Nghiên cứu các chỉ số hình thái và chức năng thất trái ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2 có tăng huyết áp

Đánh giá các chỉ số hình thái và chức năng thất trái ở 135 bệnh nhân (BN) đái tháo đường (ĐTĐ) týp 2 có tăng huyết áp (THA) bằng siêu âm Doppler, đến khám và điều trị tại Bệnh viện TWQĐ 108 từ 10 - 2009 đến 10 - 2010. BN được khám lâm sàng, xét nghiệm máu, ghi điện tim, chụp X quang tim phổi, làm siêu âm Doppler tim. Kết quả: Chiều dày vách liên thất, thành sau thất trái, chỉ số khối lượng cơ thất trái và tỷ lệ phì đại thất trái của nhóm ĐTĐ týp 2 có THA cao hơn so với nhóm ĐTĐ týp 2 không THA (17% so với 4,5%, p < 0,001).

Chức năng tâm trương (CNTTr) thất trái của nhóm ĐTĐ týp 2 có THA giảm rõ rệt so với nhóm ĐTĐ không THA với các biểu hiện tăng vận tốc sóng A (VA), giảm tỷ lệ VE/VA. Tỷ lệ suy CNTTr của nhóm này cao hơn so với nhóm ĐTĐ týp 2 không THA (64,1% so với 42,4%; p < 0,01)

pdf 9 trang Bích Huyền 04/04/2025 240
Bạn đang xem tài liệu "Nghiên cứu các chỉ số hình thái và chức năng thất trái ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2 có tăng huyết áp", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • pdfnghien_cuu_cac_chi_so_hinh_thai_va_chuc_nang_that_trai_o_ben.pdf

Nội dung text: Nghiên cứu các chỉ số hình thái và chức năng thất trái ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2 có tăng huyết áp

  1. TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2-2012 NGHIÊN CỨU CÁC CHỈ SỐ HÌNH THÁI VÀ CHỨC NĂNG THẤT TRÁI Ở BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TÝP 2 CÓ TĂNG HUYẾT ÁP Nguyễn Thị Kim Thuỷ*; Trần Văn Riệp* TÓM TẮT Đánh giá các chỉ số hình thái và chức năng thất trái ở 135 bệnh nhân (BN) đái tháo đƣờng (ĐTĐ) týp 2 có tăng huyết áp (THA) bằng siêu âm Doppler, đến khám và điều trị tại Bệnh viện TWQĐ 108 từ 10 - 2009 đến 10 - 2010. BN đƣợc khám lâm sàng, xét nghiệm máu, ghi điện tim, chụp X quang tim phổi, làm siêu âm Doppler tim. Kết quả: chiều dày vách liên thất, thành sau thất trái, chỉ số khối lƣợng cơ thất trái và tỷ lệ phì đại thất trái của nhóm ĐTĐ týp 2 có THA cao hơn so với nhóm ĐTĐ týp 2 không THA (17% so với 4,5%, p < 0,001). Chức năng tâm trƣơng (CNTTr) thất trái của nhóm ĐTĐ týp 2 có THA giảm rõ rệt so với nhóm ĐTĐ không THA với các biểu hiện tăng vận tốc sóng A (VA), giảm tỷ lệ VE/VA. Tỷ lệ suy CNTTr của nhóm này cao hơn so với nhóm ĐTĐ týp 2 không THA (64,1% so với 42,4%; p < 0,01). * Từ khoá: Đái tháo đƣờng týp 2; Tăng huyết áp; Chức năng thất trái. Studying index’s structure and function of left ventricular in type 2 diabetes patients with hypertension summary Assessing index’s structure and function of left ventricular of left ventricular in 135 type 2 diabetes patients with hypertension by Doppler ultrasound, who were examined and treated at 108 Hospital from October 2009 to October 2010. All patients received clinical examination, blood tests, ECG recording, heart-lung X-rays and ultrasound doppler. Results: In hypertension group, interventricular septum thickness, posterior wall thickness of the left ventricular, and left ventricular mass index increased clearly compared to the other group (p < 0.001). The percentage of hypertrophy of the left ventricle in these patients increased significantly in comparison to the other one (17% compared to 4.5%, p < 0.001). The changes of the indicators of left ventricular diastolic function were greater within the type 2 diabetes patients with hypertension, like increased velocity A (VA), decreased E-wave velocity (VE), which lead to a reduced rate of VE/VA. The percentage of diastolic dysfunction in the group of patients with type 2 diabetes and hypertension was also higher than that of the other one (64.1% compared to 42.4%, p < 0.01). * Key words: Type 2 diabetes; Hypertension; Function of left ventricular. ĐẶT VẤN ĐỀ thµnh thÊy: sè ng•êi THA ë BN §T§ týp 2 cao h¬n gÊp 2,5 lÇn so víi ng•êi kh«ng m¾c §¸i th¸o ®•êng lµ mét bÖnh th•êng gÆp bÖnh §T§ týp 2 [6]. §T§ týp 2 vµ THA ®•îc nhÊt trong c¸c bÖnh néi tiÕt. §T§ týp 2 coi lµ nh÷ng yÕu tè nguy c¬ g©y suy tim vµ th•êng ®i kÌm bÖnh THA. Mét nghiªn cøu bÖnh ®éng m¹ch vµnh, ë nh÷ng BN nµy, tû dÞch tÔ häc ë Mü trªn 12.550 ng•êi tr•ëng lÖ ph× ®¹i thÊt tr¸i t¨ng gÊp 2 - 4 lÇn [9, 10]. * Bệnh viện TWQĐ 108 Phản biện khoa học: PGS. TS. Hoàng Trung Vinh PGS. TS. Nguyễn Oanh Oanh 83
  2. TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2-2012 Môc tiªu cña nghiªn cøu: §¸nh gi¸ - HoÆc glucose huyÕt t•¬ng sau 2 giê c¸c chØ sè h×nh th¸i vµ chøc n¨ng thÊt lµm nghiÖm ph¸p t¨ng glucose m¸u 200 tr¸i ë BN §T§ týp 2 cã THA b»ng siªu ©m mg/dl (11,1 mmol/l). Doppler tim. TÊt c¶ BN ®•îc kh¸m l©m sµng, xÐt nghiÖm m¸u, ghi ®iÖn tim, chôp X quang tim ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU phæi, lµm siªu ©m Doppler tim vµ ®¨ng ký vµo hå s¬ nghiªn cøu. 1. §èi t•îng nghiªn cøu. - Siªu ©m Doppler tim: sö dông hÖ thèng 135 BN §T§ týp 2 ®Õn kh¸m vµ ®iÒu trÞ siªu ©m Doppler mµu SONOS 5500, ®Çu dß t¹i BÖnh viÖn TWQ§ 108 tõ 10 - 2009 ®Õn sector ®a tÇn 2 - 4 MHz ®Æt t¹i Khoa ChÈn 10 - 2010. Trong ®ã, 41 n÷, 94 nam, tõ 44 - ®o¸n Chøc n¨ng, BÖnh viÖn TWQ§ 108. 