Khảo sát kiến thức về bệnh tăng huyết áp của bệnh nhân tăng huyết áp điều trị nội trú tại bệnh viện quân y 103 năm 2017

Nội dung text: Khảo sát kiến thức về bệnh tăng huyết áp của bệnh nhân tăng huyết áp điều trị nội trú tại bệnh viện quân y 103 năm 2017

1. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2018 KH ẢO SÁT KI ẾN TH ỨC V Ề B ỆNH T ĂNG HUY ẾT ÁP C ỦA BỆNH NHÂN T ĂNG HUY ẾT ÁP ĐIỀU TR Ị N ỘI TRÚ TẠI B ỆNH VI ỆN QUÂN Y 103 N ĂM 2017 Nguy ễn Th ị Th ủy*; Lê Kh ắc Đức** TÓM T ẮT Mục tiêu: mô t ả ki ến th ức v ề b ệnh t ăng huy ết áp (THA) c ủa b ệnh nhân (BN) t ăng huy ết áp (THA) điều tr ị n ội trú t ại B ệnh vi ện Quân y 103. Đối t ượng và ph ươ ng pháp: nghiên c ứu mô t ả cắt ngang 160 BN THA được điều tr ị n ội trú t ại B ệnh vi ện Quân y 103 t ừ tháng 1 - 2017 đến 3 - 2017. Kết qu ả: ăn m ặn, tu ổi cao, c ăng th ẳng, u ống nhi ều r ượu bia là nh ững y ếu t ố nguy c ơ gây THA được bi ết đến nhi ều nh ất. 69,4% BN THA có ki ến th ức đúng v ề chỉ s ố THA. Bi ến ch ứng v ề não và tim được nh ững BN này bi ết đến nhi ều nh ất, bi ến ch ứng th ận, m ắt và m ạch máu ngo ại vi được bi ết ít h ơn. 51,9% BN THA cho r ằng c ần đo huy ết áp khi có các d ấu hi ệu đau đầu, chóng m ặt. 46,3% bi ết c ần đo huy ết áp th ường xuyên/hàng ngày. 96,2% BN đồng ý ph ải tái khám định k ỳ khi b ị THA. Ph ần l ớn BN THA có ki ến th ức đúng v ề bi ện pháp điều tr ị đó là dùng thu ốc k ết h ợp thay đổi l ối s ống và dùng thu ốc h ạ áp liên t ục, lâu dài theo ch ỉ định c ủa bác s ỹ. Bi ện pháp tích c ực thay đổi l ối s ống được bi ết đến nhi ều nh ất là ch ế độ ăn gi ảm mu ối, hạn ch ế m ỡ động v ật. Kết lu ận: BN THA đã có ki ến th ức t ươ ng đối t ốt v ề b ệnh THA, tuy nhiên để nâng cao ch ất l ượng điều tr ị, vi ệc t ư v ấn đầy đủ cho BN r ất quan tr ọng. * T ừ khóa: Tăng huy ết áp; Ki ến th ức. Survey on the Knowledge about Hypertension of Hypertensive Patients Undergoing Treatment in 103 Military Hospital in 2017 Summary Objectives: To describe knowledge about hypertension of hypertensive patients who underwent in-patient treatment at 103 Military Hospital. Subjects and methods: A prospective observational study on 160 hypertensive patients undergoing in-patient treatment at 103 Military Hospital from 1 - 2017 to 3 - 2017. Results: To the best of hypertensive patients’ knowledge, salty food, age, stress, alcohol abuse were risk factors of hypertension. 69.4% of patients knew well about the hypertensive indexes. Cerebral and cardiac complications were the most commonly known; other morbidities of renal, eye and peripheral vascular were less known. 51.9% of the patients thought that blood pressure should be measured in cases of headache, dizziness. 