Đánh giá kết quả bước đầu kỹ thuật bắt vít khối bên C1 qua cung sau C1 trong phẫu thuật cố định C1 - C2

Nội dung text: Đánh giá kết quả bước đầu kỹ thuật bắt vít khối bên C1 qua cung sau C1 trong phẫu thuật cố định C1 - C2

1. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 3-2017 ĐÁNH GIÁ K ẾT QU Ả B ƯỚC ĐẦ U K Ỹ THU ẬT B ẮT VÍT KH ỐI BÊN C 1 QUA CUNG SAU C 1 TRONG PH ẪU THU ẬT C Ố ĐỊ NH C 1-C2 Nguy ễn Tr ọng Yên*; Ph ạm Hòa Bình* TÓM T ẮT Mục đích: đánh giá độ an toàn, chính xác và hi ệu qu ả c ủa vi ệc đặ t vít vào kh ối bên C 1 qua cung sau. Đối t ượng và ph ươ ng pháp: hồi c ứu 12 b ệnh nhân (BN) được ph ẫu thu ật c ố đị nh C1-C2 theo ph ươ ng pháp c ủa Harms (24 vít đặ t vào kh ối bên C 1 qua cung sau) t ại Khoa Ngo ại Th ần kinh, B ệnh vi ện TWQ Đ 108 t ừ 1 - 2014 đến 6 - 2016. Kết qu ả: 12 BN m ất v ững C 1-C2 do các nguyên nhân: ch ấn th ươ ng (9/12 BN = 75%); 2/12 BN (16,7%) do viêm kh ớp d ạng th ấp và 1 BN do lao. L ượng máu m ất trong m ổ trung bình 180 ml (t ừ 100 - 330 ml). T ất c ả các vít đặ t vào kh ối bên C 1 đúng v ị trí. Chi ều dài vít trung bình 2,67 cm (t ừ 2,4 - 3,2 cm). Không BN nào b ị tổn th ươ ng động m ạch đố t s ống ho ặc t ổn th ươ ng t ủy trong quá trình m ổ. Kết lu ận: đặt vít vào kh ối bên C 1 qua cung sau là k ỹ thu ật có th ể th ực hi ện v ới độ an toàn, chính xác cao. Ưu điểm của k ỹ thu ật là tránh b ộc l ộ bao kh ớp C 1-C2, h ạn ch ế l ượng máu m ất liên quan đến đám r ối t ĩnh mạch gi ữa C 1 và C 2, t ổn th ươ ng r ễ C 2 trong quá trình m ổ. * T ừ khóa: C ố đị nh C 1-C2; Vít kh ối bên C 1; Cung sau C 1. Evaluating the Initial Results of the C 1 Lateral Mass Screw Insertion Technique via C 1 Posterior Arch for C1-C2 Fixation Summary Objectives: To evaluate the safety, accuracy and effect of the C 1 lateral mass screw insertion via C 1 posterior arch. Subjects and methods: Retrospective study on 12 patients who were treated by Harms’s technique (24 screws were inserted to C 1 lateral mass via posterior arch) at Neurosurgery Department, 108 Hospital from 1 - 2014 to 6 - 2016. Results: 12 C 1-C2 instability patients caused by trauma (9/12 patients = 75%); rheumatoid (2/12 patients = 16.7%) and one tuberculosis patient. The average blood loss was 180 mL (range 100 - 330 mL). All screws were exactly inserted in patients with lateral mass. The average of the screw long was 2.67 cm (range 2.4 - 3.2 cm). There was no veterbral artery or spinal injury in operative proceess. Conclusion: The screw placement into patients with lateral mass was