Giáo trình Thuốc và vacxin dùng trong thú y - Phần 2: Vacxin phòng bệnh cho vật nuôi

1. Nguyên lý tác dụng
Các chế phẩm sinh học dùng để phòng bệnh nhiễm trùng đ-ợc gọi là Vacxin. Các Vacxin đó
đ-ợc chế bằng bản thân mầm bệnh gây ra bệnh mà ta muốn phòng.
Khi chế bằng mầm bệnh đã bị giết chết đ-ợc gọi là Vacxin chết. Và chế bằng mầm bệnh
đ-ợc làm yếu đi thì gọi là Vacxin nh-ợc độc.
Vacxin đ-ợc đ-a vào cơ thể động vật không còn khả năng gây bệnh hoặc chỉ gây ra một thể
bệnh rất nhẹ không có hại cho động vật. Nh-ng nó gây ra một phản ứng làm cho động vật có
miễn dịch chống lại sự xâm nhiễm của mầm bệnh t-ơng ứng. Phản ứng ấy gọi là đáp ứng
miễn dịch.
Các Vacxin chết, còn gọi là vô hoạt th-ờng rất an toàn, ổn định dễ sử dụng; nh-ng hiệu lực
th-ờng kém, thời gian miễn dịch ngắn.
Các Vacxin nh-ợc độc, tức là Vacxin sống cho miễn dịch mạnh, ổn định, thời gian miễn dịch
dài. Nh-ng có thể gây ra phản ứng và đòi hỏi phải cẩn thận trong bảo quản, sử dụng nh-:
dụng cụ sử dụng Vacxin không đ-ợc rửa bằng thuốc sát trùng, đảm bảo đúng nhiệt độ qui
định để bảo quản Vacxin.
Vacxin bao gồm trong đó là một hoặc một số mầm bệnh đã giết chết hoặc làm yếu đi đ-ợc
gọi là kháng nguyên, là thành phần chủ yếu, còn có hoá chất để giết mầm bệnh và hoá chất
để giữ cho kháng nguyên ổn định hoặc tồn tại lâu trong cơ thể động vật, làm tăng hiệu lực và
thời gian miễn dịch ở động vật, gọi là chất bổ trợ (đối với các loại Vacxin vô hoạt).
Đáp ứng miễn dịch tạo ra trong cơ thể động vật sau khi sử dụng Vacxin đ-ợc gọi là kháng thể
hiện diện chủ yếu trong huyết thanh, miễn dịch này đ-ợc goi là miễn dịch dịch thể. Đáp ứng
miễn dịch cũng tạo ra những tế bào có vai trò diệt mầm bệnh hoặc gây dị ứng đ-ợc gọi là
miễn dịch tế bào 
pdf 33 trang thiennv 10/11/2022 3600
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình Thuốc và vacxin dùng trong thú y - Phần 2: Vacxin phòng bệnh cho vật nuôi", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • pdfgiao_trinh_thuoc_va_vacxin_dung_trong_thu_y_phan_2_vacxin_ph.pdf

Nội dung text: Giáo trình Thuốc và vacxin dùng trong thú y - Phần 2: Vacxin phòng bệnh cho vật nuôi

  1. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 6. Vacxin Tụ huyết trùng chủng P52 Đặc điểm - Vacxin chế tạo từ vi khuẩn Pasteurella multocida chủng P52, giết chết bằng Formol, có dung dịch phèn chua làm chất phụ. Mỗi ml có 10 tỷ vi khuẩn. - Vacxin sử dụng có thể gây phản ứng nhẹ; nh−ng không gây phản ứng cục bộ. - Vacxin tạo miễn dịch tốt, thời gian miễn dịch kéo dài 9 tháng. Sử dụng - Vacxin đ−ợc dùng tiêm phòng bệnh tụ huyết trùng cho trâu, bò, bê, nghé khoẻ mạnh. - Tiêm d−ới da cổ, không tiêm vào bắp thịt. - Sau tiêm 2 tuần, súc vật có miễn dịch. - Nên tiêm tr−ớc mùa m−a 1 tháng. - Lắc kỹ tr−ớc khi dùng. Liều tiêm - Bê, nghé d−ới 6 tháng tuổi: 1,5 ml. - Trâu bò từ 1 năm tuổi trở lên: 2 ml. Bảo quản - Vacxin bảo quản nơi râni mát tử +40C đến +100C sẽ giữ đ−ợc 9 tháng. - Lọ Vacxin đã lấy ra chỉ dùng trong 1 ngày Trình bày - Lọ 50 ml có 25 liều - Lọ 100 ml có 50 liều. Nơi sản xuất: Trung tâm Thú y Nam Bộ: Xí nghiệp sản xuất Vacxin (T.P. Hồ Chí Minh). 