Nghiên cứu hiệu quả triệt đốt bằng sóng tần số radio của nhịp nhanh kịch phát trên thất vòng vào lại nút nhĩ thất

Nội dung text: Nghiên cứu hiệu quả triệt đốt bằng sóng tần số radio của nhịp nhanh kịch phát trên thất vòng vào lại nút nhĩ thất

1. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 6-2017 NGHIÊN C ỨU HI ỆU QU Ả TRI ỆT ĐỐ T B ẰNG SÓNG T ẦN S Ố RADIO C ỦA NH ỊP NHANH K ỊCH PHÁT TRÊN TH ẤT VÒNG VÀO L ẠI NÚT NH Ĩ TH ẤT Ph ạm Tr ường S ơn* TÓM T ẮT Mục tiêu : nghiên c ứu thay đổ i điện sinh lý tr ước - sau tri ệt đố t và hi ệu qu ả điều tr ị tri ệt đố t bằng sóng t ần s ố radio đố i v ới nh ịp nhanh k ịch phát trên th ất (NNKPTT) vòng vào l ại nút nh ĩ th ất. Đối t ượng và ph ươ ng pháp : nghiên c ứu ti ến c ứu trên 60 b ệnh nhân (BN) được ch ẩn đoán NNKPTT vòng vào l ại nút nh ĩ th ất theo khuy ến cáo n ăm 2003 c ủa H ội Tim m ạch Hoa K ỳ và Tr ường môn Tim m ạch Hoa K ỳ (ACC/AHA). T ất c ả BN được th ăm dò điện sinh lý, tri ệt đố t nh ịp nhanh b ằng sóng t ần s ố radio, sau đó đánh giá bi ến đổ i điện sinh lý và hi ệu qu ả sau khi tri ệt đốt. BN sau tri ệt đố t được theo dõi trung bình 25 ± 8 tháng để đánh giá t ỷ l ệ tái phát. Kết qu ả và kết lu ận: sau tri ệt đố t, không có thay đổ i th ời gian tr ơ c ủa c ơ nh ĩ và c ơ th ất, nh ưng th ời gian chu k ỳ kích thích gây block nh ĩ - th ất chi ều xuôi và chi ều ng ược dài h ơn có ý ngh ĩa th ống kê. 1,6% BN b ị block N-T không h ồi ph ục ph ải c ấy máy t ạo nh ịp v ĩnh vi ễn. T ỷ l ệ thành công 100%, tỷ l ệ tái phát 1,6%. * T ừ khóa: Nh ịp nhanh k ịch phát trên th ất; Nh ịp nhanh vòng vào l ại nút nh ĩ th ất; Điện sinh lý; T ần s ố radio; Tri ệt đố t. Studying the Effectiveness of Radiofrequency Ablation for Atrioventricular Nodal Reciprocal Tachycardia Summary Objectives: To study the change of electrophysiology characteristics and effectiveness of radiofrequency ablation for atrioventricular nodal reciprocal tachycardia (AVNRT). Subjects and methods: 60 patients diagnosed with AVNRT according to ACC/AHA guideline 2003 were enrolled in a prospective study. Electrophysiology studying and radiofrequency ablation were done for all patients. The change of electrophysiology parameters and complications, effectiveness of ablation were assessed. Follow-up with mean time of 25 ± 8 months was carried out to assess the occurrence rate. Results and conclusion: No change of refractoriness time of atrium and ventricle was seen after ablation, nodal wenkeback cycle length was prolonged significantly in both antegrade and retrograde conduction. Permanent atrio-ventricular block third degree was seen in 1.6% of