n Qu c Th nh* Lê Trung Th ng**; Nguy n Thái Ng c** TÓM T ẮT Mụ c tiêu: xây d ựng t ập bài gi ảng video clip “Kỹ thu ật c ấp c ứu và chuy ển th ươ ng h ỏa tuy ến’’ ph ục v ụ hu ấn luy ện - đào t ạo y h ọc quân s ự t ại Tr ường Trung c ấp Quân y 1. Đố i t ượ ng: bà i Giả ng điện t ử th ực hà nh c ấp c ứu và chuy ển th ươ ng hỏ a tuy ến. Ph ươ ng phá p: sử dụ ng k ỹ thu ật công ngh ệ, thi ết k ế xây d ựng bà i Giả ng điện t ử có sử dụ ng video clip theo mô hì nh webbased. Kết quả : đã xây d ựng quy trì nh thi ết k ế bà i Giả ng điện t ử có sử dụ ng video clip theo mô webbased; thi ết k ế 05 bà i điện t ử về “Kỹ thu ật c ấp c ứu và chuy ển th ươ ng hỏ a tuy ến”; kết quả đánh Giả th ử nghi ệm trong dạ y - họ c cho th ấy đáp ứng đượ c công tá c hu ấn luy ện - đào tạ o tạ i Tr ườ ng Trung c ấp Quân y 1. * Từ khó a: Bà i Giả ng video clip; Chuy ển th ươ ng hỏ a tuy ến; Tr ường Trung c ấp Quân y 1. Research and Development of Lectures of Video Clip “Techniques of Emergency and Battlefield Evacuation of the Wounded Sodiers" in Service for Training in Military Medical Intermediate School I Summary Objectives: To b uild the lectures of video clip "Techniques of emergency and battlefield evacuation" served for training - military training at the School of Military Intermediate Medicine 01. Subjects: Electronic lectures (e-lectures) of techniques of emergency and battlefield evacuation in practice. Methods: Use of technology to design and establish e-lectures with the model of web-based video clip . Results: We have been successful in building the process of designing e-lectures with web-based video clips; and we have also designed 05 e-lectures of the techniques of emergency and battlefield evacuation, which were evaluated well and could meet the training - training in the School of Military Intermediate Medicine 01. * Key words: E-lectures; Video clip; Battlefield evacuation; School of Military Intermediate Medicine 01. * Tr ường Trung c ấp Quân y I ** H ọc vi ện Quân y Ng i ph n h i (Corresponding): NguyÔn Th¸i Ng c (nguyenthaingoc@vmmu.edu.vn) Ngày nh n bài: 14/06/2016; Ngày ph n bi n đánh giá bài báo: 05/09/2016 Ngày bài báo đc đă ng: 30/11/2016 209
2. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sô sè 9-2016 ĐẶ T V ẤN ĐỀ + 452 h ọc viên trung c ấp (102 h ọc viên quân và 350 h ọc viên dân s ự). Tr ường Trung c ấp Quân y 1 thu ộc Họ c vi ện Quân y có nhi ệm v ụ đào t ạo nhân + 28 giáo viên, cán b ộ (10 giáo viên và viên chuyên môn k ỹ thu ật y t ế có trình độ 18 cán b ộ làm công tác qu ản lý giáo d ục). trung và s ơ c ấp cho toàn quân. K ỹ thu ật + Đối t ượng đánh giá công ngh ệ, k ỹ cấp c ứu và chuy ển th ươ ng h ỏa tuy ến là thu ật: 12 cán b ộ chuyên ngành CNTT và kỹ thu ật đầu tay c ủa m ọi cán b