7. Vacxin Tụ huyết trùng trâu bò (keo phèn) Đặc điểm - Vacxin đ−ợc chế tạo từ chửng T1, T2, T3, Pasteurella multocida, giết chết bằng Formol, có chất bổ trợ là keo phèn. Mỗi 1 ml chứa 10 tỷ vi khuẩn. - Vacxin tạo miễn dịch tốt, ít gây phản ứng. - Miễn dịch cho súc vật kéo dài 5 - 6 tháng. Sử dụng - Vacxin dùng phòng bệnh tụ huyết trùng cho trâu, bò, bê, nghé khoẻ mạnh. - Tiêm d−ới da cổ. Không tiêm vào bắp thịt. - Tr−ớc khi sử dụng lắc đều lọ thuốc. - Lọ thuốc đã lấy dở chỉ dùng trong 1 ngày. - Mỗi năm tổ chức tiêm phòng 2 lần cho đàn trâu, 6 tháng một lần 155
  2. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM Liều tiêm - Bê, nghé: mỗi còn 2 ml - Trâu bò trên năm tuổi: mỗi con 3 ml Bảo quản - Để Vacxin nơt râm mát: nhiệt độ thích hợp 100C. Nh− vậy sẽ bảo quản đ−ợc 9 tháng. - Nếu ở nhiệt độ th−ờng Vacxin chỉ giữ đ−ợc 4 - 5 tháng. Trình bày - Lọ 100 ml - Lọ 50 ml Liều sử dụng tuỳ theo yêu cầu. Nơi sản xuất: Xí nghiệp thuốc Thú y Trung Ương 8. Vacxin Tụ huyết trùng trâu bò nhũ hoá Đặc điểm - Vacxin đ−ợc chế tạo từ vi khuẩn Pasteuella multocida chủng Iran, giết chết bằng Formol, có chất bổ trợ làm nhũ hoá là dầu kháng (Montanide) có thể thay bằng dầu thực vật trung tính (pH = 7) - Vacxin có thể gây phản ứng cục bộ: s−ng thũng nơi tiêm, nếu nh− tiêm d−ới da. - Vacxin sẽ tạo miễn dịch tốt và thời gian miễn dịch kéo dài 8 - 12 Sử dụng - Vacxin dùng tiêm phòng bệnh tụ huyết trùng cho trâu, bò, bê khoẻ mạnh. - Tiêm sâu vào bắp thịt, không đ−ợc tiêm d−ới da. - ở miền Nam nên tiêm Vacxin tr−ớc mùa m−a 1 tháng. ở miền Mắc tiêm Vacxin mỗi năm 2 lần vào khoảng tháng 3 và tháng 8 d−ơng lịch. Điều cần chú ý - Vacxin là một dung dịch trắng nh− sữa. Khi Vacxin trong lọ chia làm 2 lớp thì không dùng đ−ợc nữa vì đã bị hỏng. Liều dùng - Mỗi trâu bò dùng 2 - 3 ml. Bảo quản - Tốt nhất là giữ Vacxin ở nhiệt độ mát 100, bảo quản đ−ợc 6 - 9 tháng. - Không để nơi nóng ẩm, vì nh− vậy thời gian bảo quản sẽ ngắn hơn. Trình bày Mỗi lọ 50ml Nơi sản xuất: Viện Thú y (Bộ môn hoá sinh Miễn dịch) đ−ợc phép sản xuất và thử nghiệm trong sản xuất. 156
  3. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM Ch−ơng 10 VACXIN DùNG CHO LợN 1. Vacxin Dịch tả lợn khô Đặc điểm - Vacxin đ−ợc chế từ chủng vitamin dịch tả lợn nh−ợc độc chủng C, là một chủng tạo miễn dịch mạnh, ổn định và không gây ra các biến đổi sinh lý ở lợn trong tất cả các lứa tuổi. - Vacxin có thể dùng cho lợn nái chửa giai đoạn đầu mà không gây quái thai. - Mỗi liều Vacxin- chứa khoảng 100 PĐ. 50 Virut - Sau sử dụng Vacxin 2 tuần, lợn có miễn dịch tốt và miễn dịch kéo dài 12 tháng đến 15 tháng. - Trong các điều kiện nhất định có thể sử dụng Vacxin ở dạng t−ơi, không cần đông khô, hiệu lực sẽ cao hơn. Nh−ng chỉ đ−ợc sử dụng trong thời gian rất ngắn (1 ngày sau khi pha). Sử dụng - Vacxin đ−ợc dùng để tiêm phòng bệnh dịch tả cho lợn ở các lứa tuổi, khoẻ mạnh. - Khi không có dịch, chỉ tiêm cho lợn 45 ngày tuổi trở lên. Khi có dịch hoặc có sự đe doạ của dịch cần tiêm sớm cho lợn 30 ngày tuổi. Nh−ng sau lần tiêm thứ nhất cần tiêm lần hai, sau 3 - 4 tuần. Sau đó, cứ mỗi năm tiêm nhắc lại một lần. - Trong các cơ sở nuôi lợn tập trung cần tiêm Vacxin bổ sung th−ờng xuyên cho đàn lợn. - ở các địa ph−ơng cần tổ chức tiêm phòng Vacxin cứ 6 tháng một lần và cũng phải tiêm Vacxin bổ sung cho lợn con và lợn nái. Liều tiêm - Vacxin phải pha với n−ớc sinh lý vô trùng. Tuỳ theo lọ Vacxin đựng bao nhiêu liều mà pha với số m1 n−ớc sinh lý bằng số liều: lọ đựng 50 liều thì pha với 50 ml n−ớc sinh lý. Mỗi lợn bất cứ lứa tuổi nào và trọng l−ợng bao nhiêu đều tiêm 1 ml. - Vacxin tiêm vào d−ới da sau tai hoặc d−ới da trong đùi - Dụng cụ pha Vacxin, ống tiêm chỉ đ−ợc vô trùng bằng luộc n−ớc sôi, hoặc hấp −ớt 1000C, để nguội và rửa. Không đ−ợc dùng các dung dịch thuốc sát trùng và không dùng dụng cụ còn nóng; vì nh− vậy, Vacxin sẽ mất hiệu lực. (Vì kháng nguyên là Virut nh−ợc độc sẽ bị giết và huỷ hoại, không tạo đ−ợc miễn dịch nữa). - Tránh mọi kích động một tuần tr−ớc khi và sau khi tiêm Vacxin cho lợn, Bảo quản Vacxin đông khô giữ ở +40C đến +100C hay trong n−ớc đá đ−ợc 12 tháng. Không giữ trong lạnh đông. 157
  4. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM Khi đã pha để dùng phải giữ trong đá, không để mặt trời chiều thẳng vào Vacxin và chỉ dùng trong thời hạn vài giờ. Pha xong phải dùngngay. Trình bày Đóng lọ động khô 20 liều. Đóng lọ đông khô 50 liều. Nơi sản xuất: Trung tâm thú y Nam bộ; Xí nghiệp thuốc thú y Trung −ơng (Phùng); Phân viện thú y Nha Trang. 2. Vacxin Tụ huyết trùng lợn keo phèn Đặc điểm - Vacxin vô hoạt chế bằng chủng vi khuẩn Pasteurella multocida (FgHc) có tính t−ơng đồng kháng nguyên với chủng gây bệnh, đ−ợc giết chết bằng Formol, có chất bổ trợ và keo phèn, tạo miễn dịch tốt hơn, và giảm tính dị ứng do nội độc tố vi khuẩn gây ra. Mỗi ml có chứa 10 tỷ vi khuẩn. - Khi để lắng, Vacxin chia làm 2 lớp, lớp keo phèn lắng ở đáy, ở trên có lớp n−ớc trong hơi vàng. - Khi tiêm d−ới da, Vacxin để lại một u nhỏ, và sẽ giảm dần theo thời gian. - Vacxin tạo miễn dịch sau 2 tuần sử dụng và miễn dịch kéo dài 6 - 9 tháng. Sử dụng - Vacxin dùng để tiêm phòng bệnh tụ huyết, trùng cho lợn khoẻ mạnh tụ huyết trùng 2 tháng trở lên. - Sau khi tiêm phải cử ng−ời theo dõi phản ứng nửa ngày để kịp thời xử trí. - Lắc kỹ lọ Vacxin tr−ớc khi sử dụng. - Vị trí tiêm: d−ới da sau tai hay d−ới da đùi trong - Tiêm Vacxin cho lợn mỗi năm 2 lần, th−ờng tiêm vào tr−ớc mùa m−a 1 tháng Liều tiêm - Mỗi lợn tiêm 2 ml ở tất cả các lứa tuổi. Với lợn con 2 tháng tuổi có thể dùng 1 ml. Nh−ng sau 3 - 4 tuần phải dùng liều bổ sung 2 ml. Bảo quản - Vacxin giữ ở nơi râm mát, tốt nhất là nhiệt độ từ +40C đến +100C, có thể giữ đ−ợc 9 tháng. - Không để Vacxin trong đông lạnh. Trình bày - Lọ 50 ml có 25 liều - Lọ 100 ml có 50 liều - Lọ 10 ml có 5 liều Nơi sản xuất: Vacxin tụ huyết trùng lợn keo phèn đ−ợc sản xuất ở Xí nghiệp thuốc thú y Trung −ơng (Phùng) và Trung tâm thú y Nam bộ (T.P. Hồ Chí Minh). 158
  5. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 3. Vacxin tụ huyết trùng nhũ hoá Đặc đĩểm - Vacxin đ−ợc vô hoạt, đ−ợc chế tạo từ chủng Pasteurella multocida chủng Iran có tính t−ơng đồng kháng nguyên với chủng gây bệnh, giết chết bằng Formol, có chất bổ trợ là dầu khoáng hoặc dầu thực vật, ở dạng nhũ hoá. Mỗi 1 ml chứa 10 tỷ vi khuẩn. - Vacxin tạo miễn dịch tốt. Nh−ng th−ờng gây phản ứng cục bộ khi tiêm d−ới da. - Sau 2 tuần, lợn có miễn dịch và miễn dịch có thể kéo dài 8 - 12 tháng. - Vacxin ở dạng nhũ hoá trắng nh− sữa. Sử dụng - Vacxin dùng để tiêm phòng bệnh tụ huyết trùng cho lợn khoẻ mạnh. - Sau khi tiêm phải theo dõi phản ứng nửa ngày, nếu có phản ứng sẽ xử trí: ch−ờm nóng chỗ tiêm. - Tiêm cho lợn mỗi năm 2 lần, vào tr−ớc mùa m−a 1 tháng (6 tháng một lần). Liều tiêm - Mỗi lợn tiêm 2 ml. - Tiêm sâu vào bắp thịt mông. Bảo quản - Giữ Vacxin ở nhiệt độ 100C đến 120C, có thể bảo quản 9 - 12 tháng. - Lọ Vacxin đã lấy ra, chỉ dùng trong 1 ngày. Trình bày Lọ đựng 50 ml, 100 ml. Nơi sản xuất: Viện thú y (Bộ môn hoá sinh miễn dịch) đựợc phép sản xuất thử, ứng dụng trong sản xuất. 4. Vacxin Đóng dấu lợn keo phèn Đặc điểm - Vacxin chết đ−ợc sản xuất từ chủng vi khuẩn đóng dấu lợn có t−ơng đồng kháng nguyên với chủng gây bệnh cho lợn n−ớc ta, diệt bằng Formol, có chất bổ trợ là keo phèn. Một ml chứa 10 tỷ vi khuẩn. - Vacxin ít khi xảy ra các phản ứng cục bộ hay toàn thân, tạo miễn dịch tốt và ổn định. - Vacxin sau khi sử dụng 2 tuần, lợn có miễn dịch và miễn dịch kéo dài 9 tháng đến 12 tháng. - Vacxin để lắng, chia 2 lớp, lớp d−ới lắng là keo phèn trắng đục và lớp trên có màu vàng trong. Sử dụng - Dùng để tiêm phòng bệnh đóng dấu lợn cho lợn từ 45 ngày tuổi trở lên, khoẻ mạnh. - Mỗi năm cần tiêm cho lợn từ 1 đến 2 lần (6 tháng một lần). 159
  6. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM - Tiêm vào d−ới da sau tai hoặc d−ới da trong đùi . - Tr−ớc khi tiêm phải lắc đều lọ thuốc. - Lọ thuốc đã dùng chỉ sự dụng trong 1 ngày. Liều tiêm - Mỗi lợn con d−ới 3 tháng dùng 2 ml. - Mỗi lợn từ 4 tháng trở lên dùng 3 ml. Bảo quản - Giữ trong điều kiện lạnh 100C bảo quản đ−ợc 9 tháng. Và trong điều kiện nhiệt độ nông thôn đ−ợc 5 - 6 tháng. - Tránh để nơi nóng ẩm có ánh sáng mặt trời. Trình bày - Lọ thuốc 50 ml. - Lọ thuốc 100 ml. Liều dùng thay đổi theo yêu