patients, the success rate was recorded in 100% of patients and the recurrent rate occurred in 1.6%. * Keywords: Atrioventricular nodal reciprocal tachycardia; Electrophysiology; Radiofrequency; Ablation. * B ệnh vi ện TWQ Đ 108 Ng ười ph ản h ồi (Corresponding): Nguy ễn Tr ường S ơn (son200_1@yahoo.com) Ngày nh ận bài: 18/04/2017; Ngày ph ản bi ện đánh giá bài báo: 16/07/2017 Ngày bài báo được đă ng: 27/07/2017 91
2. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 6-2017 ĐẶT V ẤN ĐỀ * Tiêu chu ẩn ch ẩn đoán NNKPTT: theo Nh ịp nhanh k ịch phát trên th ất là lo ại khuy ến cáo c ủa H ội Tim m ạch Hoa K ỳ và lo ạn nh ịp nhanh mà ngu ồn g ốc gây ra Tr ường môn Tim m ạch Hoa K ỳ (ACC/AHA, xu ất phát t ừ t ầng trên c ủa th ất. Đây là lo ại 2003) [5], g ồm 03 tiêu chu ẩn: rối lo ạn nh ịp chi ếm t ỷ l ệ không nh ỏ trên - Lâm sàng: c ơn nh ịp tim nhanh kh ởi lâm sàng. T ại M ỹ, t ỷ l ệ m ắc NNKPTT là phát và k ết thúc độ t ng ột. 2,25/1000 dân và t ỷ l ệ m ới m ắc là - Điện tâm đồ 12 chuy ển đạ o: ph ức b ộ 35/100000 dân [5]. Ở Vi ệt Nam, theo QRS h ẹp, t ần s ố nhanh 130 - 200 chu Ph ạm Qu ốc Khánh và CS, NNKPTT chi ếm kỳ/phút. Sóng P thay b ằng sóng P’ có th ể 64,9% BN r ối lo ạn nhịp được th ực hi ện đứng tr ước, đứ ng sau ho ặc l ẫn vào ph ức th ăm dò điện sinh lý tim [3]. B ệnh bi ểu bộ QRS. hi ện b ằng nh ững c ơn nh ịp tim nhanh, xu ất hi ện độ t ng ột và m ất đi độ t ng ột. B ệnh có - Th ăm dò điện sinh lý: gây c ơn nh ịp th ể di ễn bi ến v ới t ần su ất và m ức độ ngày nhanh v ới các đặ c điểm c ủa c ơn nh ịp càng n ặng n ếu không điều tr ị s ẽ ảnh nhanh vòng vào l ại t ại nút nh ĩ th ất. hưởng đế n s ức kh ỏe và ch ất l ượng cu ộc * Tiêu chu ẩn lo ại tr ừ: sống ng ười b ệnh. Trong các r ối lo ạn BN b ị h ội ch ứng vành c ấp, suy tim NNKPTT, nh ịp nhanh vòng vào l ại nút nh ĩ nặng, suy th ận giai đoạn cu ối. Có r ối lo ạn th ất chi ếm nhi ều nh ất v ới t ỷ l ệ 52 - 70% [5]. đông máu. B ị các b ệnh ác tính giai đoạn Điều tr ị b ằng thu ốc ch ỉ là bi ện pháp t ạm cu ối, m ắc các b ệnh nhi ễm trùng. BN th ời, nhi ều BN không đáp ứng v ới thu ốc ho ặc thu ốc gây ra tác d ụng ph ụ. Điều tr ị không đồng ý làm th ủ thu ật. bằng n ăng l ượng sóng t ần s ố radio là 2. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu. ph ươ ng pháp cho hi ệu qu ả cao, ít bi ến * Thi ết k ế nghiên c ứu: ti ến c ứu mô t ả, ch ứng. T ại Vi ệt Nam, s ố l ượng nghiên c ứu theo dõi d ọc. về v ấn đề này còn ít [2, 3]. Vì v ậy, chúng tôi th ực hi ện đề tài này nh ằm m ục tiêu: * Cá c b ướ c ti ến hà nh: - Nghiên c ứu bi ến đổ i điện sinh lý Tất cả BN đượ c là m b ệnh án theo m ẫu tr ước và