Nghiên cứu tác dụng bảo vệ gan của viên nang cứng kaviran trên mô hình gây tổn thương gan chuột nhắt bằng paracetamol

Nội dung text: Nghiên cứu tác dụng bảo vệ gan của viên nang cứng kaviran trên mô hình gây tổn thương gan chuột nhắt bằng paracetamol

1. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016 NGHIÊN C ỨU TÁC D ỤNG B ẢO V Ệ GAN C ỦA VIÊN NANG C ỨNG KAVIRAN TRÊN MÔ HÌNH GÂY TỔN TH ƯƠ NG GAN CHU ỘT NH ẮT B ẰNG PARACETAMOL Nguy ễn Tr ọng Điệp*; Nguy ễn Tùng Linh* TÓM T ẮT Mục tiêu: đánh giá tác d ụng b ảo v ệ gan c ủa viên nang c ứng kaviran trên mô hình gây t ổn th ươ ng gan chu ột nh ắt tr ắng b ằng paracetamol. Đối t ượng và ph ươ ng pháp : chu ột nh ắt tr ắng được chia làm 6 lô: lô ch ứng sinh h ọc, lô mô hình, lô u ống silymarin, lô u ống kaviran li ều 0,72 g/kg, 2,16 g/kg và 4,32 g/kg. Ngày th ứ 8, chu ột ở các lô 2 - 6 được gây độc b ằng paracetamol li ều 400 mg/kg. Sau 48 gi ờ, l ấy máu chu ột để đo ho ạt độ enzym AST, ALT, hàm l ượng MDA d ịch đồng th ể gan, quan sát v ề đại th ể và vi th ể gan. Kết qu ả: kaviran li ều 2,16 g/kg và 4,32 g/kg làm gi ảm ho ạt độ AST và ALT huy ết thanh, gi ảm hàm l ượng MDA d ịch đồ ng th ể gan, gi ảm t ổn th ươ ng mô b ệnh h ọc gan chu ột. Kết lu ận: kaviran li ều 2,16 g/kg và 4,32 g/kg có tác d ụng b ảo vệ gantrên mô hình gây t ổn th ươ ng gan chu ột nh ắt tr ắng b ằng paracetamol. * T ừ khóa: Kaviran; Ch ống oxy hóa; Bảo v ệ gan; Paracetamol. Evaluate the Hepatoprotective Effects of Kaviran Hard Capsule on Mouse Model of Paracetamol - Induced Liver Damage Summary Objectives: To evaluate the hepatoprotective effects of kaviran hard capsule on mouse model of paracetamol - induced liver damage. Methods: Mice are divided into 6 groups: control group, paracetamol - induced liver damage group, paracetamol - induced liver damage group administrated with silymarin, paracetamol - induced liver damage group administrated with kaviran at dosages of 0.72 g/kg, 2.16 g/kg and 4.32 g/kg. On the 8 th day of experiment, group 2 - 6 were administrated orally with paracetamol (400 mg/kg). 48 hours after administrating paracetamol, plamsa AST, ALT and hepatic MDA were determined, macro- and micro- hepatohistology was observed. Results: 2.16 g/kg and 4.32 g/kg dosages of kaviran caused plasma AST, ALT and hepatic MDA reduced, reduced the damage of liver on hepatohistology. Conclusion: Kaviran at dosages of 2.16 g/kg and 4.32 g/kg exert hepatoprotective effects on mice model of paracetamol - induced liver damage. * Key wods: Kaviran; Antioxydants; Hepatoprotective effects; Paracetamol. ĐẶT V ẤN ĐỀ mi ễn d ịch, ch ống oxy hoá, ức ch ế kh ối u, kháng khu ẩn, ch ống n ấm, ch ống viêm... Một s ố nghiên c ứu g ần đây cho th ấy [1, 2, 6, 7]. Sâm Ng ọc Linh sinh kh ối qu ả Nhàu và Cúc hoa vàng (CHV) có nhi ều (NLSK) được t ạo ra b ằng công ngh ệ sinh tác d ụng sinh học quý nh ư: t ăng c ường kh ối t ế bào th ực v ật, có ch ất l ượng ổn đị nh. * H ọc vi ện Quân y Ng ười ph ản h ồi (Corresponding): Nguy ễn Tr ọng Điệp (diepvmmu@gmail.com) Ngày nh ận bài: 06/09/2016; Ngày ph ản bi ện đánh giá bài báo: 10/11/2016 Ngày bài báo được đă ng: 21/11/2016 5
2. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016 Các nghiên c ứu b ước đầ u cho th ấy sâm - Thi ết b ị: máy xét nghi ệm sinh hóa XC NLSK có m ột s ố tác d ụng sinh h ọc t ươ ng - 55 Chemistry analyzer (Trung Qu ốc). tự v ới sâm t ự nhiên nh ư: t ăng l ực, t ăng Máy nghi ền d ịch đồ ng th ể Stomater 80 quá trình nh ận th ức và ghi nh ớ, ch ống (Anh). Máy quang ph ổ Elisa Lx 800 (M ỹ). oxy hóa, b ảo v ệ gan...[3]. Tuy nhiên, các - Động v ật thí nghi ệm: chu ột nh ắt nghiên c ứu v ề chi ết xu ất, bào ch ế ch ế tr ắng, ch ủng Swiss , c ả hai gi ống, kh ỏe ph ẩm t ừ 3 d ược li ệu này còn đơ n gi ản và mạnh, trọng l ượng 20 ± 2 g do Vi ện V ệ ch ưa có ch ế ph ẩm thu ốc nào bào ch ế sinh D ịch t ễ Trung ươ ng cung c ấp. Động ph ối h ợp t ừ ba d ược li ệu này. Do v ậy, vật được nuôi trong điều ki ện phòng thí chúng tôi đã nghiên c ứu bào ch ế viên nghi ệm v ới đầ y đủ th ức ăn và n ước u ống nang c ứng kaviran v ới các thành ph ần tại B ộ môn D ược lý, Tr ường Đạ i h ọc Y ho ạt ch ất là b ột cao khô sâm NLSK Hà N ội. (60 mg/viên), b ột cao khô qu ả Nhàu 2. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu. (180 mg/viên) và b ột cao khô CHV Nghiên c ứu tác d ụng b ảo v ệ gan b ằng (180 mg/viên). Tuy nhiên, qua quá trình mô hình gây độc do paracetamol li ều cao chi ết xu ất, bào ch ế và vi ệc ph ối h ợp 3 [ , , ]. Chu ột nh ắt tr ắng được chia thành ph ần d ược li ệu trong cùng công 1 4 5 ẫ ỗ ấ th ức bào ch ế có th ể làm thay đổi tác d ụng ng u nhiên thành 6 lô, m i lô ít nh t 10 con. của ch ế ph ẩm so v ới d ược li ệu ban đầ u. - Lô 1 ( đối ch ứng): u ống n ước c ất, Do v ậy, vi ệc đánh giá tính an toàn và tác 0,2 ml/10 g. dụng c ủa ch ế ph ẩm r ất c ần thi ết. Trong - Lô 2 (mô hình): u ống n ước c ất bài báo này, chúng tôi công b ố: Kết qu ả 0,2 ml/10 g + paracetamol 400 mg/kg. nghiên c ứu tác d ụng b ảo v ệ gan c ủa viên - Lô 3 (ch ứng d ươ ng): u ống silymarin nang kaviran trên mô hình gây t ổn th ươ ng 140 mg/kg + paracetamol 400 mg/kg. gan chu ột nh ắt tr ắng b ằng paracetamol. - Lô 4: u ống kaviran li ều 0,72 g/kg + paracetamol 400 mg/kg. NGUYÊN V ẬT LI ỆU, ĐỐI T ƯỢNG VÀ - Lô 5: u ống kaviran li ều 2,16 g/kg + PH ƯƠ NG PHÁP NGHIÊN C ỨU paracetamol 400 mg/kg. 1. Nguyên li ệu, thi ết b ị và động v ật - Lô 6: u ống kaviran li ều 4,32 g/kg + nghiên c ứu. paracetamol 400 mg/kg. - Nguyên v ật li ệu: viên nang c ứng Cho chu ột u ống thu ốc th ử ho ặc n ước kaviran do H ọc vi ện Quân y nghiên c ứu cất liên t ục vào các bu ổi sáng trong 8 và s ản xu ất đạ t tiêu chu