cầu. Nơi sản xuất: Xí nghiệp thuốc thú y Trung −ơng 5. Vacxin Phó th−ơng hàn lợn (keo phèn) Đăc điểm - Vacxin đ−ợc chế từ môi tr−ờng nuôi cấy vi khuẩn phó th−ơng hàn (Salmonella Cholerae suis) đã giết bằng Fomlol, có bổ trợ keo phèn. Mỗi 1ml Vacxin có 10 tỷ vi khuẩn. - Chai Vacxin để lắng chia làm 2 lớp: lớp keo phèn trắng ở đáy, lớp trên là n−ớc trong vàng. Keo phèn có tác dụng giữ lâu kháng nguyên trong cơ thể lợn, giảm bớt phản ứng, tạo miễn dịch kéo dài. - Sau khi sử dụng 12 ngày, lợn có miễn dịch và miễn dịch kéo dài 4 - 5 tháng. - Vacxin có thể có phản ứng dị ứng: lợn con bị sốt thở mạnh, chảy mũi, run rảy. Nh−ng sẽ tự khỏi sau 2 - 3 giờ Sử dụng - Dùng phòng bệnh phó th−ơng hàn cho lợn con từ 20 ngày tuổi khoẻ mạnh lần đầu; sau đó 2 - 3 tuần có thể tiêm lần 2 để tạo miễn dịch chắc chắn và ổn định. - Sau khi tiêm phải theo dõi phản ứng cho lợn con. - Nếu phản ứng nặng phải can thiệp bằng các loại thuốc chống dị ứng (Promethazin, dimedron, Adrenalin ) - Truớc khi dùng phải lắc kỹ lọ thuốc. - Lọ thuốc đã lấy chỉ dùng trong một ngày. - Có thể tiêm cho lợn tr−ớc khi sinh một tháng tạo miễn dịch cho lợn mẹ miễn dịch này có thể truyền cho lợn con tới 3 - 4 tuần tuổi. Và lợn con 4 tuần tuổi mới phải tiêm Vacxin. 160
  7. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM Liều tiêm Tiêm cho lợn con 2 ml vào d−ới da sau tai hay d−ới da trong đùi. Tiêm cho lợn nái chửa tr−ớc khi đẻ 1 tháng 4 ml vào d−ới da. Bảo quản - Vacxin giữ nơi râm mát, từ +40C đến +100C bảo quản đ−ợc 6 tháng. Nếu để ở nhiệt độ bình th−ờng chỉ bảo quản đ−ợc 3 tháng. - Không đ−ợc giữ Vacxin trong lạnh âm. Trình bày - Lọ 100 ml có 50 liều - Lọ 50 ml có 25 liều Nơi sản xuất: Xí nghiệp thuốc thú y Trung −ơng (Phùng); Trung tâm thú y Nam bộ (Xí nghiệp sản xuất Vacxin). 6. Vacxin Đóng dấu lợn II (VR2) Đặc điểm - Vacxin nh−ợc độc chế bằng vi khuẩn đóng dấu lợn chủng VR2 (Rumani). Mỗi 1 ml chứa 10 tỷ vi khuẩn. - Vacxin an toàn không gây phản ứng cho lợn các lứa tuổi - Sau tiêm 2 tuần, lợn có miễn dịch và miễn dịch kéo dài 8 - 12 tháng Sử dụng - Vacxin dùng để tiêm phòng dịch đóng dấu cho khoẻ mạnh từ 2 tháng tuổi trở lên. - Tr−ớc khi sử dụng lắc đều lọ thuốc. - Dụng cụ, ống tiêm không đ−ợc rửa bằng thuốc sát trùng và kháng sinh, mà chỉ vô trùng bằng luộc, rồi để nguội mới rửa. Sau khi tiêm vẫn vô trùng dụng cụ nh− vậy. - Tiêm vào d−ới da sau tai hoặc d−ới da trong đùi. Liều tiêm - Tiêm cho mỗi lợn 1 - 2 ml Bảo quản - Vacxin giữ nơi râm mát từ +40C đến 100C bảo quản đ−ợc 9 tháng. Nếu để ở nhiệt độ th−ờng đ−ợc 4 tháng. - Không để trong lạnh âm. - Tránh ánh sáng mặt trời và nơi nóng ẩm. - Lọ thuốc đã dùng chỉ sử dụng trong 1 ngày. Trình bày - Lọ 50 ml. - Lọ 100 ml. 161