46.3% agreed that blood pressure should be followed regularly and daily. 96.2% said that hypertensive patients need to be followed every month. The majority of patients had the right knowledge about treatment including lifestyle changing and long-term use of anti- hypertensive drugs. The most popular lifestyle was a reduction in salt and animal fats in diets. Conclusions: The hypertensive patients had relatively good knowledge. However, in order to improve the quality of treatment, a full counseling for patients is of great importance. * Keywords: Hypertension; Knowledge. * B ệnh vi ện Quân y 103 ** H ọc vi ện Quân y Ng ười ph ản h ồi (Corresponding): Nguy ễn Th ị Th ủy (nguyenthuypdd103@gmail.com) Ngày nh ận bài: 20/10/2017; Ngày ph ản bi ện đánh giá bài báo: 07/12/2017 Ngày bài báo được đă ng: 19/12/2017 29
2. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2018 ĐẶT V ẤN ĐỀ ĐỐI T ƯỢNG VÀ PH ƯƠ NG PHÁP NGHIÊN C ỨU Tăng huy ết áp là b ệnh m ạn tính ph ổ bi ến trên th ế gi ới c ũng nh ư ở Vi ệt Nam, là 1. Đối t ượng nghiên c ứu. nguyên nhân gây tàn ph ế và t ử vong BN được ch ẩn đoán THA nguyên phát hàng đầu ở ng ười cao tu ổi. Theo s ố li ệu điều tr ị n ội trú t ại Khoa Tim m ạch, B ệnh th ống kê c ủa T ổ ch ức Y t ế Thế gi ới vi ện Quân y 103 t ừ tháng 01 đến tháng 3 - (WHO), THA ảnh h ưởng đến s ức kh ỏe 2017. của h ơn 1 t ỷ ng ười trên th ế gi ới và là y ếu tố nguy c ơ tim m ạch quan tr ọng nh ất liên 2. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu. quan đến b ệnh m ạch vành, suy tim, b ệnh Ph ươ ng pháp nghiên c ứu: mô t ả c ắt mạch máu não và b ệnh th ận m ạn tính [4]. ngang. Ước tính, m ỗi n ăm trên th ế gi ới có Ch ọn m ẫu thu ận ti ện, t ất c ả BN THA kho ảng 9,4 tri ệu tr ường h ợp t ử vong do điều tr ị n ội trú t ại Khoa Tim m ạch trong các bi ến ch ứng c ủa THA. Để gi ảm t ỷ l ệ t ử th ời gian thu th ập s ố li ệu. vong và gánh n ặng b ệnh t ật trên th ế gi ới, cần có chi ến l ược qu ản lý THA và y ếu t ố Lựa ch ọn BN được ch ẩn đoán THA nguy c ơ trong c ộng đồng. Ở Vi ệt Nam, t ỷ nguyên phát, đồng ý tham gia nghiên lệ BN THA không bi ết bị b ệnh, ho ặc bi ết cứu. Lo ại tr ừ nh ững tr ường h ợp: BN có bị b ệnh nh ưng ch ưa được điều tr ị ho ặc bệnh tâm th ần, ng ười khuy ết t ật, không điều tr ị ch ưa đúng chi ếm g ần 90% [7]. có kh ả n ăng giao ti ếp, không đồng ý tham Hầu h ết BN THA ch ỉ điều tr ị khi th ấy khó gia nghiên c ứu ch ịu và th ường t ự ý b ỏ thu ốc khi th ấy ch ỉ Thu th ập thông tin: ph ỏng v ấn tr ực ti ếp số huy ết áp v ề bình th ường, ho ặc ch ỉ BN THA b ằng các câu h ỏi được thi ết k ế điều tr ị m ột đợt, không khám l ại, ho ặc sẵn v ề bi ến ch ứng c ủa b ệnh