sau khi tri ệt đố t NNKPTT vòng nghiên c ứu. BN được h ỏi b ệnh, th ăm vào l ại nút nh ĩ th ất b ằng sóng t ần s ố radio. khám lâm sàng và c ận lâm sàng để l ựa - Đánh giá hi ệu qu ả và tính an toàn ch ọn BN NNKPTT. Sau đó, BN được của ph ươ ng pháp tri ệt đố t b ằng sóng t ần th ăm dò điện sinh lý, tri ệt đố t, đánh giá số radio đố i v ới NNKPTT vòng vào l ại nút bi ến đổ i điện sinh lý và tính an toàn và nh ĩ th ất. hi ệu qu ả sau tri ệt đố t. ĐỐI T ƯỢNG VÀ PH ƯƠ NG PHÁP * Th ăm dò điện sinh lý và tri ệt đố t b ằng NGHIÊN C ỨU sóng n ăng l ượng t ần s ố radio: 1. Đối t ượng nghiên c ứu. - Trang thi ết bị và cá c dụ ng cụ : hệ th ống 60 BN điều tr ị n ội trú t ại B ệnh vi ện má y chụ p mạ ch Phillip lo ại m ột bình di ện, TWQ Đ 108 t ừ 01 - 2012 đến 8 - 2014. hệ th ống th ăm dò điện sinh lý tim (Hã ng 92
3. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 6-2017 Bard, Mỹ). Má y kí ch thí ch tim có ch ươ ng . Kí ch thí ch v ới m ức độ sớm d ần: kích trì nh Micro - Pace (Hãng Medtronic, M ỹ). thích tim v ới li ền 8 nhị p có th ời gian chu - Th ăm dò điện sinh lý tim: kỳ c ố định (gọi là S1), sau đó là một xung + Đườ ng và o t ĩnh m ạch đùi phả i: lần kích thích có th ời gian chu k ỳ ng ắn h ơn (S2) với bả n ch ất là tạ o ra m ột ngoạ i tâm lượt đưa các dây điện c ực vào nhĩ phả i thu. Kích thích này được đặ t ch ế độ gi ữ để ghi điện th ế nhĩ phả i (A), vào v ị trí His nguyên th ời gian chu k ỳ c ủa S1, gi ảm d ần để ghi điện đồ bó His (H), vào xoang và nh th ời gian chu k ỳ c ủa S2 cho đến khi đạ t để ghi điện th ế nhĩ trái, th ất trá i và vào thời gian tr ơ, tính b ằng ms: là th ời gian th ất ph ải để ghi điện th ế th ất phả i (V). ng ắn nh ất c ủa th ời gian chu k ỳ c ủa S2 + Đo cá c khoả ng d ẫn truy ền trong tim: gây ra block nh ĩ - th ất. Th ời gian tr ơ được dựa và o điện tim đồ 12 chuy ển đạo k ết đánh giá đối v ới d ẫn truy ền chi ều xuôi t ại hợp v ới điện đồ bó His để đo cá c khoả ng nh ĩ, t ại nút nh ĩ th ất và chi ều ng ược t ại điện đồ cơ bả n, bao g ồm khoả ng PA (d ẫn th ất. truy ền trong nh ĩ: đo t ừ đầ u sóng P đế n + Gây c ơn nh ịp nhanh b ằng kích thích đầu sóng H), kho ảng AH (d ẫn truy ền t ại có ch ương trình, ch ẩn đoán xác đị nh nh ịp nút nh ĩ th ất: đo t ừ đầ u sóng A đế n đầ u nhanh vòng vào l ại nút nh ĩ th ất: khi th ấy sóng H), HV (d ẫn truy ền t ừ bó His đế n th ất: có t ồn t ại đường ch ậm, t ức là có b ước đo t ừ đầ u sóng H đến đầ u sóng QRS). nh ảy AH khi gi ảm d ần th ời gian chu k ỳ + Kích thích tim có ch ươ ng trì nh: chủ kích thích nh ĩ (AH kéo dài đột ng ột > 50 yếu d ựa và o 2 ph ươ ng phá p kích thích ms so v ới kích