  8. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM Nơi sản xuất: Xí nghiệp thuốc thú y Trung −ơng (Phùng); Trung tâm thú y Nam bộ (T.P. Hồ Chí Minh) 7. Vacxin phòng bệnh Leptospirosis Đặc điểm - Vacxin đ−ợc chế từ các chủng vi khuẩn Leptospira gây bệnh cho lợn đã giết chết bằng Merthiolat 1%. Đó là các chủng: Leptospira pomona, L. mitis, L. autumnalis, L. autralis, L. icterohaemorrhagia, L. bataviae, L. canicola. - Vacxin có thể cho bổ trợ là phèn chua hoặc ở dạng canh khuẩn đơn thuần. - Vacxin không gây các phản ứng phụ. - Sau khi tiêm 2 tuần, lợn có miễn dịch và miễn dịch kéo dài 6 - 9 tháng. Sử dụng - Vacxin dùng để phòng bệnh Leptospirosis (bệnh lợn nghệ) cho lợn khoẻ mạnh từ 2 tháng tuổi trở lên. - Tiêm d−ới da hai lần, cách nhau 7 ngày. - Lợn nghi mắc bệnh thì không tiêm. - Lắc nhẹ lọ Vacxin truớc khi dùng. Liều tiêm - Lợn từ 15 - 50 kg: lần 1: 2 ml/con; lần 2: 3 ml/con - Lợn trên 50 kg: lần 1: 3 ml/con; lần 2: 5 ml/con. Bảo quản - Vacxin để nơi râm mát, từ +40C đến +80C bảo quản đ−ợc 6 - 9 tháng. Trình bày - Lọ 100 ml - Lọ 50 ml, Nơi sản xuất: Xí nghiệp thuốc thú y Trung −ơng (Phùng); Trung tâm thú y Nam bộ (T.P. Hồ Chí Minh. 8. Sử dụng Vacxin phối hợp cho lợn ở nhiều địa ph−ơng, từ lâu đã có tập quán dùng phối hợp một số Vacxin, không phải trộn lẫn, mà tiêm cùng một lúc, tiêm ở mấy vị trí khác nhau. Có thể tiêm phối hợp các loại Vacxin sau đây: a) Bình th−ờng - Lợn con 20 - 30 ngày tuổi tiêm Vacxin phó th−ơng hàn hoặc phó th−ơng hàn với tụ huyết trùng. - Đến 45 - 60 ngày tuổi tiếp tục tiêm Vacxin phó th−ơng hàn đợt 2, đồng thời tiêm Vacxin dịch tả lợn và Vacxin đóng dấu lợn. 162
  9. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM b) Khi có dịch đe doạ: - Lợn 15 - 20 ngày tuổi tiêm phó th−ơng hàn. - Đến 30 ngày tuổi, tiêm Vacxin dịch tả lợn, Vacxin tụ huyết trùng và Vacxin đóng dấu lợn. - Đến 70 ngày tuổi tiêm lại Vacxin phó th−ơng hàn và Vacxin tụ huyết trùng lợn. Qua việc phối hợp tiêm nh− trên, tuy đàn lợn có mệt trong các đợt tiêm, nh−ng không gây ra các phản ứng nặng, vẫn tạo đ−ợc miễn dịch chống các bệnh truyền nhiễm cho đàn lợn. c) Các đợt tiêm bình th−ờng Mỗi năm hai lần, các đia ph−ơng tổ chức tiêm phối hợp 3 loại Vacxin: Vacxin dịch tả lợn, Vacxin đóng dấu lợn và Vacxin tụ huyết trùng lợn. Nh− vậy, tiết kiệm đ−ợc sức lao động và chi phí cho các đợt tiêm mà vẫn đảm bảo kết quả tốt. 163
  10. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM Chuơng 11 VACXIN DùNG CHO CHó 1. Vacxin phòng bệnh Dại vô hoạt. Đặc điểm - Vacxin chế tạo từ não bê đã nuôi cấy Virut dại c−ờng độc giết chết bằng Formol, là một huyễn dịch trắng đục. - Vacxin ít gây ra các phản ứng phụ với chó. - Sau khi sử dụng Vacxin từ 2 - 3 tuần, chó có miễn dịch với Virut dại và miễn dịch kéo dài 6 - 9 tháng. Sử dụng - Vacxin đ−ợc sử dụng tiêm phòng bệnh dại cho chó từ 2 tháng tuổi trở lên trong trạng thái khoẻ mạnh. - Tiêm Vacxin vào d−ới da chó (trong đùi). - Tr−ớc khi dùng lắc đều lọ thuốc, kiểm tra về vật lý (không có nấm mốc, không thay đổi màu sắc). - Chó con 2 tháng tuổi dùng lần đầu, 6 tháng sau tiêm bổ sung lần 2, và sau đó cứ một năm tiêm lại một lần. Liều tiêm Mỗi chó tiêm 2 ml. Bảo quản - Vacxin giữ nơi râm mát từ +40C đến 100C bảo quản đ−ợc 6 tháng. - Không để Vacxin ở lạnh âm, không để nơi nóng ẩm. Trình bày - Vacxin đóng: lọ một liều 2 ml, lọ hai liều 4 ml Nơi sản xuất: Xí nghiệp thuốc thú y Trung Ương (Phùng). 