ộ nhân giáo viên Khoa Y h ọc Quân s ự đang công viên quân y. Sau khi ra tr ường, ngoài vi ệc tác t ại H ọc vi ện Quân y và Tr ường Trung cứu ch ữa th ươ ng binh, b ệnh binh còn cấp Quân y I. ph ải th ường xuyên hu ấn luy ện cho b ộ đội các k ỹ thu ật nà y. - Ph ạm vi nghiên c ứu: bài gi ảng điện tử “K ỹ thu ật c ấp c ứu và chuy ển th ươ ng Hi ện nay, công tác hu ấn luy ện t ại trường hỏa tuy ến” có sử dụ ng video clip theo mô cò n g ặp nhi ều khó kh ăn: ph ươ ng pháp hì nh webbased ứng dụ ng t ại Tr ường Trung dạy h ọc truy ền th ống là chủ yếu; kh ối lượ ng họ c viên đông; Giá o viên ít và ch ưa cấp Quân y 1. có nhi ều ph ươ ng ti ện d ạy h ọc hi ện đại h ỗ 2. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu. tr ợ. Qua th ực t ế hu ấn luy ện cho th ấy: cá c - Ph ươ ng pháp chuyên gia: l ấy ý ki ến động tá c kỹ thu ật đượ c l ặp đi l ặp lạ i nhi ều chuyên gia v ề CNTT và các giáo viên v ề y lần, h ọc viên h ọc t ập m ột cách th ụ động, học quân s ự. nh ầm l ẫn các k ỹ thu ật trong quá trình họ c, - Ph ươ ng pháp nghiên c ứu tài li ệu: không có điều ki ện để xem l ại, làm l ại và ổ ợ ệ ố đồng th ời không có ng ười h ướng d ẫn l ại phân tích, t ng h p, h th ng hóa, khái các k ỹ thu ật chu ẩn quát hóa tài li ệu có liên quan đến môn học 5 k ỹ thu ật c ấp c ứu và chuy ển th ươ ng Xu ất phát t ừ nh ững lý do trên, chúng hỏa tuy ến, các tài li ệu lý lu ận v ề giáo d ục tôi nghiên c ứu xây d ựng t ập bài gi ảng video clip: “Kỹ thu ật c ấp c ứu và chuy ển học, tài li ệu v ề sách điện t ử. th ươ ng h ỏa tuy ến“ ph ục v ụ hu ấn luy ện - - Ph ươ ng pháp điều tra k ết h ợp thu đào t ạo y h ọc quân s ự t ại Tr ường Trung th ập s ố li ệu: quan sát, thu th ập s ố li ệu cấp Quân y 1 nh ằm: tổng k ết t ừ th ực ti ễn gi ảng d ạy môn h ọc; - Kh ắc phụ c tì nh trạ ng q uá tả i củ a giá o điều tra, thu th ập s ố li ệu b ằng phi ếu điều viên. tra, x ử lý s ố li ệu b ằng ph ươ ng pháp toán - Phá t huy tí nh độc l ập củ a họ c viên: th ống kê. tự h ọc mọ i lú c, mọ i n ơi; cá nhân hóa vi ệc - Ph ươ ng pháp k ỹ thu ật thi ết k ế xây học; tự đánh giá . dựng video clip và ph ần m ềm dạ ng ĐỐI T ƯỢNG VÀ PH ƯƠ NG PHÁP webbased: xây d ựng n ội dung chu ẩn, NGHIÊN C ỨU kị ch bả n m ẫu, ti ến hành th ực nghi ệm trên 1. Đối t ượng, ph ạm vi nghiên c ứu. máy tính, ch ươ ng trình, n ội dung v ới nh ững - Đối t ượng đánh giá ứng th ử nghi ệm: đối t ượng h ọc viên khác nhau để l ựa ch ọn + 100 h ọc viên y tá s ơ c ấp. ph ươ ng pháp xây d ựng cho phù h ợp. 210