76 tuæi. BN ®•îc chia thµnh 2 nhãm: nhãm §T§ týp 2 kh«ng THA: 65 BN; nhãm §T§ §¸nh gi¸ kÝch th•íc vµ chøc n¨ng t©m týp 2 cã THA: 70 BN. thu (CNTT) vµ t©m tr•¬ng (CNTTr) thÊt tr¸i dùa vµo: - Tiªu chuÈn lùa chän BN: ®•îc chÈn ®o¸n lµ §T§ týp 2 theo HiÖp héi §T§ Hoa - C¸c th«ng sè trªn siªu ©m TM vµ 2D: Kú (ADA, 1997) ®•îc Tæ chøc Y tÕ ThÕ giíi th«ng qua c¸c th«ng sè trªn phÇn mÒm cña c«ng nhËn n¨m 1998 [8]. hÖ thèng siªu ©m, tÝnh to¸n thÓ tÝch cña thÊt tr¸i vµ khèi l•îng c¬ thÊt tr¸i theo ph•¬ng - Tiªu chÈn lo¹i trõ: BN cã bÖnh tim m¹ch ph¸p Teicholz. X¸c ®Þnh ph× ®¹i thÊt tr¸i khi thùc thÓ nh• bÖnh van tim do thÊp, bÖnh 2 2 mµng ngoµi tim, bÖnh tim bÈm sinh, bÖnh LVM 131 g/m víi nam vµ LVMI 100 g/m c¬ tim, rèi lo¹n nhÞp tim nÆng ph¶i cÊp cøu. víi n÷ [3]. TiÒn sö hay hiÖn t¹i ®ang cã bÖnh lý phÕ - C¸c th«ng sè Doppler dßng ch¶y qua qu¶n-phæi m¹n tÝnh... Cöa sæ siªu ©m cña van 2 l¸ vµ qua van ®éng m¹ch chñ (§MC). BN kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu kü thuËt. Ph©n møc ®é rèi lo¹n CNTT thÊt tr¸i: 2. Ph•¬ng ph¸p nghiªn cøu. CNTT thÊt tr¸i ®•îc coi lµ gi¶m râ rÖt khi TiÕn cøu c¾t ngang. ph©n sè tèng m¸u EF 40%, gi¸ trÞ nµy Tiªu chuÈn chÈn ®o¸n §T§ dùa vµo 1 th•êng ®•îc sö dông trong c¸c nghiªn cøu trong 3 kÕt qu¶ xÐt nghiÖm, c¸c kÕt qu¶ nµy ®¸nh gi¸ CNTT thÊt tr¸i b»ng siªu ©m TM ph¶i ®•îc lÆp l¹i 1 - 2 lÇn trong nh÷ng ngµy vµ 2D. sau ®ã: Ph©n møc ®é rèi lo¹n CNTTr thÊt tr¸i trªn - Cã triÖu chøng bÖnh §T§ + glucose siªu ©m Doppler: dùa theo ph©n ®é cña huyÕt t•¬ng khi lµm xÐt nghiÖm ngÉu nhiªn Appleton vµ tiªu chuÈn cña nhãm nghiªn 200 mg/dl (11,1 mmol/l). cøu CNTTr cña Héi Tim m¹ch Canada ®Ò nghÞ, tiªu chuÈn nµy ®· ®•îc hÇu hÕt - HoÆc glucose huyÕt t•¬ng lóc ®ãi 126 c¸c nghiªn cøu vÒ CNTTr trªn thÕ giíi ¸p mg/dl (7,0 mmol/l) (sau 8 giê kh«ng ¨n). dông [7]. 84