2. Vacxin phòng bệnh Dại nh−ợc độc (LEP. Flury) Đặc điểm - Vacxin đ−ợc chế tạo từ chủng Virut dại nh−ợc độc LEP.Flury của Hungary, nuôi cấy trên phôi trứng gà, sử dụng gần nh− nguyên thể dịch hút từ phôi trứng, có màu đỏ hồng hoặc dỏ nâu. - Vacxin có thể gây các phản ứng phụ cho chó, đặc biệt là chó 3 - 4 tháng, thể hiện: run rẩy, thở gấp, chảy rãi, liệt chân sau (nơi tiêm). - Vacxin tạo miễn dịch cho chó kéo dài 12 tháng. 164
  11. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM Sử dụng - Vacxin dùng để tiêm phòng bệnh dại cho chó khoẻ mạnh từ 3 tháng tuổi trở lên. - Chó từ 3 tháng tuổi tiêm lần đầu, sau 2 tháng tiêm lần 2, sau đó cứ mỗi năm tiêm nhắc lại 1 lần. - Dụng cụ, ống tiêm không đ−ợc rửa bằng thuốc sát trùng, phải luộc hoặc hấp −ớt để nguội mới dùng. - Tiêm vào bắp thịt đùi cho ehó. Liều tiêm - Mỗi chó 3 tháng tuổi tiêm 2 ml. - Mỗi chó 4 tháng trở lên tiêm 3 ml. Bảo quản - Giữ Vacxin trong lạnh âm: từ 00C bảo quản đ−ợc 2 tháng (dạng t−ơi). - Tránh để ra ánh nắng mặt trời. - Lọ thuốc đã dùng chỉ có thời hạn sử đụng 01 ngày. Trình bày - Lọ đóng 3 ml có 1 liều - Lọ đóng 30 ml có 10 liều. Nơi sản xuất: Xí nghiệp thuốc thú y Trung Ương (Phùng); Trung tâm nghiên cứu bệnh dại và bệnh động vật nhiệt đới (61 Tr−ờng Chinh). 3. Vacxin phòng bệnh Dại nh−ợc độc (LEP. Flury) Đặc điểm - Chính là Vacxin dại nh−ợc độc chế bằng chủng Virut LEP. Flury nuôi cấy trên phôi trứng gà, nh−ng đ−ợc sử dụng ở dạng làm đông khô. - Mỗi liều chứa 103,8 LD50 Virut. Sử dụng - Giống nh− sử dụng Vacxin nh−ợc độc LEP. Flury dạng t−ơi (nguyên thể). - Chỉ khác: Khi dùng pha mỗi liều đông khô với 3ml n−ớc cất vô trùng, lắc kỹ cho tan, rồi cũng tiêm sâu ngay bắp thịt đùi cho chó. Thuốc pha xong phải dùng ngay. Bảo quản - Để trong nhiệt độ +40C đến 100C có thể bảo quản đ−ợc 4 - 6 tháng - Không đ−ợc để trong lạnh âm, không để d−ới ánh sáng mặt trời. Trình bày - Lọ 1 liều. Nơi sản xuất: Trung tâm thú y Nam bộ (T.P. Hồ Chí Minh). 165
  12. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM 4. Vacxin phòng Dại Rabisin Đặc điểm - Vacxin chế từ Virut dại c−ờng độc nuôi cấy trên môi tr−ờng tế bào, đã giết chết bằng hoá chất, có màu trắng hơi đục. Đây là loại Vacxin nhập từ hãng Rhôn - Pulenc. - Vacxin an toàn không gây phản ứng cục bộ và toàn thân - Vacxin tạo miễn dịch mạnh, ổn định cho chó, kéo dài trong 3 năm. Sử dụng - Vacxin dùng tiêm phòng bệnh dại cho chó khoẻ mạnh từ 2 tháng tuổi trở lên. - Vacxin đ−ợc tiêm d−ới da trong đùi với liều 1 ml. Bảo quản - Giữ Vacxin trong nhiệt độ +40C đến 100C có thể bảo quản 12 tháng. - Không để Vacxin trang lạnh âm. Trình bày - Mỗi lọ đóng 1 liều. - Nơi sản xuất: Nhập từ hãng Rhôn - Pulenc (Pháp) từ năm 1993, đ−ợc dùng cho chó cảnh các thành phố, ch−a dùng rộng vì đắt, (Mỗi liều 16.000 đ). 