available technique with high safety and accuracy. The advance of this technique was avoid exposure of the C 1-C2 joint capsule, reduces bleeding associated with the venous plexus between C 1 and C 2, and avoid injury C 2 root in operative proceed. * Key words: C1-C2 fixation; C 1 lateral mass screw; C 1 posterior arch. ĐẶT V ẤN ĐỀ nghiêm tr ọng ảnh h ưởng đế n tính m ạng và ch ức n ăng n ếu không được điều tr ị Mất v ững kh ớp độ i - tr ục (Atlanto-axial thích h ợp. Nguyên nhân gây nên m ất v ững instability) có th ể gây ra nh ững h ậu qu ả kh ớp độ i - tr ục th ường g ặp bao g ồm: * Bệnh vi ện TWQ Đ 108 Ng ười ph ản h ồi (Corresponding): Nguy ễn Tr ọng Yên (yen_trongnguyen@yahoo.com.vn) Ngày nh ận bài: 04/01/2017; Ngày ph ản bi ện đánh giá bài báo: 23/02/2017 Ngày bài báo được đă ng: 01/03/2017 159
2. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 3-2017 bẩm sinh, ch ấn th ươ ng (th ường gãy được ch ụp X quang th ường quy, c ắt l ớp mỏm nha), viêm kh ớp [1, 2]. Có nhi ều vi tính (CLVT) đa dãy (320 dãy) có d ựng ph ươ ng pháp ph ẫu thu ật c ố đị nh kh ớp hình động m ạch đố t s ống và thân đốt. đội - tr ục nh ư: bu ộc vòng dây thép (wiring Vi ệc l ập k ế ho ạch b ắt vít d ựa trên các technique), đặt vít qua kh ối m ấu kh ớp phim ch ụp tr ước m ổ. C C (C C interarticularis). Hi ện nay, 1- 2 1- 2 2. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu. ph ươ ng pháp ph ẫu thu ật được áp d ụng Nghiên c ứu h ồi c ứu, mô t ả. ph ổ bi ến là b ắt vít vào kh ối bên C 1 và cu ống đố t C 2. K ỹ thu ật này do Geol và * Các ch ỉ tiêu th ống kê: nguyên nhân Harms là nh ững ng ười kh ởi x ướng. gây m ất v ững kh ớp độ i - tr ục, tình tr ạng th ần kinh tr ước và sau m ổ, l ượng máu Kỹ thu ật b ắt vít vào kh ối bên C 1 kinh mất trong m ổ, độ dài c ủa vít b ắt vào kh ối điển đòi h ỏi ph ải b ộc l ộ rõ bao kh ớp C 1-C2 và động m ạch đố t s ống. Theo nhi ều bên C 1, tai bi ến trong m ổ (t ổn th ươ ng nghiên c ứu, s ự b ất th ường c ủa độ ng động m ạch đố t s ống, t ổn th ươ ng r ễ th ần mạch đố t s ống có th ể g ặp trong 20% kinh C 2), m ức độ chính xác c ủa vít. tr ường h ợp. Vi ệc b ộc l ộ bao kh ớp C 1-C2 * M ức độ chính xác c ủa vít được xác có th ể gây ch ảy máu do t ổn th ươ ng đám định theo tiêu chu ẩn: rối t ĩnh m ạch (venous plexus) ho ặc gây - Ki ểu I: vít hoàn toàn n ằm trong tổn th ươ ng r ễ th ần kinh C 2 [4]. xươ ng. Để kh ắc ph ục nh ược điểm này, m ột s ố - Ki ểu II: vít gây th ủng màng x ươ ng tác gi ả nh ư: Menger, Storey, Yeom đã < 1/2 đường kính vít. ti ến hành b ắt