  3. TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2-2012 GIAI ĐOẠN CÁC TIÊU CHUẨN SIÊU ÂM - DOPPLER Giai đoạn 1 - IVRT >100 ms và kéo dài hơn so với lứa tuổi - Tỷ lệ VE/VA < 1 và nhỏ hơn tỷ lệ VE/VA bình thƣờng theo lứa tuổi - Thời gian DT > 240 ms. Giai đoạn 2 “giả bình - IVRT trong giới hạn bình thƣờng (60 - 100 ms) thường” - Tỷ lệ VE/VA trong khoảng 1 - 2 - Thời gian DT ở mức 150 - 220 ms - Phân biệt giữa "giả bình thường" và bình thường, làm nghiệm pháp Valsalva, nếu vận tốc sóng E giảm, vận tốc sóng A tăng lên, tỷ lệ VE/VA < 1, chẩn đoán chắc chắn là "giả bình thường" Giai đoạn 3 (rối loạn - IVRT giảm < 60 ms. CNTTr hạn chế) - Tỷ lệ VE/VA > 2. - Thời gian DT < 150 ms. Sè liÖu nghiªn cøu ®•îc xö lý b»ng phÇn mÒm SPSS 15.0. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU B¶ng 1: §Æc ®iÓm chung cña 2 nhãm §T§ cã vµ kh«ng cã THA. THÔNG SỐ NHÓM ĐTĐ KHÔNG THA (n = 65) NHÓM ĐTĐ CÓ THA (n = 70) p Tuổi (năm) 63,4 ± 9,8 64,7 ± 9,4 > 0,05 Nam 45 (69,2%) 49 (70%) > 0,05 Nữ 20 (30,8%) 21 (30%) > 0,05 BMI (kg/m2) 22,68 ± 2,82 23,35 ± 2,41 > 0,05 Kh«ng cã sù kh¸c biÖt vÒ tuæi, giíi, BMI gi÷a 2 nhãm. B¶ng 2: KÝch th•íc thÊt tr¸i cña nhãm §T§ cã vµ kh«ng cã THA. THÔNG SỐ NHÓM ĐTĐ KHÔNG THA (n = 65) NHÓM ĐTĐ CÓ THA (n = 70) p LA (mm) 31,25 ± 4,72 32,37 ± 5,86 > 0,05 Ao (mm) 31,25 ± 1,89 33,21 ± 3,09 > 0,05 Dd (mm) 44,48 ± 3,73 45,86 ± 3,46 > 0,05 Ds (mm) 28,01 ± 3,60 28,59 ± 4,38 > 0,05 IVSd (mm) 9,36 ± 1,55 10,75 ± 1,37 < 0,001 LPWd (mm) 8,48 ± 1,50 9,68 ± 1,22 < 0,001 LVMI (g/m2) 88,71 ± 19,72 112,26 ± 43,40 < 0,001 Tỷ lệ phì đại thất trái 3 (4,5%) 20 (17%) < 0,001 - KÝch th•íc nhÜ tr¸i vµ thÊt tr¸i ë 2 nhãm kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa. 85
  4. TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2-2012 - nhãm §T§ týp 2 cã THA, chiÒu dµy v¸ch liªn thÊt, thµnh sau thÊt tr¸i vµ chØ sè khèi l•îng c¬ thÊt tr¸i cao h¬n so víi nhãm §T§ kh«ng THA. §Æc biÖt, ë nhãm nµy, tû lÖ ph× ®¹i thÊt tr¸i t¨ng cã ý nghÜa so víi nhãm §T§ kh«ng THA (p < 0,001). B¶ng 3: C¸c th«ng sè CNTT thÊt tr¸i cña 2 nhãm §T§ cã vµ kh«ng cã THA. THÔNG SỐ NHÓM ĐTĐ KHÔNG THA (n = 65) NHÓM ĐTĐ CÓ THA (n = 70) p PEP (ms) 83,27 ± 11,22 86,63 ± 13,09 > 0,05 ET (ms) 313,52 ± 22,01 319,34 ± 43,53 > 0,05 PEP/ET 0,26 ± 0,04 0,27 ± 0,05 > 0,05 Vmax §MC (cm/s) 90,38 ± 12,10 93,24 ± 11,27 > 0,05 VTI§MC 17,89 ± 2,41 18,14 ±3,01 > 0,05 CO (l/phót) 4,53 ± 1,00 4,71 ± 0,93 > 0,05 EDV (ml) 90,89 ± 18,22 92,58 ± 17,03 > 0,05 ESV (ml) 31,34 ± 11,12 32,33 ± 13,01 > 0,05 SV (ml) 59,56 ± 12,20 59,24 ± 9,41 > 0,05 FS (%) 36,48 ± 6,09 35,51 ± 6,04 > 0,05 EF (%) 65,91 ± 8,29 65,89 ± 8,23 > 0,05 Kh«ng cã sù kh¸c biÖt vÒ chØ sè siªu ©m ®¸nh gi¸ CNTT thÊt thÊt gi÷a 2 nhãm §T§ cã vµ kh«ng cã