3. t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016 Sử dụ ng ph ần m ềm Microsoft FrontPage vừa ép tim ngoài l ồng ng ực; k ỹ thu ật sin - với ngôn ng ữ HTML (HyperText Markup vector; k ỹ thu ật s ốc n ước khi th ươ ng binh Language). bị đuối n ước. - Ph ươ ng phá p đánh Giá th ử nghi ệm: - K ỹ thu ật v ận chuy ển th ươ ng binh: k ỹ đánh Giá th ử nghi ệm trên cá c đối t ượ ng thu ật v ận chuy ển th ươ ng binh b ằng b ế; Giá và họ tạ ườ o viên c viên i Tr ng Trung dìu; cõng; vác; v ận chuy ển th ươ ng binh cấp Quân y 1. bằng lê nghiêng và cáng võng. KẾT QU Ả NGHIÊN C ỨU VÀ - K ỹ thuật c ầm máu t ạm th ời: k ỹ thu ật BÀN LU ẬN đè án động m ạch; k ỹ thu ật b ăng ép - 1. Quy trì nh thi ết k ế bà i giả ng video băng nút; b ăng chèn; k ỹ thu ật ga rô. clip. - K ỹ thu ật c ố đị nh gãy x ươ ng: c ố đị nh Bước 1: xây d ựng bà i Giả ng th ực hành gãy x ươ ng chi trên và chi d ưới. chu ẩn đượ c Khoa Y h ọc Quân s ự thông qua và phê duy ệt. - K ỹ thu ật b ăng v ết th ươ ng: b ăng các Bước 2: xây d ựng k ịch b ản theo n ội vết th ươ ng tay; chân; đầu - tai - c ằm - dung các bài gi ảng th ực hành chu ẩn được ng ực - b ụng. Khoa Y h ọc Quân s ự thông qua và phê 3. Xây d ựng 01 ph ần m ềm sá ch điện duy ệt. tử dạ ng web t ĩnh. Bước 3: lựa ch ọn giáo viên, h ọc viên làm m ẫu, chu ẩn b ị thi ết b ị, l ựa ch ọn địa Sử dụ ng ph ần m ềm Microsoft FrontPage điểm quay phù h ợp. với ngôn ng ữ HTML. Sản ph ẩm là một Bước 4: dùng máy quay camera ghi l ại ph ần m ềm dạ ng web tĩ nh, n ội dung được toàn b ộ quy trình chu ẩn đã được xây d ựng phân b ố theo t ừng bà i Giả ng v ới t ừng k ỹ với n ội dung và k ịch b ản có s ẵn. thu ật đơ n l ẻ, giao di ện thân thi ện, s ử Bước 5: số hoá, biên t ập, chú gi ải b ằng dụng đơ n gi ản, ng ười s ử d ụng có th ể truy lời, hình ảnh t ạo các bài gi ảng chu ẩn d ưới cứu đến t ừng n ội dung c ần thi ết. dạng video clip. Ph ần m ềm được đóng gói trên đĩa Bước 6: thử l ại, ki ểm duy ệt và ch ỉnh s ửa. DVD ch ứa đự ng toàn b ộ n ội dung các bài 2. K ết qu ả xây d ựng video clip. gi ảng d ạng text, các video clip cho phép Xây d ựng 05 video clip bà i Giả ng th ực xem nhanh n ội dung thông qua giao di ện hà nh k ỹ thu ật c ấp c ứu và chuy ển th ươ ng web ng ười h ọc có thể s ử d ụng b ằng cách hỏa tuy ến, gồm cá c n ội dung chí nh: cài đặt vào ổ c ứng c ủa máy tính, t ừ đĩ a - K ỹ thu ật hô h ấp nhân t ạo: ti ếp c ận DVD ho ặc có th ể phát hành trên Website th ươ ng binh, gi ải phóng đường hô h ấp của nhà tr ường. Ph ần m ềm có th ể ch ạy trên; k ỹ thu ật th ổi ng ạt; k ỹ thu ật ép tim được v ới các trình duy ệt ph ổ thông nh ư ngoài l ồng ng ực; k ỹ thu ật v ừa th ổi ng ạt Internet Explorer, Firefox, Google Chrome... 211
4. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sô sè 9-2016 4. Đánh giá th ử nghi ệm. Đánh giá thử nghi ệm trong hu ấn luy ện - đào t ạo cho các đối t ượng là giáo viên, cán b ộ qu ản lý giáo d ục, h ọc viên trung, s ơ c ấp t ại Tr ường Trung c ấp Quân y 1. + 203 h ọc viên y tá s ơ c ấp. + 943 h ọc viên trung c ấp (43 h ọc viên quân và 900 h ọc viên dân s ự). + 28 giáo viên, cán b ộ (10 giáo viên và 18 cán b ộ làm công tác qu ản lý giáo d ục). + Đối t ượng đánh giá công ngh ệ, k ỹ thu ật: 10 cán b ộ chuyên ngành CNTT đang công tác t ại H ọc vi ện Quân y và Tr ường Trung c ấp Quân y I. Bảng 1: Học viên các đối t ượng C¸n bé C¸n bé TT Nội dung đánh giá, nh ận xét qu¶n lý, Y sü Y sü Y t¸ CNTT gi¸o viªn qu©n sù d©n sù (n = 203) (n = 10) (n = 28) (n = 43) (n = 943) 1 Ch ức n ăng, giao di ện Đẹp, h ợp lý 28 43 940 198 10 ph ần m ềm (100%) (100%) (99,68%) (97,55%) (100%) Không h ợp lý 0 0 3 5 0 (0,32%) (2,45%) 2 Thao tác s ử d ụng Dễ s ử d ụng 28 40 911 192 10 ph ần m ềm (100%) (93%) (96,9%) (97%) (100%) Khó s ử d ụng 0 3 (7%) 29 6 (3%) 0 (3,1%) 3 Nội dung chuyên môn, Đầy đủ, rõ, nét 28 41 920 190 10 âm thanh, hình ảnh (100%) (95,3%) (97,9%) (96%) (100%) ph ần m ềm Cần b ổ sung 0 2 20 8 0 (4,7%) (2,1%) (4%) 4 Ch ức n ăng tra c ứu Thu ận ti ện, nhanh 28 43 943 203 10 nhanh ph ần m ềm (100%) (100%) (100%) (100%) (100%) Ch ưa đáp ứng 0 0 0 0 0 5 Kh ả n ăng ứng d ụng Kh ả thi 28 43 943 203 10 ph ần m ềm (100%) (100%) (100%) (100%) (100%) Không kh ả thi 0 0 0 0 0 * Nh ận xét xây d ựng ch ức n ăng, b ố - 100% h ọc viên trung c ấp quân s ự, cục, giao di ện c ủa ph ần m ềm: 99,68% h ọc viên trung c ấp và 97,55% - 100% giáo viên và cán b ộ tham gia học viên s ơ c ấp tham gia h ọc t ập đánh th ử nghi ệm đánh giá k ịch b ản video clip giá video clip có k ịch b ản h ợp lý, theo trình được xây d ựng ch ặt ch ẽ, đúng n ội dung tự n ội dung bài gi ảng, d ễ h ọc, d ễ hi ểu, bài gi ảng th ực hành, b ố c ục h ợp lý. thu hút và sinh động. 212
5. t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016 * Nh ận xét v ề thao tác s ử d ụng ph ần - Đối v ới h ọc viên: mềm: + D ễ dàng ti ếp c ận và s ử d ụng các bài - 100% giáo viên và cán b ộ tham gia gi ảng video trên đĩa DVD, xem rõ các th ử nghi ệm đánh giá ph ần m ềm d ễ s ử thao tác k ỹ thu ật. dụng, không ph ải cài đặt. + Tích c ực tham gia h ọc t ập, phát huy - 93% h ọc viên trung c ấp quân s ự, tối đa tính ch ủ động sáng t ạo, kh ả n ăng 96,9% h ọc viên trung c ấp và 97,% h ọc tự h ọc c ủa h ọc viên. viên s ơ c ấp tham gia h ọc t ập đánh giá + T ạo môi tr ường h ọc t ập công b ằng, ph ần m ềm d ễ s ử d ụng, ch ạy được trên lành mạnh. Gây h ứng thú trong h ọc t ập các h ệ điều hành khác nhau. và kh ơi g ợi t ư duy, trí nh ớ b ền b ỉ * Nh ận xét v ề n ội dung chuyên môn, + H ọc viên có th ể s ử d ụng bài gi ảng ch ất l ượng âm thanh, hình ảnh: trong quá trình t ự h ọc ở nhà, vì khi thi ết - 100% giáo viên, cán b ộ, h ọc viên đánh kế bài gi ảng tuân theo các quy t ắc trên thì giá nội dung đầy đủ, hình ảnh âm thanh bài gi ảng đó coi nh ư là m ột ph ần m ềm rõ, nét. dạy h ọc. - 95,3% h ọc viên trung