vít kh ối bên C1 qua cung - Ki ểu III: vít gây t ổn th ươ ng động sau c ủa C1. Theo nhi ều tác gi ả, vi ệc b ắt mạch đố t s ống ho ặc t ủy s ống. vít vào kh ối bên C qua cung sau không 1 * K ỹ thu ật b ắt vít: cần thi ết ph ải b ộc l ộ hoàn toàn bao kh ớp Đặt BN t ư th ế nằm s ấp, đầ u c ố đị nh C1-C2. Bên c ạnh đó, k ỹ thu ật này có th ể th ực hi ện an toàn d ưới màn t ăng sáng bằng khung Mayerfield. B ộc l ộ cung sau (fluoroscopy) [4, 6]. Qua phân tích 24 vít C1 và C 2 theo các k ỹ thu ật th ường quy (12 BN m ất v ững kh ớp độ i - tr ục) được kinh điển; b ảo t ồn bao kh ớp C 1-C2. D ưới kính hi ển vi ph ẫu thu ật, dùng nh ững lóc bắt vào kh ối bên C 1 qua cung sau, k ết hợp điểm y v ăn, chúng tôi mu ốn nêu lên xươ ng nh ỏ, cùn b ộc l ộ m ặt trên c ủa kh ối ưu điểm c ũng nh ư nh ững h ạn ch ế trong bên C 1. Xác định điểm đặ t vít là điểm cách n ơi giao nhau (chuy ển ti ếp) gi ữa vi ệc áp d ụng k ỹ thu ật này. cung sau và kh ối bên C 1 kho ảng 2 mm, ĐỐI T ƯỢNG VÀ PH ƯƠ NG PHÁP dưới b ờ d ưới cung sau kho ảng 2 mm NGHIÊN C ỨU (hình 1 ). Dùng m ột m ũi khoan t ạo l ỗ vào. Dùng khoan qu ả dâu đường kính 3 mm, 1. Đối t ượng nghiên c ứu. khoan d ẫn đường v ới t ốc độ th ấp, kho ảng Gồm 24 vít (cho 12 BN m ất v ững kh ớp 12.000 - 15.000 vòng/phút. H ướng m ũi o đội - tr ục) b ắt vào kh ối bên C 1 qua cung khoan vào trong kho ảng 10 - 15 . D ưới sau. T ất c ả BN được m ổ t ại Khoa Ngo ại màn t ăng sáng, bình di ện nghiêng, m ũi Th ần kinh, B ệnh vi ện TWQ Đ 108 t ừ khoan được h ướng t ới v ị trí 1/3 d ưới c ủa 1 - 2014 đến 6 - 2016. Tr ước m ổ, BN đều củ tr ước cung sau C 1. 160
3. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 3-2017 Trong quá trình khoan d ẫn và b ắt vít, Trên CLVT ch ụp ki ểm tra sau m ổ, luôn dùng lóc x ươ ng nh ỏ, cùn đặt b ờ trên 100% vít n ằm trong kh ối bên. Trong đó, của kh ối bên để b ảo v ệ độ ng m ạch đốt độ chính xác c ủa vít ở ki ểu I: 21/24 vít sống ( hình 1 ). (87,5%), ki ểu II: 3/24 vít (12,5%). BÀN LU ẬN Tr ải qua nhi ều th ập k ỷ, k ỹ thu ật c ố định C -C do Goel và Harms kh ởi x ướng 1 2 đã nh ận được s ự ủng h ộ c ủa đa s ố ph ẫu thu ật viên, do t ỷ l ệ li ền x ươ ng cao và c ột sống v ững ch ắc trên t ất c ả các bình di ện. Tuy nhiên, nhi ều tác gi ả cho r ằng, vi ệc bộc l ộ để xác đị nh điểm vào c ủa k ỹ thu ật Harms có m ột s ố h ạn ch ế, trong đó h ạn ch ế l ớn nh ất là ph ải b ộc l ộ rõ bao kh ớp C1-C2. Điều này th ường gây m ất máu do tổn th ươ ng đám r ối t ĩnh m ạch vùng này Hình 1: Quá trình b ắt vít d ưới h ướng d ẫn và t ổn th