thích tr ước đó) và có c ơn với t ần s ố t ăng d ần và kích thích v ới m ức nh ịp nhanh. độ sớm d ần. Cá c ph ươ ng phá p nà y đượ c + Ti ến hành tìm và đốt đường ch ậm ti ến hà nh cả nhĩ và th ất để đo các thông bằng cách đưa điện c ực đố t đế n v ị trí có số [4]. đườ ng ch ậm n ằm ở tam giá c Koch (tam . Kí ch thí ch v ới t ần s ố tăng d ần: kích giác Koch được gi ới h ạn b ởi: m ặt tr ước là thích v ới t ần s ố c ố định tính theo th ời gian vòng van 3 lá, đáy là l ỗ xoang vành, đỉnh chu k ỳ. Kích thích này được đặ t ch ế độ là nút nh ĩ th ất) và tìm v ị trí có sóng p nh ỏ, để t ăng d ần t ần s ố kích thích nh ằm đánh sóng th ất to trên điện đồ c ủa điện c ực đố t giá thời gian chu k ỳ kích thích (TGCKKT) [8]. tính b ằng ms: là th ời gian ng ắn nh ất c ủa + Đánh giá hi ệu quả sớm củ a vi ệc đốt xung kích thích gây ra block nh ĩ - th ất. đườ ng ch ậm d ựa và o s ự xu ất hi ện nhị p TGCKKT được đánh giá đố i v ới d ẫn bộ nối. Nếu không có nhị p b ộ nối, chuy ển truy ền theo chi ều xuôi t ừ nh ĩ xu ống th ất sang vị trí khá c [6]. Nếu có nhị p b ộ nối, và d ẫn truy ền theo chi ều ng ược t ừ th ất quá trì nh phá t só ng t ần s ố radio được th ực lên nh ĩ. hi ện trong khoả ng th ời gian 30 - 60 giây. 93
4. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 6-2017 Ng ừng tri ệt đố t khi: tri ệt đố t thành công, Tr ần Song Giang (2012) g ặp t ỷ l ệ n ữ dây điện c ực di động nhi ều ho ặc b ật ra 71,3% [2]. Gi ải thích điều này có l ẽ do khỏ i vị trí đang đốt, kho ảng AH ké o dà i nghiên c ứu c ủa chúng tôi được th ực hi ện ho ặc block nh ĩ th ất cá c m ức độ ho ặc tại b ệnh vi ện quân độ i v ới t ỷ l ệ quân nhân không c ắt được đường ch ậm [7]. cao đến khám và điều tr ị nên t ỷ lệ nam gi ới cao h ơn. + Sau tri ệt đố t: đánh giá tri ệt đố t thành BN c ủa chúng tôi đa s ố là trung niên công khi không th ấy còn đường ch ậm với độ tu ổi trung bình 62,2 ± 9,9. Khi so (không còn b ước nh ảy AH), kích thích nh ĩ sánh v ới tu ổi c ủa BN nh ịp nhanh vòng th ất sau khi tri ệt đố t để đánh giá đặ c điểm đường d ẫn truy ền nh ư tr ước khi tri ệt đố t. vào l ại do đường ph ụ, tu ổi BN trong nghiên c ứu c ủa các tác gi ả khác th ấp + Đánh giá bi ến ch ứng: bi ến ch ứng t ại hơn. Tr ần V ăn Đồ ng g ặp độ tu ổi trung ch ỗ (nhi ễm trùng, thông động m ạch - t ĩnh bình 41 ± 15 [1]. Có l ẽ đố i v ới nh ịp nhanh mạch): xác đị nh b ằng khám t ại ch ỗ, siêu vòng vào l ại do đường ph ụ là lo ại b ệnh lý âm tim, bi ến ch ứng t ại tim (tràn máu màng tim, block nh ĩ th ất) xác đị nh b ằng mang tính b ẩm sinh, do đó vòng vào l ại điện tim, siêu âm tim. với s ự tham gia c ủa đường ph ụ xu ất hi ện