c ấp quân s ự, + H ọc viên ch ủ động trong vi ệc h ọc, 97,9% h ọc viên trung c ấp và 96% h ọc học ở m ọi n ơi, m ọi lúc. Các em th ật s ự viên s ơ c ấp đánh giá có n ội dung đầy đủ, hứng thú đối v ới ph ươ ng pháp d ạy và hình ảnh âm thanh đầy đủ, rõ, nét. học b ằng bài gi ảng video clip. * Nh ận xét v ề ch ức n ăng tra c ứu nhanh: Ế Ậ 100% các đối t ươ ng tham gia th ử K T LU N nghi ệm đánh giá ph ần m ềm có ch ức * Đã xây d ựng đượ c quy trì nh thi ết k ế năng tra c ứu nhanh theo m ục l ục r ất ti ện bài gi ảng video clip : theo quy chu ẩn làm sử d ụng theo n ội dung c ần quan tâm. cơ s ở xây d ựng các video clip. * Đánh giá hi ệu qu ả: * Xây d ựng đượ c 05 bà i giả ng th ực Sau m ột th ời gian ti ến hành th ử nghi ệm hà nh video clip: gi ảng d ạy b ằng bài gi ảng video clip, 100% - K ỹ thu ật hô h ấp nhân t ạo. đ ệ ả ả để ể ánh giá có hi u qu , kh thi tri n khai - K ỹ thu ật v ận chuy ển th ươ ng binh. ứng d ụng, có hi ệu qu ả l ớn đối v ới ng ười - K ỹ thu ật b ăng v ết th ươ ng ph ần m ềm. dạy và ng ười h ọc: - K ỹ thu ật c ầm máu t ạm th ời. - Đối v ới giáo viên: - K ỹ thu ật c ố đị nh gãy x ươ ng. + Thu ận l ợi trong quá trình gi ảng d ạy, ki ểm soát được n ội dung, th ể hi ện ti ến trình * Xây d ựng đượ c 01 ph ần m ềm dạ ng gi ảng d ạy m ột cách khoa h ọc và logic. web t ĩnh: ch ứa đựng toàn b ộ n ội dung ứ đượ đ đĩ + Ti ết ki ệm th ời gian, chi phí trong hu ấn nghiên c u c óng gói trên 01 a DVD. luy ện, kh ắc ph ục tình tr ạng quá t ải c ủa * Đánh giá ứ ng dụ ng th ử nghi ệm: trong giáo viên. Giả ng dạ y tạ i Tr ườ ng Trung c ấp Quân y 1. 213
6. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sô sè 9-2016 TÀI LI ỆU THAM KH ẢO tại m ột s ố tr ường đại h ọc. Lu ận v ăn Th ạc s ỹ. Tr ường Qu ản lý Giáo d ục. 1993. 1. Lê H ải Chi. Tăng c ường s ử d ụng các 4. Đỗ Tất C ườ ng. Nghiên c ứu ứng d ụng ph ươ ng ti ện nghe nhìn trong gi ảng d ạy và công ngh ệ truy ền hình trong gi ảng d ạy y h ọc hướng d ẫn th ực t ập lâm sàng. Tóm t ắt báo lâm sàng. Đề tà i c ấp B ộ Tổng Tham m ưu. 2008. cáo khoa h ọc giáo d ục. H ọc vi ện Quân y. 5. Thành Xuân Nghiêm. Lý lu ận d ạy h ọc 1984, tr.34-36. trong y h ọc. V ụ Đào t ạo, B ộ Y t ế.1987. 2. Nguy ễn Đứ c Dân . Nh ững nguyên t ắc và 6. Vũ Huy Nù ng. Xây d ựng c ơ s ở d ữ li ệu cách th ức k ết h ợp các ph ươ ng pháp d ạy h ọc bài gi ảng multimedia ph ục v ụ hu ấn luy ện và trong quá trình di ễn gi ảng b ộ môn y h ọc lâm đào t ạo lâm sàng. Đề tà i c ấp B ộ Tổng Tham sàng. Lu ận v ăn Th ạc s ü Khoa h ọc Giáo d ục. mưu. 2010. Vi ện Khoa h ọc Giáo d ục. 1996. 7. B ộ T ổng Tham m ưu. K ỹ thu ật c ấp c ứu 3. Tr ần V ăn Hà. Ph ươ ng pháp gi ải quy ết và chuy ển th ươ ng ho ả tuy ến. NXB Quân đội tình hu ống - hành động. H ệ th ống bài gi ảng Nhân dân. 2002. 214