THA. không lo ại b ỏ hoàn toàn các y ếu t ố nguy * X ử lý s ố li ệu: b ằng ph ần m ềm th ống cơ THA [5]. Để góp ph ần h ạn ch ế các kê SPSS 20.0 t ại B ệnh vi ện Quân y 103. bi ến ch ứng c ủa THA, vi ệc giáo d ục s ức kho ẻ th ường xuyên cho ng ười b ị THA nói KẾT QU Ả NGHIÊN C ỨU VÀ BÀN LU ẬN riêng và cho c ộng đồng nói chung có l ối sống tích c ực là m ột v ấn đề h ết s ức quan 1. Ki ến th ức chung v ề phát hi ện tr ọng. THA và các bi ến ch ứng. Bệnh vi ện Quân y 103 là m ột trong ba * Ki ến th ức v ề các y ếu t ố nguy c ơ gây bệnh vi ện tuy ến cu ối c ủa quân đội, có l ưu bệnh THA (n = 160): lượng BN đến khám và điều tr ị ngày càng Tu ổi cao: 112 BN (70,0%); ăn m ặn: nhi ều. Tuy nhiên, ch ưa có m ột nghiên 150 BN (93,8%); u ống nhi ều r ượu, bia: cứu nào v ề ki ến th ức c ủa BN THA v ề c ăn 102 BN (63,7%); béo phì: 75 BN (46,9%); bệnh mà họ m ắc ph ải t ừng được công ít v ận động: 69 BN (43,1%); hút thu ốc lá, bố. Vì v ậy, chúng tôi ti ến hành nghiên thu ốc lào: 65 BN (40,6%); gia đình có cứu đề tài này nh ằm: Mô t ả m ột s ố ki ến ng ười b ị THA: 54 BN (33,8%); c ăng th ức v ề b ệnh THA trên BN THA điều tr ị th ẳng, stress: 108 BN (67,5%); thay đổi nội trú t ại B ệnh vi ện Quân y 103. th ời ti ết đột ng ột: 46 BN (28,7%). 30
3. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2018 Các y ếu t ố nguy c ơ mà nhi ều BN THA Tỷ l ệ này cao h ơn nhi ều so v ới k ết qu ả bi ết nhi ều nh ất là ăn m ặn, tu ổi cao, c ăng của Tr ịnh Th ị Thúy H ồng (2015) v ới th ẳng, u ống nhi ều r ượu bia. Các YTNC 51,6% BN THA bi ết v ề HATT ≥ 140 còn l ại được bi ết ít h ơn. mmHg là b ị THA, ch ỉ có 29,3% BN THA Kết qu ả này cao h ơn không đáng k ể bi ết v ề ch ỉ s ố HATTr ≥ 90 mmHg b ị THA so v ới các nghiên c ứu khác trong n ước [8]. T ỷ l ệ trên cao do nhóm nghiên c ứu nh ư nghiên c ứu c ủa Tr ịnh Th ị Thúy H ồng của chúng tôi được nhân viên y t ế t ư v ấn, th ường xuyên được khám và c ấp thu ốc (2015) ti ến hành trên nhóm BN THA trong tại B ệnh vi ện Quân y 103, được các bác cộng đồng t ại Tân Yên, B ắc Giang, có l ẽ sỹ giàu kinh nghi ệm khám và t ư v ấn t ỷ m ỷ là do BN c ủa chúng tôi có trình độ cao về b ệnh. Tuy nhiên, v ẫn còn 30,6% có hơn, điều tra ở nh ững đối t ượng được ki ến th ức ch ưa đúng, đây là con s ố không khám th ường xuyên tại b ệnh vi ện, vì th ế hề nh ỏ, th ực tr ạng này cho th ấy cán b ộ y được t ư v ấn nhi ều h ơn. Tuy nhiên, t ỷ l ệ tế c ần t ăng c ường t ư v ấn, gi ải thích đầy này còn th ấp. Để đạt hi ệu qu ả t ốt trong đủ cho BN ki ến th ức v ề ch ỉ s ố THA, đây phòng ch ống THA và bi ến ch ứng c ủa nó, là ch ỉ s ố c ơ b ản để m ọi ng ười phát hi ện vi ệc nh ận bi ết các y ếu t ố nguy c ơ vô cùng và theo dõi