ở độ tu ổi s ớm h ơn. + Theo dõi trong th ời gian sau 25 ± 8 tháng, đánh giá tái phát: h ẹn đị nh ký tái * Tri ệu ch ứng lâm sàng: khám sau 6 tháng ho ặc khi BN có bi ểu Hồi h ộp tr ống ng ực: 60 BN (100%); hi ện c ơn nh ịp tim nhanh tr ở l ại. N ếu có khó th ở: 30 BN (50%); đau ng ực: 24 BN bi ểu hi ện c ơn nh ịp nhanh, làm điện tim (40%); choáng váng: 6 BN (10%); ng ất: trong c ơn, sau đó th ăm dò điện sinh lý để 0 BN. BN suy tim ch ủ y ếu do b ệnh c ơ tim ch ẩn đoán xác đị nh. nh ịp nhanh k ịch phát. Vì v ậy, nh ững BN * X ử lý s ố li ệu: theo thu ật toá n th ống nh ịp nhanh k ịch phát tái di ễn nhi ều l ần dù kê y họ c b ằng ph ần m ềm SPSS 16.0. tri ệu ch ứng trong c ơn không n ặng c ũng nên tri ệt đố t để tránh d ẫn đế n suy tim. KẾT QU Ả NGHIÊN C ỨU VÀ BÀN LU ẬN * Các b ệnh lý kèm theo: Tăng huy ết áp: 9 BN (15%); đái tháo 1. Đặc điểm chung c ủa BN nghiên cứu đường: 6 BN (10%); suy th ận: 3 BN (5%); suy tim: 3 BN (5%); th ể tích cu ối tâm thu * Đặc điểm v ề tu ổi, gi ới c ủa BN nghiên cứu: trung bình: 105 ± 10 ml; th ể tích cu ối tâm tr ươ ng trung bình: 38 ± 8 ml. K ết qu ả này Nam: 30 BN (50%); n ữ: 30 BN (%). BN nghiên c ứu có t ỷ l ệ nam và n ữ nh ư nhau tươ ng t ự các nghiên c ứu tr ước đây cho đều chi ếm 50%. Theo các nghiên c ứu th ấy ng ất ít g ặp ở BN NNKPTT so v ới trong và ngoài n ước, nh ịp nhanh vòng nhanh th ất do NNKPTT do v ẫn còn đồng vào l ại nút th ắt th ất g ặp nhi ều h ơn ở n ữ. bộ nh ĩ th ất [1]. 94
5. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 6-2017 2. Bi ến đổ i điện sinh lý tr ước và sau tri ệt đố t. Bảng 1: Các kho ảng điện đồ c ơ b ản tr ước và sau điều tr ị t ần s ố radio. Các kho ảng điện tâm đồ Tr ước điều tr ị t ần s ố radio Sau điều tr ị t ần s ố radio p cơ b ản (n = 60) (n = 60) Th ời gian chu k ỳ nh ịp c ơ b ản 650,2 ± 100,4 635 ± 90 > 0,05 Kho ảng PA (ms) 25,7 ± 8,9 24,3 ± 8,4 > 0,05 Kho ảng AH (ms) 65,6 ± 12,4 63,4 ± 11,2 > 0,05 Kho ảng HV (ms) 42,7 ± 6,3 41,2 ± 5,8 > 0,05 Độ r ộng QRS (ms) 75,3 ± 13,5 74,3 ± 12,5 > 0,05 Không có s ự thay đổ i có ý ngh ĩa th ống kê các kho ảng điện đồ c ơ b ản tr ước và sau điều tr ị t ần s ố radio. Sau khi tri ệt đố t, chúng tôi đo l ại các kho ảng điện tâm đồ trong tim, so sánh tr ước và sau điều tr ị tri ệt đố t cho th ấy các kho ảng điện tâm đồ c ơ b ản không thay đổ i có ý ngh ĩa th ống kê. M ột s ố nghiên c ứu khác th ấy có hi ện t ượng t ăng tr ươ ng l ực th ần kinh giao c ảm và gi ảm tr ươ ng l ực c ủa h ệ th ần kinh phó giao c ảm sau điều tr ị tri ệt đố t, điều này làm nh ịp tim nhanh lên, do đó kh ả n ăng d ẫn truy ền c ủa c ơ tim và h ệ th ống c ũng tăng, các kho