THA. B¶ng 4: C¸c th«ng sè CNTTr thÊt tr¸i cña 2 nhãm §T§ týp 2 cã vµ kh«ng cã THA. THÔNG SỐ NHÓM ĐTĐ KHÔNG THA (n = 65) NHÓM ĐTĐ CÓ THA (n = 70) p VE (cm/s) 54,38 ± 13,08 54,25 ± 12,79 > 0,05 VA (cm/s) 62,08 ± 14,66 70,19 ± 12,11 < 0,01 VE/VA 0,92 ± 0,30 0,8 ± 0,32 < 0,05 DT (ms) 192,57 ± 29,88 205,78 ± 25,75 > 0,05 AT (ms) 66,72 ± 22,34 67,69 ± 14,50 > 0,05 VTIE (cm) 8,24 ± 7,36 7,45 ± 1,52 > 0,05 VTIA (cm) 6,56 ± 6,21 6,26 ± 1,49 > 0,05 VTIT (cm) 12,66 ± 3,51 12,78 ± 2,87 > 0,05 VTIE/VTIA 1,28 ± 0,47 1,26 ± 0,47 > 0,05 IVCT (ms) 63,27 ± 8,14 61,12 ± 12,35 > 0,05 IVRT (ms) 99,72 ± 10,01 105,96 ± 30,73 > 0,05 Suy CNTTr 28 (42,4%) 75 (64,1%) < 0,01 Nhãm §T§ cã THA, vËn tèc sãng A (VA) t¨ng, tû lÖ VE/VA gi¶m, tû lÖ suy CNTTr cao h¬n h¼n so víi nhãm §T§ týp 2 kh«ng THA (p < 0,01). 86
  5. TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2-2012 B¶ng 5: T•¬ng quan gi÷a huyÕt ¸p víi c¸c th«ng sè CNTTr thÊt tr¸i. THÔNG SỐ HA TÂM THU HA TÂM TRƢƠNG r Ph•¬ng tr×nh t•¬ng quan r Ph•¬ng tr×nh t•¬ng quan VA (cm/s) 0,46** y = 31,6 + 0,26 x HATT 0,35** y = 29,4 + 0,46 x HATTr VE/VA - 0,31** y = 1,3 - 0,03 x HATT - 0,27** y = 1,33 - 0,01 x HATTr VTIA (cm) 0,31** y = 3,3 + 0,02 x HATT 0,25** y = 3,48 + 0,03 x HATTr VTIE/VTIA - 0,25** y = 1,8 - 0,04 x HATT - 0,16** y = 1,86 - 0,01 x HATTr *: p < 0,05; **: p < 0,01 VËn tèc sãng A = 31,69 + 0,26 x HATThuyÕt ¸p t©m thu r = 0,46 p<0,001 V A            100.00                                           80.00                                                                   60.00                            40.00    100 150 200 250 HuyÕt ¸p t©m thu BiÓu ®å 1: T•¬ng quan gi÷a HATT víi vËn tèc sãng A. VËn tèc sãng A = 38,33 + 0,36 x huyÕtr ¸p t©m tr•¬ng r = 0,35 p<0,001 VA 120.00          100.00                           80.00                                        60.00                         40.00       75 100 125 150 175 HuyÕt ¸p t©m tr•¬ng r BiÓu ®å 2: Tt•¬ng quan gi÷a HATTr víi vËn tèc sãng A. HATT vµ HATTr cã t•¬ng quan thuËn víi VA,VTIA vµ t•¬ng quan nghÞch víi VE/VA (p < 0,01). 87