ẩn c ơ s ở. ngày liên t ục. Đế n ngày th ứ 8, sau khi Efferalgan (paracetamol) viên s ủi 500 mg uống thu ốc th ử 3 gi ờ (chu ột được nh ịn (Hãng Bristol-Myers Squibb, Pháp). Viên đói 16 - 18 gi ờ tr ước đó), ti ến hành gây nén legalon (silymarin) 70 mg (Hãng tổn th ươ ng t ế bào gan b ằng cách cho Madaus GmbH, Đức). Kít định l ượng các chu ột t ừ lô 2 đế n lô 6 u ống paracetamol enzym và ch ất chuy ển hóa trong máu li ều 400 mg/kg. Sau 48 gi ờ gây độ c b ằng (AST, ALT) (Hãng DIALAB). Các hóa ch ất paracetamol, l ấy máu độ ng m ạch c ảnh khác đạt tiêu chuẩn phòng thí nghi ệm. chu ột để đo ho ạt độ enzym AST, ALT, 6
3. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016 đồng th ời l ấy gan và cân tr ọng l ượng gan, * X ử lý s ố li ệu: xác định hàm l ượng malonyl dialdehyd Phân tích d ữ li ệu b ằng ph ần m ềm (MDA). 100% chu ột được quan sát đạ i Microsoft excel 2007. Đánh giá s ự khác th ể gan, 30% gan c ủa chu ột trong các lô bi ệt giá tr ị trung bình gi ữa các lô chu ột được làm mô b ệnh h ọc gan. bằng Duncan’s multiple range test, m ềm - Các ch ỉ s ố đánh giá: tr ọng l ượng gan SAS ( α = 0,05). Quy ước: khi so sánh chu ột t ươ ng đối. Ho ạt độ AST và ALT gi ữa các nhóm giá tr ị trong cùng c ột có trong huy ết thanh chu ột. Nồng độ MDA trong d ịch đồ ng th ể gan chu ột. Mức độ cùng m ột trong các ký t ự (bi ểu th ị theo a, tổn th ươ ng gan b ằng đánh giá đại th ể và b, c, d...) là khác bi ệt không có ý ngh ĩa vi th ể gan. th ống kê (p < 0,05). KẾT QU Ả NGHIÊN C ỨU 1. Ảnh h ưởng c ủa kaviran trên tr ọng l ượng gan t ươ ng đối chu ột nh ắt tr ắng. Bảng 1: Tr ọng l ượng gan t ươ ng đối Mức giảm so lô Lô nghiên c ứu n (g/10 g th ể tr ọng) mô hình (%) Lô 1: ch ứng sinh h ọc 10 0,572 ± 0,045 ab 10,90 a Lô 2: mô hình 10 0,642 ± 0,099 Lô 3: ch ứng d ươ ng 10 0,636 ± 0,147 a 0,93 Lô 4: kaviran li ều 0,72 g/kg 10 0,603 ± 0,083 ab 6,07 Lô 5: kaviran li ều 2,16 g/kg 10 0,581 ± 0,035 ab 9,50 Lô 6: kaviran li ều 4,32 g/kg 10 0,524 ± 0,100 b 11,6 Tr ọng l ượng gan t ươ ng đối (TLGT Đ) c ủa chu ột ở lô u ống paracetamol 400 mg/kg (lô 2, 3, 4, 5, 6) có xu h ướng t ăng so v ới lô ch ứng (lô 1), nh ưng ch ưa có ý ngh ĩa th ống kê (p > 0,05). TLGT Đ c ủa chu ột u ống kaviran c ả 3 li ều đề u gi ảm so v ới lô mô hình (lô 2). Tuy nhiên, ch ỉ ở li ều 4,32 g/kg (lô 6), s ự khác bi ệt m ới có ý ngh ĩa th ống kê (p < 0,05). 2. Ảnh h ưởng c ủa kaviran lên ho ạt độ AST, ALT trong huy ết thanh chu ột. Bảng 2: Lô nghiên c ứu n AST (UI/l) ALT (UI/l) Lô 1: ch ứng sinh h ọc 10 103,20 ± 10,27 d 53,40 ± 8,47 d Lô 2: mô hình 10 505,50 ± 78,89 a 293,70 ± 39,79 a Lô 3: ch ứng d ươ ng 10 271,00 ± 28,62 b 211,50 ± 37,66 b Lô 4: kaviran li ều 0,72 g/kg 10 494,60 ± 113,89 a 292,80 ± 67,35 a Lô 5: kaviran li ều 2,16 g/kg 10 309,40 ± 94,87 b 233,80 ± 61,24 b Lô 6: kaviran li ều 4,32 g/kg 10 185,30 ± 47,09 c 114,10 ± 37,81 c 7
4. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016 Ho ạt độ AST, ALT ở lô mô hình t ăng rõ r ệt so v ới lô ch ứng sinh h ọc (p < 0,05). Silymarin li ều 140 mg/kg có tác d ụng gi ảm rõ ho ạt độ AST, ALT so với lô mô hình (p < 0,05). Kaviran c ả 3 li ều đề u làm gi ảm ho ạt độ AST và ALT, nh ưng ch ỉ ở li ều 2,16 g/kg (lô 5) và li ều 4,32 g/kg (lô 6) thì m ức gi ảm m ới có ý ngh ĩa th ống kê so v ới lô mô hình (p < 0,05). Đặc bi ệt, kaviran li ều 4,32 g/kg th ể hi ện tác d ụng t ốt h ơn silymarin li ều 140 mg/kg (p < 0,05). 3. Ảnh h ưởng c ủa kaviran lên ch ỉ s ố MDA trong gan chu ột nh ắt tr ắng. Hình 1: Hàm l ượng MDA trong gan c ủa các lô chu ột nghiên c ứu. Hàm l ượng MDA ở lô mô hình t ăng cao rõ r ệt so v ới lô ch ứng sinh h ọc (p < 0,05). Các lô chu ột u ống silymarrin và kaviran đều có xu h ướng làm gi ảm hàm l ượng MDA dịch đồ ng th ể gan so v ới lô mô hình, nh ưng ch ưa có ý ngh ĩa th ống kê (p > 0,05). So với lô ch ứng sinh h ọc, hàm l ượng MDA d ịch đồ ng th ể gan ở các lô chu ột u ống silymarrin và kaviran đều cao h ơn, nh ưng khác bi ệt không có ý ngh ĩa th ống kê (p > 0,05). 4. K ết qu ả đánh giá v ề đạ i th ể gan chu ột. Bảng 3: Tóm t ắt nh ận xét v ề đạ i th ể gan c ủa các nhóm chu ột. Lô nghiên c ứu Nh ận xét v ề đạ i th ể Lô 1: ch ứng sinh h ọc Gan màu đỏ, m ặt nh ẵn, m ật độ m ềm, không phù n ề, không xung huy ết Gan m ột s ố màu đỏ th ẫm, phù n ề, xung huy ết, b ề m ặt s ần sùi, có nhi ều Lô 2: mô hình ch ấm xu ất huy ết. M ột s ố có màu b ạc, phù n ề, b ề m ặt s ần sùi, không rõ ch ấm xu ất huy ết Gan màu đỏ, xung huy ết nh ẹ, có m ột vài điểm xu ất huy ết, không nhìn rõ Lô 3: silymarin 140 mg/kg điểm t ổn th ươ ng Gan màu đỏ th ẫm, xung huy ết, có ch ấm xu ất huy ết và m ột s ố điểm b ạc Lô 4: kaviran 0,72 g/kg màu Lô 5: kaviran 2,16 g/kg Gan màu đỏ th ẫm, xung huy ết, có ít ch ấm xu ất huy ết Lô 6: kaviran 4,32 g/kg Gan màu đỏ, xung huy ết, m ột s ố có ít ch ấm xu ất huy ết 8
5. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016 5. K ết qu ả đánh giá mô b ệnh h ọc gan chu ột. Bảng 4: Đánh giá v ề mô b ệnh h ọc gan c ủa các nhóm chu ột nghiên c ứu. Lô Hình ảnh mô b ệnh h ọc gan đạ i di ện c ủa các nhóm chu ột (HE x 400) Ch ứng Gan bình th ường, không xu ất huy ết, không có xâm nh ập viêm Mô hình Gan thoái hóa n ặng, xu ất huy ết và ho ại t ử Có xâm nh ập viêm n ặng ở kho ảng c ửa và rộng thoái hóa nh ẹ t ế bào gan Silymarin 140 mg/kg Có vi áp xe gan, thoái hóa nh ẹ t ế bào gan Có xâm nh ập viêm nh ẹ ở kho ảng c ửa và thoái hóa nh ẹ t ế bào gan Kaviran li ều 0,72 g/kg Gan có xâm nh ập viêm nh ẹ ở kho ảng c ửa Gan thoái hóa m ức độ nh ẹ đế n v ừa và thoái hóa m ức độ v ừa Kaviran li ều 2,16 g/kg Gan có xâm nh ập viêm nh ẹ và thoái hóa Gan thoái hóa m ức độ v ừa mức độ v ừa 9
6. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016 Kaviran li ều 4,32 g/kg Gan g ần nh ư bình th ường, không có xâm Gan thoái hóa r ất nh ẹ, không có xu ất huy ết nh ập viêm và xâm nh ập viêm BÀN LU ẬN Nghiên c ứu trên th ực nghi ệm cho th ấy Để đánh giá tác d ụng ch ống oxy hoá sylimarin có tác d ụng b ảo v ệ gan theo c ơ và tác d ụng b ảo v ệ gan c ủa kaviran, mô ch ế ch ống oxy hoá do ức ch ế quá trình hình gây t ổn th ươ ng gan b ằng paracetamol peroxy hoá lipid, d ọn các g ốc t ự do, gi ảm được l ựa ch ọn, vì paracetamol gây t ổn giáng hoá glutanthion c ủa t ế bào gan; ổn th ươ ng gan b ằng c ơ ch ế sinh ra g ốc t ự định màng t ế bào và điều hoà tính th ấm do (t ươ ng t ự CCl 4), bên c ạnh đó của màng t ế bào, t ừ đó ng ăn c ản h ấp thu paracetamol li ều cao làm c ạn ki ệt h ệ một s ố ch ất độ c vào t ế bào gan; ức ch ế th ống ch ống oxy hoá c ủa c ơ th ể, làm t ăng quá trình x ơ hoá t ế bào gan; ph ục h ồi ho ạt độ AST, ALT, MDA trong huy ết màng t ế bào đã b ị t ổn th ươ ng và làm t ăng tươ ng và làm bi ến đổ i c ấu trúc gan [5]. quá trình phân bào, kích thích tái t ạo t ế Bảng 2 cho th ấy: kaviran c ả 3 li ều đề u bào [8]. Vì vây, trong nghiên cứu này, làm gi ảm ho ạt độ AST và ALT, nh ưng ch ỉ sylimarin được l ựa ch ọn làm thu ốc đố i ở li ều 2,16 g/kg và 4,32 g/kg thì m ức ch ứng d ươ ng. gi ảm m ới có ý ngh ĩa th ống kê so v ới lô Về đạ i th ể gan, ở chu ột gây độ c b ằng mô hình (p < 0,05). Đặc bi ệt, kaviran li ều paracetamol k ết h ợp dùng kaviran li ều 4,32 g/kg th ể hi ện tác d ụng t ốt h ơn cao h ầu nh ư không thay đổi so v ới lô silymarin li ều 140 mg/kg (p < 0,05). ch ứng sinh h ọc, trong khi ở lô không Khi m ột thu ốc có tác d ụng ch ống oxy dùng thu ốc gan nh ạt màu, phù n ề, xung hóa có th ể làm gi ảm hàm l ượng MDA, huy ết, b ề m ặt không nh ẵn, có ch ỗ b ị ho ại góp ph ần b ảo v ệ t ế bào, trong đó có t ế tử và b ạc màu, có nhi ều ch ấm xu ất huy ết. bào gan. Do v ậy, MDA là m ột ch ỉ s ố Trên hình ảnh vi th ể, gan chu ột ở lô u ống đánh giá tác d ụng b ảo v ệ gan c ủa thu ốc kaviran h ầu nh ư đều bình th ường và m ức th ử. Hình 1 cho th ấy: silymarin và kaviran độ t ổn th ươ ng nh ẹ h ơn so v ới lô gây độ c có tác d ụng làm gi ảm MDA trong d ịch bằng paracetamol không dùng thu ốc. đồng th ể gan chu ột nh ắt so v ới lô mô Viên nang kaviran được chi ết xu ất và hình. Kaviran li ều càng cao càng làm bào ch ế t ừ CHV, qu ả Nhàu và sâm gi ảm n ồng độ MDA, nh ưng ch ưa có ý NLSK. Kết qu ả nghiên c ứu v ề tác d ụng ngh ĩa th ống kê (p > 0,05). ch ống oxy hóa và b ảo v ệ gan c ủa ch ế Sylimarin là m ột h ợp ch ất chi ết xuất t ừ ph ẩm phù h ợp v ới nh ững nghiên c ứu c ủa cây Cúc gai (Sylimarin marianum, L). nguyên li ệu đã công b ố. CHV có ho ạt tính 10
7. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016 ch ống oxy hóa, nh ờ tác d ụng d ọn g ốc t ự TÀI LI ỆU THAM KH ẢO do, ng ăn c ản mạnh s ự phá h ủy ADN do 1. Ph ạm Th ị Vân Anh. Nghiên c ứu tác oxy hóa và không gây độc trong t ế bào dụng kích thích mi ễn d ịch và ch ống oxy hóa gan [6], ức ch ế ph ản ứng peroxy hóa lipid của cao qu ả nhàu trên th ực nghi ệm. Lu ận án màng t ế bào gan, h ạn ch ế gi ảm ho ạt độ Ti ến s ỹ Y h ọc. Tr ường Đạ i h ọc Y Hà N ội. enzym SOD trên chu ột gây độ c b ằng 2011. CCl 4 và ức ch ế sinh g ốc t ự do anion 2. Tr ần Vân Hi ền, Tr ần Thanh Loan, superoxid và sinh NO in vitro ở n ồng độ Nguy ễn Đặ ng D ũng và CS . Tác d ụng ch ống tươ ng đối th ấp [2]. N ước ép qu ả Nhàu có oxy hóa, ch ống g ốc t ự do c ủa flavonoid chi ết kh ả n ăng b ảo v ệ các t ế bào ho ặc lipid t ừ xu ất t ừ cúc hoa vàng ( Chrysanthemum thay đổi oxy hóa được thúc đẩ y b ởi các indicum L.). T ạp chí Y - D ược h ọc Quân s ự. 2008, s ố 3. gốc t ự do anion superoxid (SAR) và lipid peroxid (LPO), làm gi ảm m ức SAR và 3. Nguy ễn V ăn Long. Nghiên c ứu quy trình tạo sinh kh ối t ế bào và đánh giá m ột s ố tác LPO c ủa gan v ới t ỷ l ệ 20% và 50% so v ới dụng sinh h ọc c ủa sâm NLSK. Lu ận án Ti ến nhóm ch ứng sau 3 gi ờ u ống CCl [1, 7]. 4 sỹ Y h ọc. H ọc vi ện Quân y. 2011. Sâm NLSK c ũng có tác d ụng ch ống oxy 4. Sener G, Toklu HZ, Sehirli AO et al. hóa và b ảo v ệ gan nh ờ tác d ụng làm Protectiveeffects of resveratrolagainstacetaminophen- gi ảm ALT, AST huy ết t ươ ng, gi ảm MDA inducedtoxicity in mice. Hepatology Research và t ăng GSH ở gan c ủa chu ột nh ắt tr ắng 35. 2006, pp.62-68. gây độc b ằng CCl 4 [3]. Nh ư v ậy, vi ệc ph ối 5. Chun LJ, Tong MJ, Busuttil RW et al . hợp c ủa các d ược li ệu này đã t ạo nên tác Acetaminophen hepatoxicity and acute live dụng hi ệp đồng trong ch ống oxy hóa, b ảo failure. J Clin Gastroenterol. 2009, 4 (43), vệ gan c ủa ch ế ph ẩm. pp.342-349. 6. Debnath T, Jin HL, Hasnat MA et al . KẾT LU ẬN Antioxidant potential and oxidative DNA Kaviran li ều 2,16 g/kg và 4,32 g/kg có damage preventive activity of chrysanthemum tác d ụng b ảo v ệ gan trên mô hình gây t ổn indicum extracts. Journal of Food Biochemistry . th ươ ng gan chu ột nh ắt tr ắng b ằng 2006, ISSN 1745-4514. paracetamol li ều cao, th ể hi ện ở tác d ụng 7. Blanco YC, Vaillant F, Perez AM et al . làm gi ảm ho ạt độ AST và ALT huy ết The noni fruit ( Morinda citrifolia L .): A review of agricultural research, nutritional and therapeutic thanh, làm gi ảm hàm l ượng MDA d ịch properties. Journal of Food Composition and đồng th ể gan, gi ảm t ổn th ươ ng mô b ệnh Analysis. 2006, 19, pp.645-654. học c ủa gan. Kaviran li ều 2,16 g/kg có tác 8. Pradhan SC et al. Hepatoptotective dụng t ươ ng đươ ng v ới silymarin li ều 140 herbal drug, silymarin from experimental mg/kg, kaviran li ều 4,32 g/kg có tác d ụng pharmacology to clinical medicine. J Pharm tốt h ơn silymarin li ều 140 mg/kg. pharmacol. 2006, 52 (4), pp.437-440. 11