ảng điện tâm đồ sau đố t ng ắn l ại [8]. Bảng 2: Th ời gian tr ơ c ơ nh ĩ và c ơ th ất tr ước và sau điều tr ị t ần s ố radio. Tr ước điều tr ị t ần s ố radio Sau điều tr ị t ần s ố radio Thông s ố p (n = 60) (n = 60) Th ời gian tr ơ c ơ nh ĩ (ms) 210,5 ± 21,3 213, 4 ± 22,4 > 0,05 Th ời gian tr ơ c ơ th ất (ms) 205,8 ± 22,1 214,5 ± 21,4 > 0,05 Tr ước và sau điều tr ị t ần s ố radio, không có s ự thay đổ i có ý ngh ĩa th ống kê v ề thời gian tr ơ c ơ nh ĩ và c ơ th ất. Điều này ch ứng t ỏ vi ệc tri ệt đố t đường ch ậm b ằng sóng radio không ảnh h ưởng gì đến c ơ nh ĩ và c ơ th ất nói chung. Bảng 3: Đặc điểm d ẫn truy ền nh ĩ th ất chi ều xuôi tr ước và sau điều tr ị t ần s ố radio. Tr ước điều tr ị t ần s ố Sau điều tr ị t ần s ố Đặc điểm p radio (n = 60) radio (n = 60) TGCKKT gây block N-T chi ều xuôi (ms) 310 ± 35 350 ± 57 < 0,001 Th ời gian tr ơ nút N-T chi ều xuôi (ms) 290 ± 65 334 ± 65 < 0,001 TGCKKT gây block N-T chi ều ng ược (ms) 300,4 ± 20,7 335 ± 25,6 < 0,01 Th ời gian tr ơ nút N-T chi ều ng ược (ms) 280,8 ± 50,3 288 45,3 > 0,05 95
6. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 6-2017 Sau khi tri ệt đố t thành công, các đặc ch ậm b ị tri ệt b ỏ, ch ức n ăng d ẫn truy ền ch ỉ điểm c ủa nút nh ĩ th ất chi ều xuôi thay đổ i ph ụ thu ộc vào đường nhanh nên s ẽ b ị một cách rõ r ệt v ới k ết qu ả là TGCKKT gi ảm đi. Ngoài ra, th ời gian tr ơ nút nh ĩ th ất gây block N-T dài ra, th ời gian tr ơ nút N-T chính là th ời gian tr ơ c ủa đường nhanh chi ều xuôi và TGCKKT gây block N-T và s ẽ ng ắn l ại do có hi ện t ượng kích thích chiều ng ược dài ra, t ức là d ẫn truy ền qua th ần kinh giao c ảm khi điều tr ị t ần s ố nút nh ĩ th ất gi ảm h ơn tr ước. Các tác gi ả radio. Nguyên nhân th ứ hai là do t ổn th ươ ng khác c ũng cho k ết qu ả t ươ ng t ự [2]. Gi ải các nhánh dây th ần kinh phó giao c ảm đi thích điều này các tác gi ả cho r ằng có 3 vào nút N-T ở g ần l ỗ xoang vành khi tri ệt nguyên nhân, th ứ nh ất khi tri ệt đố t đường đốt đường ch ậm. Nguyên nhân cu ối cùng ch ậm, ch ức n ăng d ẫn truy ền đường là khi tri ệt đố t đường ch ậm s ẽ t ạo ra s ức nhanh có th ể b ị ảnh h ưởng, khi đường nóng ảnh h ưởng đế n c ả đường nhanh. 3. Hi ệu qu ả và tính an toàn c ủa ph ươ ng pháp. Bảng 4: T ỷ l ệ tri ệt đố t thành công ngay sau tri ệt đố t và 30 phút sau tri ệt đố t. Ngay sau th ời điểm 30 phút sau th ời điểm 30 phút sau th ời điểm tri ệt tri ệt đố t thành công tri ệt đố t thành công đốt th ứ hai (n = 60) (n = 60) (n = 5) Không thành công 0 (0%) 5 (8,3%) 0 (0%) Thành công 60 (100%) 55 (92,7%) 5 (100%) 100% BN được tri ệt đố t thành công , hưởng m ột ph ần do