5. Vacxin phòng 4 bệnh cho chó Đặc điểm - Vacxin hỗn hợp 4 loại Vacxin đề phòng 4 bệnh cho chó, bao gồm 3 loại Vacxin Virut nh−ợc độc phòng bệnh Carê (bệnh sài sốt), bệnh viêm gan do Virut và bệnh viêm ruột do Virut Parvô. Và một loại Vacxin chết phòng Leptospirisis chế từ 2 chủng xoắn trùng: Lepspira icterohaemorhagiae và L. Callicola. - Vacxin nhập từ hãng Rhôn - Pulenc (Pháp) có tên là Vacxin Tetradog và nhập từ hãng Intervet (Hà Lan) có tên là Nobivac; tính năng 2 loại Vacxin trên hoàn toàn giống nhau. - Vacxin tỏ ra an toàn cao, rất ít gây phản ứng. - Sau khì tiêm cho chó miễn dịch với 4 bệnh kể trên kéo dài 12 tháng. - Mỗi liều Vacxin gồm 2 lọ: 1 lọ chứa 3 chủng Virut nh−ợc độc đã đông khô: Carê, Parvo và viêm gan và 1 lọ chứa dung dịch Vacxin chết Lepospirosis. Khi tiêm sẽ hào 2 lọ với nhau rồi tiêm ngay. Sử dụng - Dùng tiêm phòng 4 bệnh cho chó khoẻ mạnh từ 2 tháng tuổi trở lên, có thể tiêm cho chó từ 6 tuần tuổi. - Vacxin đ−ợc tiêm vào d−ới da trong đùi. - Chó con 2 tháng đ−ợc tiêm lần đầu, sau 4 tuần tiêm lần thứ 2, sau đó cứ mỗi năm tiêm một lần; đảm bảo miễn dịch tốt. 166
  13. WWW.RUMENASIA.ORG/VIETNAM Liều tiêm Hai lọ pha với nhau là 1 liều gồm 2 ml tiêm cho 1 con chó. Bảo quản - Vacxin giữ trong +40C đến 120C bảo quản đ−ợc 12 tháng. - Không đ−ợc để trong lạnh âm, không để ánh sáng mặt trời chiếu vào. Trình bày - Hộp 10 liều gồm 10 hộp nhỏ, có ống tiêm sẵn. - Hộp 100 liều, không có ống tiêm; nh−ng mỗi liều gồm 2 lọ nhỏ, khi tiêm sẽ pha lẫn. Nơi sản xuất: nhập từ hãng Rhôn - Pulenc (Pháp) và hãng Intervet (Hà Lan) từ năm 1992, đ−ợc tiêm cho chó cảnh các thành phố. 6. Vacxin phòng bệnh Carê nh−ợc độc (đông khô) Đặc điểm - Vacxin đ−ợc chế từ chủng virut carê nh−ợc độc nuôi cấy trên phôi trứng gà, có thể dùng ở dạng t−ơi hoặc đông khô. - Vacxin ít gây phản ứng phụ và toàn thân. - Sau khi tiêm 2 tuần, chó có miễn dịch và miễn dịch kéo dài trong 12 tháng. - Vacxin th−ờng đ−ợc dùng là dạng đông khô. Sử dụng - Vacxin đ−ợc dùng cho chó khoẻ mạnh ở lứa tuổi từ 2 tháng trở lên - Chó 2 tháng tuổi tiêm lần đầu; sau 4 tuần tiêm nhắc lại lần 2, sau đó cứ 12 tháng tiêm 1 lần. - Tiêm vào d−ới da trong đùi chó. Liều dùng - Mỗi liều pha với 1 ml n−ớc cất và trùng tiêm cho Bảo quản - Giữ trong điều kiện +40C đến 80C bảo quản đ−ợc 6 tháng - Không để trong lạnh âm, tránh ánh sáng mặt trời. - Pha xong thuốc phải dùng ngay. Trình bày - Đóng 1 liều, pha với 2 ml n−ớc cất khi dùng. - Nơi sản xuất: xí nghiệp thuốc thú y Trung −ơng (Phùng), Trung tâm Thú y Nam bộ. 167