ươ ng r ễ th ần kinh C 2. Đã có của C-arm. nhi ều c ải ti ến để h ạn ch ế nh ững nh ược điểm này, trong đó có kỹ thu ật đặ t vít vào KẾT QU Ả NGHIÊN C ỨU kh ối bên qua cung sau C 1. Từ 1 - 2014 đến 6 - 2016, 24 vít được đặt vào kh ối bên C 1 qua cung sau (12 BN có m ất v ững kh ớp độ i - tr ục). T ất c ả BN đều được m ổ c ố đị nh kh ối bên C1, cu ống đốt C 2 b ằng n ẹp vít, có ghép x ươ ng. Xươ ng ghép là x ươ ng mào ch ậu t ự thân, một s ố tr ường h ợp có s ử d ụng thêm xươ ng sinh h ọc. Trong s ố 12 BN: đa ph ần nguyên nhân m ất v ững do ch ấn th ươ ng (9/12 BN); 2/12 BN do viêm kh ớp d ạng th ấp và 1 BN do lao. L ượng máu m ất trong m ổ trung bình 180 ml (t ừ 100 - Hình 2: Điểm b ắt vít vào kh ối bên C 1. 330 ml). T ất c ả các vít b ắt vào kh ối bên (A. Điểm vào qua cung sau; B. Điểm vào kh ối bên kinh điển theo Harms) C1 thành công, không có tr ường h ợp nào th ất b ại ph ải chuy ển ph ươ ng pháp m ổ. Có nhi ều cách xác đị nh điểm vào kh ối Trong m ổ, không có BN nào b ị t ổn th ươ ng bên qua cung sau C 1. Menger, Storey và động m ạch đố t s ống ho ặc t ổn th ươ ng t ủy. một s ố tác gi ả xác định điểm vào kh ối bên Vít được s ử dụng có đường kính 4,0 mm. qua cung sau C1 là điểm phía bên cách Chi ều dài vít trung bình 2,67 cm (t ừ 2,4 - đường gi ữa kho ảng 2 cm và d ưới b ờ 3,2 cm). dưới cung sau C 1 kho ảng 2 mm [3, 5]. 161
4. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 3-2017 Chúng tôi s ử d ụng điểm vào c ủa Yoem là (hypoglossal nerve), t ổn th ươ ng động điểm cách ch ỗ ti ếp n ối c ủa cung sau và mạch c ảnh trong và đau th ần kinh ch ẩm. kh ối bên C1 với nhau kho ảng 2 mm. Điểm Tuy nhiên, k ết qu ả c ủa nhóm nghiên c ứu này n ằm phía dưới b ờ d ưới cung sau C 1 cũng nh ư các tác gi ả khác đã công b ố kho ảng 2 mm. Có th ể xác đị nh điểm vào ch ưa g ặp tr ường h ợp nào. tr ước m ổ b ằng phim CLVT đa dãy có Tan và CS đã ch ỉ ra điểm vào kh ối bên dựng hình. Điểm l ại y v ăn và th ực t ế lâm tối ưu (optimal entry point) qua cung sau sàng qua 12 BN được đặ t vít vào kh ối là d ưới b ờ d ưới cung sau 2 mm [9]. Mặt bên qua cung sau C1, chúng tôi có m ột trên c ủa cung sau C th ường có nhi ều số v ấn đề bàn lu ận: 1 thay đổi h ơn và không được dùng để đặ t 1. Độ an toàn. vít. Điểm vào c ủa Yoem, có ph ần ch ỉ M ột s ố tác gi ả cho r ằng, vi ệc b ắt vít điểm là ch ỗ lõm khuy ết c ủa cung sau C 1 vào kh ối bên C 1 kinh điển v ới điểm vào là phía bên, đây chính là n ơi ti ếp n ối gi ữa trung tâm kh ối bên ít nguy c ơ gây t ổn cung sau và kh ối bên C 1. Chính nh ờ ph ần