tác d ụng nhi ệt lan tuy nhiên 30 phút sau th ời điểm tri ệt đố t tỏa xung quanh điểm đố t, sau m ột th ời thành công, 8,3% BN xu ất hi ện trở l ại, gian ng ắn, đường ch ậm s ẽ h ồi ph ục tr ở được tri ệt đố t l ại ngay sau đó và đều lại [8]. Vì v ậy, các tác gi ả khuyên sau thành công. Các tác gi ả gi ải thích, tái khi tri ệt đố t xong nên ch ờ 30 phút đánh phát ngay sau tri ệt đố t ở nh ững BN này giá l ại, n ếu lúc đó không còn đường là do v ị trí tri ệt đố t ch ỉ n ằm g ần đường ch ậm, t ỷ l ệ tái phát v ề sau r ất th ấp ch ậm. Do v ậy, đường ch ậm ch ỉ b ị ảnh (< 3%). Bảng 5: Các tai bi ến, bi ến ch ứng. Tai bi ến - bi ến ch ứng Lo ại Số BN Tỷ l ệ (%) Ngh ẽn nh ĩ th ất thoáng qua 3 5 Tai bi ến do k ỹ thu ật Ngh ẽn nh ĩ th ất c ấp III không h ồi ph ục 1 1,6 Tràn d ịch, tràn máu màng ph ổi 0 0 Nhi ễm khu ẩn 1 1,6 Bi ến ch ứng sau k ỹ thu ật Tụ máu ch ỗ ch ọc 3 5 Huy ết kh ối t ĩnh m ạch sâu 1 1,6 96
7. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 6-2017 - Tai bi ến n ặng: 01 BN (1,6%) b ị block vào xoanh vành. Nh ư v ậy, h ạn ch ế làm nh ĩ th ất c ấp III không h ồi ph ục và ph ải thêm th ủ thu ật ch ọc d ưới đòn và không cấy máy t ạo nh ịp v ĩnh vi ễn. gây bi ến ch ứng cho BN. - Tai bi ến nh ẹ: tràn d ịch, tràn khí màng Một s ố tác gi ả th ấy r ằng block nh ĩ ph ổi, nhi ễm trùng t ại ch ỗ, rò động m ạch - th ất thoáng qua được coi là d ấu hi ệu tĩnh m ạch. báo tr ước c ủa block nh ĩ th ất mu ộn, có Chúng tôi không g ặp BN nào có tai th ể xu ất hi ện ở 8 - 21% BN b ị block nh ĩ bi ến tràn d ịch và tràn khí màng ph ổi, vì th ất thoáng qua [7]. Hi ện t ượng này đường vào đều là t ĩnh m ạch đùi ch ứ được gi ải thích, do t ổn th ươ ng t ạo ra không s ử d ụng t ĩnh m ạch d ưới đòn để đi khi đốt s ẽ bao g ồm vùng trung tâm là vào xoang t ĩnh m ạch vành. Tr ần Song vùng ho ại t ử và bao b ọc xung quanh là Giang s ử d ụng đường vào xoang vành là các t ế bào viêm và d ần d ần t ổ ch ức x ơ tĩnh m ạch d ưới đòn nên g ặp tai bi ến tràn xu ất hi ện. N ếu t ổ ch ức này lan r ộng khí màng ph ổi 0,6% và tràn d ịch màng đến h ệ th ống d ẫn truy ền, đặ c bi ệt là bó ph ổi 0,6% [2]. Ngày nay, xu h ướng nói His ho ặc đường nhanh s ẽ gây nên chung đều dùng đường t ĩnh m ạch đùi để block N-T. Bảng 6: T ỷ l ệ tái phát. Tỷ l ệ (n = 60) Th ời gian tái phát Triệt đố t l ại thành công Đặc điểm Số l ượng (%) (tháng) n, (%) Tái phát 1 1,6 4 1 (100%) Tất c ả BN được theo dõi trong th ời gian 25 ± 8 tháng, ch ỉ có 1 BN (1,6%) tái phát vào th ời điểm 4 tháng sau tri ệt đố t, sau đó BN này được tri ệt đố t l ại thành công. K ết qu ả này t ươ ng đồng v ới các tác gi ả khác v ới t ỷ l