THA. quan tr ọng, có nh ận bi ết đúng, BN m ới Kết qu ả c ủa chúng tôi th ấp h ơn so v ới xác định được nh ững v ấn đề c ần ph ải nghiên c ứu ở BN điều tr ị n ội trú ở Samarkand, điều ch ỉnh trong ch ế độ ăn u ống, l ối s ống. Uzbekistan (2012): 76,6% BN THA xác định * Ki ến th ức v ề các ch ỉ s ố dùng ch ẩn đúng m ức HATT bình th ường và 78,9% đoán t ăng huy ết áp (n = 160): BN THA xác định đúng m ức HATTr bình Huy ết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/ho ặc th ường [6]. Nghiên c ứu c ủa Bùi Th ị Thanh huy ết áp tâm tr ươ ng ≥ 90 mmHg: 111 BN Hòa trên 170 BN qu ản lý ngo ại trú t ại (69,4%); ch ỉ s ố khác: 42 BN (26,3%); Bệnh vi ện E Hà N ội n ăm 2012 cho th ấy không bi ết: 7 BN (4,4%). 70% BN THA tr ả l ời đúng v ề ch ỉ s ố THA [1]. Bảng 1: Ki ến th ức v ề bi ến ch ứng c ủa b ệnh THA (n = 160). Các bi ến ch ứng c ủa THA n % Bi ến ch ứng v ề não: tai bi ến m ạch máu não, c ơn thi ếu máu não 146 91,3 Bi ến ch ứng v ề tim: suy tim, b ệnh m ạch vành, đau th ắt ng ực, dày th ất trái 144 90,0 Bi ến ch ứng v ề th ận: protein ni ệu, suy th ận 71 44,4 Bi ến ch ứng v ề m ắt: m ờ m ắt 38 23,8 Các bi ến ch ứng v ề m ạch máu 46 28,7 Kết qu ả c ủa chúng tôi phù h ợp v ới nghiên c ứu c ủa Piwonska A và CS t ại Ba Lan: hai bi ến ch ứng được BN THA bi ết đến nhi ều nh ất là đột qu ỵ và suy tim v ới 58% nam và 69% n ữ bi ết đến bi ến ch ứng đột qu ỵ, 60% nam và 65% n ữ bi ết đến bi ến ch ứng suy 31
4. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2018 tim [9]. So với các nghiên c ứu trong n ước, BN THA c ủa chúng tôi có ki ến th ức t ốt h ơn nhi ều. Nghiên c ứu c ủa Tr ịnh Th ị Thúy H ồng (2015) t ại Tân Yên, B ắc Giang, khi BN THA được kh ảo sát v ề các bi ến ch ứng c ủa THA, bi ến ch ứng được bi ết đến nhi ều nh ất là tai bi ến m ạch máu não c ũng ch ỉ đạt 80,4% [8], t ỷ l ệ này trong nghiên c ứu c ủa Đinh Văn S ơn trên BN THA đến khám t ại các tr ạm y t ế xã trên huy ện Bình Xuyên, t ỉnh V ĩnh Phúc (2012) cho k ết qu ả 42,9% BN THA bi ết đến bi ến ch ứng này [2]. Có th ể do BN THA c ủa chúng tôi được khám và t ư v ấn s ức kh ỏe th ường xuyên h ơn, được cán b ộ y tế ph ổ bi ến v ề bi ến ch ứng c ủa THA, d ấu hi ệu b ệnh ảnh h ưởng nh ư th ế nào t ới s ức kh ỏe. Bên c ạnh đó, cán b ộ y t ế có ki ến th ức t ốt h ơn v ề b ệnh THA và bi ến ch ứng c ủa nó nên t ư v ấn chi ti ết, d ễ hi ểu h ơn cho BN v ề v ấn đề này so v ới tuy ến d ưới. 2. Ki ến th ức v ề theo dõi và điều tr ị THA. Bảng 2 : Ki ến th ức v ề theo dõi huy ết áp (n = 160). Đặc điểm n % Th ời điểm đo Th ường xuyên/hàng ngày 74 46,3 huy ết áp Khi m ệt m ỏi, chóng m ặt, đau đầu 83 51,9 Khác 3 1,9 Tái khám định k ỳ Có 154 96,2 Không 6 3,8 Khi được kh ảo