  6. TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2-2012 BÀN LUẬN nhãm kh«ng THA [5]. Nh• vËy, hÇu hÕt c¸c nghiªn cøu ®Òu thèng nhÊt khi §T§ cã THA Nghiªn cøu tiÕn hµnh trªn 135 BN ®•îc kÌm theo, tæn th•¬ng c¬ tim nÆng h¬n nh• chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh §T§ týp 2, chia thµnh 2 t¨ng kÝch th•íc nhÜ tr¸i, chiÒu dµy v¸ch liªn nhãm cã THA vµ kh«ng THA, tuæi trung b×nh thÊt vµ thµnh sau thÊt tr¸i, kÐo theo t¨ng chØ cña 2 nhãm t•¬ng ®•¬ng nhau (63,4 ± 9,8 sè khèi l•îng c¬ thÊt tr¸i. C¶ §T§ vµ THA vµ 64,7 ± 9,4). KÕt qu¶ nµy phï hîp víi nghiªn ®Òu g©y tæn th•¬ng thÊt tr¸i. Trong ®ã, vai cøu cña c¸c t¸c gi¶ [1, 2, 6], ®a sè BN lµ nam, trß cña THA quan träng h¬n. ®iÒu nµy kh¸c víi nghiªn cøu cña c¸c t¸c Nghiªn cøu t¸c ®éng cña THA ®Õn CNTT gi¶ kh¸c. Cã thÓ chóng t«i nghiªn cøu t¹i thÊt tr¸i, mét sè t¸c gi¶ dïng siªu ©m Doppler mét bÖnh viÖn qu©n ®éi. V× vËy, nh÷ng ®Æc qua van §MC ®Ó ®o kho¶ng t©m thu, nh• ®iÓm vÒ tuæi, giíi trong mÉu nghiªn cøu nµy thêi gian tiÒn tèng m¸u (PEP), thêi gian tèng kh«ng ph¶i lµ ®¹i diÖn chung cho nhãm m¸u (ET) vµ vËn tèc dßng m¸u qua van bÖnh §T§, mµ chØ ®¬n thuÇn lµ ®Æc ®iÓm §MC. Nghiªn cøu cña Ph¹m Hång Ph•¬ng cña mÉu nghiªn cøu. ch•a thÊy kh¸c biÖt cã ý nghÜa gi÷a nhãm So s¸nh kÕt qu¶ gi÷a nhãm §T§ týp 2 §T§ cã THA vµ nhãm §T§ kh«ng THA vÒ cã vµ kh«ng cã THA thÊy: kÝch th•íc cña c¸c chØ sè trªn, khi so s¸nh kho¶ng t©m thu buång nhÜ vµ thÊt ch•a kh¸c biÖt cã ý nghÜa ®iÒu chØnh theo tÇn sè tim, t¸c gi¶ nµy nhËn thèng kª, nh•ng chiÒu dµy thµnh thÊt tr¸i vµ thÊy cã sù kh¸c biÖt râ rµng gi÷a 2 nhãm chØ sè khèi l•îng c¬ thÊt tr¸i t¨ng râ rÖt ë §T§ vÒ PEPc vµ ETc so víi nhãm chøng nhãm §T§ cã THA (p < 0,01). §Æc biÖt, ë [1, 2]. So s¸nh c¸c chØ sè vÒ CNTT thÊt tr¸i nhãm nµy, tû lÖ BN bÞ ph× ®¹i thÊt tr¸i nhiÒu gi÷a 2 nhãm §T§ cã vµ kh«ng cã THA, h¬n so víi nhãm §T§ kh«ng THA (17,09% chóng t«i ch•a thÊy sù kh¸c biÖt cã ý nghÜa so víi 4,5%; p < 0,001). Nh• vËy, THA cã vÒ mét sè th«ng sè siªu ©m qua van §MC. ¶nh h•ëng s©u s¾c ®Õn cÊu tróc vµ chøc n¨ng thÊt tr¸i, ®Æc biÖt, THA phèi hîp víi Nghiªn cøu cña nhiÒu t¸c gi¶ vÒ ¶nh §T§ th× tæn th•¬ng thÊt tr¸i vµ t¨ng khèi h•ëng cña THA ®Õn CNTTr thÊt tr¸i rÊt l•îng c¬ thÊt tr¸i nhiÒu h¬n. T×m hiÓu vai trß phong phó, ®Æc biÖt khi THA phèi hîp víi cña THA ë BN §T§ týp 2, Nicolin A. vµ CS bÖnh §T§ týp 2 th× t¸c ®éng nµy nh• ®•îc nghiªn cøu 43 BN §T§ týp 2 cã THA so víi céng h•ëng. Nicolino A. vµ CS (1995) thÊy, 41 §T§ týp 2 kh«ng THA, t¸c gi¶ nhËn ë nhãm §T§ týp 2 cã THA, tÝch ph©n vËn tèc sãng A cao h¬n so víi nhãm §T§ kh«ng thÊy, nhãm §T§ týp 2 cã THA cã biÓu hiÖn gi·n nhÜ tr¸i, dµy v¸ch liªn thÊt vµ thµnh sau THA (5,9 1,7 cm so víi 5,5 1,8 cm; thÊt tr¸i, chØ sè khèi l•îng c¬ thÊt tr¸i t¨ng p < 0,05) [6]. h¬n so víi nhãm kh«ng