th ươ ng động m ạch đố t s ống h ơn đặt qua ch ỉ điểm này, vi ệc b ắt vít vào kh ối bên C 1 cung sau C 1. Tuy nhiên, Yeom và CS đã không đòi h ỏi ph ải b ộc l ộ r ộng để l ộ rõ ch ỉ ra vi ệc b ắt vít qua cung sau C 1 có th ể kh ối bên C 1. Theo nhi ều tác gi ả, vi ệc làm ti ến hành th ường quy an toàn này có th ể giúp h ạn ch ế l ượng máu m ất [6]. Thomas và CS nghiên c ứu trên 26 BN và bi ến ch ứng đau dây th ần kinh ch ẩm. bắt vít vào kh ối bên qua cung sau C 1 v ới Tuy nhiên, có th ể có nh ững ngo ại l ệ phát hi ệu qu ả lâm sàng t ốt [4, 6]. Không sinh trên t ừng ca b ệnh [6]. Lin và CS cho tr ường h ợp nào t ổn th ươ ng động m ạch rằng điều quan tr ọng ph ải đánh giá c ẩn đốt s ống khi b ắt vít kh ối bên C 1 qua cung th ận nh ững thay đổ i v ề gi ải ph ẫu các sau [8]. Hầu h ết các tác gi ả khuyên, trong thành ph ần phía sau đố t độ i và đốt tr ục quá trình khoan d ẫn nên dùng lóc x ươ ng thông qua phim CLVT tr ước m ổ để xác nh ỏ đặ t ở m ặt trên kh ối bên C 1. Vi ệc làm định v ị trí b ắt vít an toàn [10]. này có 2 tác d ụng: 1/ Ki ểm soát và b ảo v ệ Yoem nh ấn m ạnh đế n m ột điểm ph ải động m ạch đố t s ống. 2/ Xác đị nh ph ạm vi lưu ý trong vi ệc b ắt vít vào kh ối bên qua kh ối bên để đị nh h ướng vít vào trong nh ư cung sau C 1, đó là s ự xu ất hi ện các c ầu th ế nào là phù h ợp. Trong quá trình xươ ng b ất th ường. Trong nh ững tr ường khoan d ẫn, h ướng c ủa m ũi khoan được hợp này, n ếu không xác đị nh được c ầu xác định và điều ch ỉnh thông qua hình xươ ng, điểm b ắt vít qua cung sau C 1 ảnh c ủa màn t ăng sáng. Theo t ất c ả th ường lên cao, d ễ gây t ổn th ươ ng động nghiên c ứu, màn t ăng sáng là ph ươ ng mạch đố t s ống. Trong nhóm nghiên c ứu ti ện không th ể thi ếu để th ực hi ện k ỹ của chúng tôi, 1 BN có c ầu x ươ ng b ất thu ật này. th ường. Vi ệc xác đị nh c ầu x ươ ng b ất Nh ững tr ở ng ại khác c ủa vi ệc b ắt vít th ường có th ể th ấy rõ trên các phim vào kh ối bên qua cung sau C 1 t ươ ng t ự X quang th ường quy (t ư th ế nghiêng), nh ư k ỹ thu ật kinh điển c ủa Harm, đó là đặc bi ệt là các phim CLVT đa dãy d ựng tổn th ươ ng dây th ần kinh d ưới l ưỡi hình ( hình 3 ). 162
5. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 3-2017 nghiêm tr ọng n ếu nh ư vít v ẫn được xác định là n ằm trong kh ối bên C 1. Yeom và CS đã ch ỉ ra ngay c ả khi có phân tách theo chi ều d ọc c ũng không ảnh hưởng đến ch ỗ bám c ủa vít n ếu nh ư đường gãy không kéo dài đến kh ối bên [6]. 