sát ki ến th ức v ề th ời điểm đo huy ết áp, 51,9% BN THA cho r ằng c ần đo huy ết áp khi có các d ấu hi ệu đau đầu, chóng m ặt, 46,3% cho r ằng c ần đo huy ết áp th ường xuyên/hàng ngày, nh ư v ậy t ỷ l ệ BN tr ả l ời chính xác còn h ạn ch ế (46,3%). Tỷ l ệ kh ảo sát c ủa chúng tôi cao h ơn nhi ều so v ới nghiên c ứu c ủa Tr ịnh Th ị Thúy Hồng (2015) ở đối t ượng thu ộc huy ện Tân Yên, B ắc Giang v ới 34,3% BN THA cho rằng c ần đo huy ết áp khi có các d ấu hi ệu đau đầu, chóng m ặt, 31,4% cho r ằng c ần đo huy ết áp hàng tháng, 27% cho r ằng c ần đo huy ết áp hàng ngày và 7,3% cho r ằng c ần đo huy ết áp hàng tu ần. S ự khác bi ệt có th ể do đối t ượng kh ảo sát c ủa chúng tôi có trình độ h ọc v ấn cao h ơn so v ới nghiên c ứu trên [8]. Bảng 3: Ki ến th ức v ề bi ện pháp điều tr ị và cách dùng thu ốc THA (n = 160). Bi ến s ố Nội dung n % Bi ện pháp điều Ch ỉ c ần dùng thu ốc 25 15,6 tr ị THA Ch ỉ c ần thay đổi l ối s ống 1 0,6 Dùng thu ốc k ết h ợp l ối s ống 133 83,1 Không bi ết 1 0,6 Cách dùng Lâu dài, theo ch ỉ định c ủa bác s ỹ 148 92,5 thu ốc h ạ áp Ch ỉ dùng khi th ấy cao huy ết áp 11 6,9 Không bi ết 1 0,6 32
5. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2018 Ph ần l ớn BN THA có ki ến th ức đúng một s ố BN THA ch ỉ quan tâm đến vi ệc về bi ện pháp điều tr ị là dùng thu ốc k ết dùng thu ốc mà ch ưa để ý đến thay đổi l ối hợp v ới thay đổi l ối s ống (83,1%), 15,6% BN sống c ủa mình. cho r ằng ch ỉ c ần dùng thu ốc, 0,6% BN 92,5% BN THA có ki ến th ức đúng v ề cho r ằng ch ỉ c ần thay đổi l ối s ống và cách dùng thu ốc h ạ áp là dùng liên t ục, 0,6% BN không bi ết thông tin v ề nguyên lâu dài theo ch ỉ định c ủa bác s ỹ và tắc điều tr ị THA. K ết qu ả này cao h ơn so 6,9% BN cho r ằng ch ỉ c ần dùng khi th ấy với nghiên c ứu c ủa Tr ịnh Th ị Thúy H ồng huy ết áp t ăng. 0,6% BN THA không bi ết (2015) ở đối t ượng BN thu ộc huy ện Tân thông tin v ề cách dùng thu ốc h ạ huy ết áp. Yên, B ắc Giang, 73% BN cho r ằng Kết qu ả này cao h ơn so với nghiên c ứu nguyên t ắc điều tr ị là dùng thu ốc k ết h ợp của Tr ịnh Th ị Thúy H ồng (2015): 83,8% với thay đổi l ối s ống [8]. K ết qu ả này c ũng BN THA có ki ến th ức đúng v ề cách dùng cao h ơn nghiên c ứu c ủa Đinh V ăn S ơn thu ốc h ạ áp là dùng liên t ục, lâu dài theo ti ến hành trên BN THA đến khám t ại các ch ỉ định c ủa bác sỹ và cao h ơn nghiên tr ạm y t ế xã trên huy ện Bình Xuyên, t ỉnh cứu c ủa Ngô Th ị H ươ ng Giang t ại huy ện Vĩnh Phúc (2012): 74,6% BN THA cho Thanh Trì, Thành ph ố Hà N ội (2013) v ới rằng nguyên t ắc điều tr ị THA c ần ph ải 67,9% BN THA tr ả l ời đúng v ề nguyên t ắc dùng thu ốc k ết h ợp v ới thay đổi l ối s ống dùng thu ốc h ạ áp. Nghiên c ứu c ủa Đinh [2]. Tuy nhiên, k ết qu ả này th ấp h ơn so Văn S ơn ti ến hành trên BN THA đến với nghiên c ứu c ủa Bùi Th ị Thanh Hòa khám t ại các tr ạm y t ế xã trên huy ện Bình trên BN THA được qu ản lý ngo ại trú t ại Xuyên, t ỉnh V ĩnh Phúc (2012): 63,9% BN Bệnh vi ện E Hà N ội (2012): có t ới THA tr ả l ời đúng v ề nguyên t ắc dùng 92,9% BN THA cho r ằng nguyên t ắc điều thu ốc h ạ áp [2, 3]. BN THA c ủa chúng tôi tr ị THA là dùng thu ốc k ết h ợp v ới thay đổi đã khám và điều tr ị ngo ại trú nhi ều l ần, lối s ống [1]. Để điều tr ị THA đạt hi ệu qu ả, được cán b ộ y t ế th ường xuyên t ư v ấn cần k ết h ợp gi ữa dùng thu ốc và thay đổi cần ph ải u ống thu ốc đúng gi ờ, u ống lối s ống, n ếu ch ỉ th ực hi ện m ột trong hai thu ốc hàng ngày, u ống thu ốc đúng li ều nguyên t ắc trên, vi ệc ki ểm soát huy ết áp theo ch ỉ định c ủa bác s ỹ, vì v ậy BN THA sẽ không đạt hi ệu qu ả cao ho ặc có th ể có ki ến th ức khá t ốt v ề cách dùng thu ốc không ki ểm soát được. K ết qu ả cho th ấy hạ áp. Bảng 4: Ki ến th ức v ề điều tr ị không dùng thu ốc (n = 160). Bi ện pháp điều tr ị không dùng thu ốc n % Ăn gi ảm mu ối 147 91,9 Hạn ch ế các th ức ăn ch ế bi ến t ừ m ỡ động v ật 148 92,5 Ăn nhi ều rau xanh, hoa qu ả 106 66,3 Không để th ừa cân, béo phì 51 31,9 Hạn ch ế r ượu/bia 97 60,6 Bỏ thu ốc lá/thu ốc lào 71 44,4 Tăng c ường luy ện t ập th ể l ực 68 42,5 33
6. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2018 Về c ơ b ản, BN THA c ủa chúng tôi đều - 51,9% BN THA cho r ằng c ần đo bi ết các bi ện pháp tích c ực thay đổi l ối huy ết áp khi có các d ấu hi ệu đau đầu, sống để điều tr ị THA. Đây là nh ững bi ện chóng m ặt, 46,3% cho r ằng c ần đo huy ết pháp mà BN có ki ến th ức t ươ ng đối t ốt. áp th ường xuyên/hàng ngày. 96,2% cho Tuy nhiên, bi ện pháp không để th ừa cân, rằng c ần tái khám định k ỳ khi b ị THA. béo phì (31,9%) l ại ch ưa được BN bi ết Ph ần l ớn BN THA có ki ến th ức đúng v ề đến. Có s ự chênh l ệch khá l ớn v ề hi ểu bi ện pháp điều tr ị là dùng thu ốc k ết h ợp bi ết c ủa BN v ề các bi ện pháp này, có th ể với thay đổi l ối s ống và dùng thu ốc h ạ áp do trong quá trình t ư v ấn cho BN, cán b ộ liên t ục, lâu dài theo ch ỉ định c ủa bác s ỹ. Bi ện pháp tích c ực thay đổi l ối s ống được y t ế ch ưa chú tr ọng t ư v ấn v ề các bi ện bi ết đến nhi ều nh ất là ch ế độ ăn gi ảm pháp duy trì cân n ặng h ợp lý, không để mu ối, h ạn ch ế m ỡ động v ật, các bi ện th ừa cân béo phì. Vi ệc thay đổi l ối s ống là pháp khác bi ết đến ít h ơn nh ư t ăng một trong nh ững nguyên t ắc điều tr ị để cường ăn rau xanh và hoa qu ả t ươ i, h ạn ki ểm soát THA hi ệu qu ả, cán b ộ y t ế và ch ế u ống r ượu/bia, b ỏ thu ốc lá/thu ốc lào, BN c ần quan tâm và chú tr ọng h ơn n ữa. tập th ể d ục th ường xuyên và không để KẾT LU ẬN th ừa cân, béo phì. Qua nghiên c ứu 160 BN THA được TÀI LI ỆU THAM KH ẢO điều tr ị n ội trú t ại B ệnh vi ện Quân y 103 1. Bùi Th ị Thanh Hòa . Kh ảo sát ki ến th ức từ 1 - 2017 đến 3 - 2107, chúng tôi rút ra và th ực hành d ự phòng bi ến ch ứng c ủa THA kết lu ận: ở BN THA được qu ản lý ngo ại trú t ại B ệnh - Ăn m ặn, tu ổi cao, c ăng th ẳng, u ống vi ện E Hà N ội n ăm 2012. Lu ận v ăn Th ạc s ỹ Y tế Công c ộng. Đại h ọc Y t ế Công c ộng. Hà nhi ều r ượu bia là các y ếu t ố nguy c ơ Nội. 2012. được BN THA bi ết đến nhi ều nh ất. Các 2. Đinh V ăn S ơn. Ki ến th ức th ực hành yếu t ố nguy c ơ bi ết đến ít h ơn là hút phòng tránh bi ến ch ứng c ủa b ệnh THA ở thu ốc lá, béo phì, ít v ận động, gia đình có ng ười b ị THA đến khám t ại tr ạm y t ế xã trên ng ười b ị THA và thay đổi th ời ti ết đột huy ện Bình Xuyên, V ĩnh Phúc n ăm 2012. Đại ng ột. 69,4% BN THA có ki ến th ức đúng học Y t ế Công c ộng. Hà N ội. 2012. về ch ỉ s ố THA, 26,3% BN THA đư a ra các 3. Ngô Th ị H ươ ng Giang . Ki ến th ức, th ực con s ố không chính xác và 4,4% BN THA hành và m ột s ố y ếu t ố liên quan đến phòng không có thông tin. Bi ến ch ứng v ề não bi ến ch ứng ở ng ười b ị THA t ại huy ện Thanh Trì, Thành ph ố Hà N ội n ăm 2013. Lu ận v ăn được BN THA bi ết đến nhi ều nh ất Th ạc s ỹ Y t ế Công c ộng. Đại h ọc Y t ế Công (91,3%), sau đó bi ến ch ứng v ề tim cộng. Hà N ội. 2013. (90,0%), bi ến ch ứng th ận (44,4%), bi ến 4. Nguy ễn Lân Vi ệt. T ăng huy ết áp - K ẻ ch ứng m ắt (23,8%) và bi ến ch ứng m ạch gi ết ng ười th ầm l ặng. T ạp chí Tim m ạch h ọc máu (28,7%). Vi ệt Nam. 2010, t ập 52, tr.77-80. 34
7. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2018 5. Tăng huy ết áp - V ấn đề c ần quan tâm, 8. Tr ịnh Th ị Thúy H ồng . Ki ến th ức, th ực hành phòng bi ến ch ứng THA và m ột s ố y ếu t ố THA-Van-de-dang-bao-dong.pdf. liên quan ở BN THA đang điều tr ị ngo ại trú t ại 6. Tr ần Đỗ Trinh . Điều tra d ịch t ễ h ọc b ệnh Bệnh vi ện Đa khoa huy ện Tân Yên, B ắc THA ở Vi ệt Nam. K ỷ y ếu công trình nghiên c ứu Giang n ăm 2015. Lu ận v ăn Th ạc s ỹ Y t ế khoa h ọc 1992 - 1993. B ệnh vi ện B ạch Mai. 1993. Công c ộng. Đại h ọc Y t ế Công c ộng. Hà N ội. 7. Tr ần Thi ện Thu ần. Xác định m ột s ố y ếu 2015. tố ảnh h ưởng đến ki ến th ức, thái độ, th ực 9. Piwonska A, Piotrowski W, Broda G. hành c ủa BN cao huy ết áp t ại qu ận 9, Thành Knowledge about arterial hypertension in the ph ố H ồ Ch ị Minh n ăm 2006. T ạp chí Y h ọc Polish population: the WOBASZ study. Kardiol Thành ph ố H ồ Chí Minh. 2007. Pol. 2012, 70 (2), pp.140-146. 35