cã THA ®i kÌm [6]. NguyÔn Hoµng LuyÕn (1999) so s¸nh Mét nghiªn cøu kh¸c cña Lin L vµ CS thÊy, c¸c th«ng sè trªn siªu ©m Doppler tim gi÷a tuy c¶ 2 nhãm §T§ cã vµ kh«ng cã THA 19 BN §T§ týp 2 cã THA víi 32 BN §T§ ®Òu t¨ng kÝch th•íc nhÜ tr¸i so víi nhãm týp 2 kh«ng THA nhËn thÊy: rèi lo¹n chøc chøng (p < 0,05), nh•ng ë nhãm cã THA, n¨ng thÊt tr¸i ë nhãm §T§ týp 2 cã THA chiÒu dµy v¸ch liªn thÊt t¨ng h¬n so víi nÆng nÒ h¬n kh«ng chØ vËn tèc ®Ønh sãng 88
  7. TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2-2012 A t¨ng (p < 0,05), mµ vËn tèc ®Ønh sãng sau thÊt tr¸i, chØ sè khèi l•îng c¬ thÊt tr¸i E gi¶m (p < 0,05), thêi gian DT kÐo dµi cña nhãm §T§ týp 2 cã THA cao h¬n so víi (p < 0,05) vµ thêi gian gi·n c¬ ®ång thÓ tÝch nhãm §T§ týp 2 kh«ng THA. Tû lÖ ph× ®¹i còng kÐo dµi h¬n so víi nhãm §T§ týp 2 thÊt tr¸i cña nhãm nµy cao h¬n cã ý nghÜa kh«ng THA (p < 0,05) [2]. thèng kª so víi nhãm §T§ týp 2 kh«ng THA Nghiªn cøu c¸c chØ sè siªu ©m ®¸nh gi¸ (17% so víi 4.5%, p < 0,001) . CNTTr thÊt tr¸i b»ng siªu ©m Doppler qua - Chøc n¨ng t©m thu thÊt tr¸i cña 2 nhãm dßng ch¶y cña van hai l¸ gi÷a 2 nhãm §T§, §T§ ch•a kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng kª. chóng t«i còng thÊy cã sù kh¸c biÖt râ rÖt Nh•ng CNTTr thÊt tr¸i cña nhãm §T§ týp 2 gi÷a 2 nhãm §T§ týp 2 cã vµ kh«ng cã THA cã THA gi¶m râ rÖt so víi nhãm §T§ kh«ng nh• vËn tèc ®Ønh sãng A t¨ng (70,19 THA víi c¸c biÓu hiÖn t¨ng vËn tèc sãng 12,11 cm/s so víi 62,08 14,66 cm/s, p < A(VA) (70,19 ± 12,11 so víi 62,08 ± 14,66; 0,01), dÉn ®Õn tû lÖ VE/VA gi¶m (0,8 0,32 p < 0,01), gi¶m tû lÖ VE/VA(0,8 ± 0,32 so so víi 0,92 0,3; p < 0,05). So s¸nh gi÷a víi 0,92 ± 0,3; p < 0,05), tû lÖ suy CNTTr nhãm §T§ týp 2 cã THA víi nhãm chøng, cña nhãm nµy cao h¬n h¼n so víi nhãm c¸c biÓu hiÖn nÆng nÒ h¬n. Tû lÖ suy CNTTr §T§ týp 2 kh«ng THA (64,1% so víi 42,4%; cña nhãm §T§ týp 2 cã THA cao h¬n so víi p < 0,01). nhãm chøng vµ nhãm §T§ týp 2 kh«ng - HuyÕt ¸p t©m thu vµ t©m tr•¬ng cã THA (64,1% so víi 6,6% vµ 64,1% so víi t•¬ng quan thuËn víi VA, VTIA vµ t•¬ng quan 42,4%; p < 0,001 vµ p < 0,01). nghÞch VE/VA. Ph¹m Hång Ph•¬ng so s¸nh c¸c chØ sè t©m tr•¬ng ë 35 BN §T§ týp 2 cã THA víi TÀI LIỆU THAM KHẢO 17 BN §T§ týp 2 kh«ng THA còng nhËn thÊy ë nhãm cã THA, tû lÖ VE/VA gi¶m cã ý nghÜa 1. Ph¹m Hång Ph•¬ng. B•íc ®Çu nghiªn cøu (0,73 0,14 so víi 0,82 0,15; p < 0,05), tû nh÷ng thay ®æi vÒ chøc n¨ng thÊt tr¸i b»ng siªu ©m Doppler tim ë BN §T§. LuËn v¨n Th¹c sü Y lÖ VTIE/VTIA gi¶m (0,87 0,12 so víi 1,03 häc. Tr•êng §¹i häc Y Hµ Néi, 2000. 