ệ tái phát g ặp t ừ 2 - 3% [4, 9]. KẾT LU ẬN ý ngh ĩa th ống kê (310 ± 35 ms so v ới 350 ± 57 ms và 300,4 ± 20,7 ms so v ới 335 ± Qua nghiên c ứu 60 BN nh ịp nhanh 25,6 ms). vòng vào l ại nút nh ĩ th ất v ới th ời gian theo dõi trung bình 25 ± 8 tháng, chúng tôi rút * Tính an toàn và hi ệu qu ả c ủa ph ươ ng ra m ột s ố k ết lu ận: pháp tri ệt đố t: * Bi ến đổ i điện sinh lý tr ước và sau tri ệt - Huy ết kh ối t ĩnh m ạch sâu g ặp 1,6% BN. đốt: - Block N-T thoáng qua g ặp 5% BN, - Sau tri ệt đố t, không có s ự thay đổ i 1,6% BN b ị block N-T không h ồi ph ục th ời gian tr ơ c ủa c ơ nh ĩ và c ơ th ất. ph ải c ấy máy t ạo nh ịp v ĩnh vi ễn. - Th ời gian chu k ỳ kích thích gây block - T ỷ l ệ thành công 100%, t ỷ l ệ tái phát N-T chi ều xuôi và chi ều ng ược dài h ơn có 1,6%. 97
8. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 6-2017 TÀI LI ỆU THAM KH ẢO management of patients with supraventricular arrhythmias. J Am Coll Cardiol. 2003, 42 (8), 1. Tr ần V ăn Đồ ng. Nghiên c ứu điện sinh lý pp.1493-1531. tim và điều tr ị h ội ch ứng WPW b ằng n ăng 6. Bottoni N, Tomasi C, Donateo P et al. lượng sóng t ần s ố radio. Lu ận án Ti ến s ỹ Clinical and electrophysiological characteritics Y h ọc. Tr ường Đạ i h ọc Y Hà N ội. 2006. in patients with atriventricular re-entrant and 2. Tr ần Song Giang . Nghiên c ứu đặ c điểm atriventricular nodal re-entrant tachycardia. điện sinh lý và điều tr ị nh ịp nhanh vào l ại nút Europace. 2003, 5 (3), pp.225-232. nh ĩ th ất b ằng n ăng l ượng sóng có t ần s ố 7. Hintringer F, Purerfellner H, Aichinger J. radio. Lu ận án Ti ến s ỹ Y h ọc. Tr ường Đạ i Supraventicular tachycardia. N Eng J Med. học Y Hà N ội. 2012. 1995, 333 (5), p.323. 3. Ph ạm Qu ốc Khánh. Nghiên c ứu điện 8. Katritsis D.G, Becker A.E et al. Effect of sinh lý h ọc tim qua đường t ĩnh m ạch trong slow-pathway ablation in atriventricular nodal ch ẩn đoán và điều tr ị m ột s ố r ối lo ạn nh ịp tim. re-entrant tachycardia on the electrophysiologic Lu ận án Ti ến s ỹ Y h ọc. Tr ường Đạ i h ọc Y characteristics of the inferior atrial inputs to Hà N ội. 2002. the human atrioventricular node. Am J Cardiol 4. Tôn Th ất Minh. Kh ảo sát điện sinh lý và 2006, 97 (6), pp.860-865. cắt đố t b ằng n ăng l ượng sóng có t ần s ố radio 9. Kihel J, Kihel A et al. Long-term efficacy qua catheter để di ều tr ị nh ịp nhanh trên th ất. and safety of radiofrequency ablation in Lu ận án Ti ến s ỹ Y h ọc. 2004. elderly patients with atrioventricular nodal 5. Blomstrom C, Scheinnman M, Aliot E.M reentrant tachycardia. Europace. 2006, 8 (6), et al. ACC/AHA/ESC Guidelines for the pp.416-420. 98