0,33); thêi gian DT kÐo dµi h¬n so víi nhãm §T§ kh«ng THA (219 34,27 ms so víi 2. NguyÔn Hoµn LuyÕn. Nghiªn cøu c¸c triÖu chøng l©m sµng vµ cËn l©m sµng vµ siªu ©m 202,11 26,41 ms; p < 0,05) [1]. tim ë BN §T§ týp 2. LuËn v¨n Th¹c sü Y häc. HATT vµ HATTr liªn quan thuËn víi VA Häc viÖn Qu©n y. 1999. vµ VTIA (r = 0,46 vµ 0,35; r = 0,31 vµ 0,25), 3. Devereux R.B. Detection of left ventricular ng•îc l¹i, t•¬ng quan nghÞch møc ®é võa hypertrophy by M-mode echocardiography. Anatomic víi VE/VA vµ VTIE/VTIA (r = - 0,31 vµ - 0,27; validation, standardization and comparison to other r = - 0,25 vµ -0,16). methods. Hypertension. 1987, 9, pp.II19-II26. 4. Fisman EZ., Tenenbaum A. Hypertension KẾT LUẬN and Diabetes. Adv Cardiol Basel, Karger. 2008, - KÝch th•íc nhÜ vµ thÊt tr¸i cña 2 nhãm 45, pp.82-106. §T§ týp 2 ch•a kh¸c biÖt cã ý nghÜa thèng 5. Lind L., Sutton M.S., Leslie R.D. Relationship kª, nh•ng chiÒu dµy v¸ch liªn thÊt, thµnh between diastolic hypertension and myocardial 89
  8. TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2-2012 morphology and function in elderly males 8. Report of the expert committee on the with diabetes mellitus. Diabetologia. 1993, 39, diagnosis and classification of diabetes mellitus. pp.1603-1606. Diabetes Care. 1997, 20, pp.1183-1897. 6. Nicolin A, Longobardi G, Furgi G, Rossi M, 9. Sahai A., Ganguly PK. Congestive heart Zoccolillo N, Ferrara. Left ventricular diastolic failure in diabetes with hypertension may be filling in diabetes mellitus with and without due to uncoupling of the atrial natriuretic hypertensoin. Am J Hypertension. 1995, 8, peptide receptor- effector system in the kidney pp.382-389. basolateral membrane. Am Heart J. 1991, 122, 7. Rakowski H, Appleton C, Chan K.L, pp.164-170. Dumesnil J.G, Honos H, Jue J, Koilpillai C, Lapage S, Martin R.P, Mercier L.A, et al. 10. Stolk RP, Van Splunder IP, Schouten JS. Canadian consensus recommendations for the High blood pressure and the incidence of non- measurement and reporting of diastolic dysfunction insulin dependent diabetes mellitus. Findings in by echocardiography. J Am Soc Echocardiogr. a 11,5 years follow-up study in the Netherlands. 1996, 9, pp.736-760. Eur J Epidemiol. 1993, 9, pp.134-139. 90
  9. TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 2-2012 91