3. Hi ệu qu ả trên lâm sàng. Kỹ thu ật c ủa chúng tôi đã h ạn ch ế lượng máu m ất (< 300 ml trên t ất c ả các BN). L ượng máu m ất trung bình cho ph ẫu thu ật c ố đị nh C 1-C2 kho ảng 180 ml. Không có BN nào đau dây th ần kinh ch ẩm sau ph ẫu thu ật. Không có tr ường hợp nào ph ải b ộc l ộ ho ặc vén r ễ C 2. Không BN nào có động m ạch đố t s ống b ị tổn th ươ ng ho ặc có thi ếu h ụt th ần kinh sau ph ẫu thu ật. Điều này phù h ợp v ới nghiên c ứu c ủa Yeom và CS. Th ất b ại c ủa k ỹ thu ật: có l ẽ do s ố lượng nghiên c ứu còn ít, nên chúng tôi ch ưa g ặp tr ường h ợp nào th ất b ại v ề k ỹ thu ật. Tuy nhiên, trong nghiên c ứu c ủa Thomas và CS: th ất b ại 3/52 vít (7,65%). Nh ững tr ường h ợp th ất b ại có chi ều cao Hình 3: Hình c ầu x ươ ng. của cung sau < 4,0 mm. Chính vì v ậy, tác 2. Độ chính xác. gi ả khuyên c ần c ẩn th ận và ph ải d ựa vào Kết qu ả c ủa nghiên c ứu cho th ấy: trên phim CLVT tr ước m ổ. phim CLVT ch ụp ki ểm tra sau m ổ, 100% 4. C ơ sinh h ọc (biomechanical). vít n ằm trong kh ối bên. Trong đó, 21/24 Một s ố nghiên c ứu v ề c ơ sinh h ọc cho vít (87,5%) n ằm hoàn toàn trong kh ối th ấy, vi ệc b ắt vít vào kh ối bên qua cung xươ ng x ốp, không có t ổn th ươ ng thành sau C 1 kh ỏe h ơn đặt vít vào tr ực ti ếp kh ối xươ ng. bên c ủa C 1. Lý do được các tác gi ả nh ấn Một khó kh ăn b ất th ường được nhi ều mạnh đó là: chi ều dài vít n ằm trong tác gi ả nh ấn m ạnh khi dùng k ỹ thu ật này xươ ng b ắt qua cung sau vào kh ối bên là cung sau C 1 ph ải có m ột kích th ước th ường dài h ơn vít b ắt tr ực ti ếp vào kh ối xươ ng đủ r ộng để ch ứa m ột vít có đường bên. Chi ều dài trung bình c ủa vít trong kính 3,5 - 4 mm. Theo m ột s ố nghiên c ứu, nhóm nghiên c ứu là 2,67 cm. Theo Yang, chi ều cao c ủa cung sau C 1 trung bình nhóm vít b ắt vào kh ối bên qua cung sau từ 3,95 - 4,8 mm [5, 6]. Tuy nhiên, theo C1 có độ dài trung bình 28,55 mm; trong nhi ều tác gi ả, m ột sai l ệch đơn độc lên khi đó nhóm b ắt vít tr ực ti ếp vào kh ối bên trên ho ặc xu ống d ưới không gây ảnh C1 theo k ỹ thu ật kinh điển là 22,15 mm [6]. 163
6. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 3-2017 Một s ố tác gi ả khuyên nên b ắt vít qua Neurosurgery. 2010, Mar, 66 (3 Suppl), hai v ỏ x ươ ng c ứng (một v ỏ x ươ ng c ủa pp.184-192. cung sau, m ột l ớp v ỏ x ươ ng phía tr ước 2. Jacobson M.E, Khan S.N, An H.S. C 1-C2 của cung tr ước C 1). Vi ệc xuyên qua hai posterior fixation: indications, technique, and vỏ x ươ ng (bicortical) ch ắc ch ắn h ơn qua results. Orthop Clin North Am. 2012, Jan, 43 một v ỏ x ươ ng (unicortical). Zarro và CS (1), pp.11-18, vii. đã ch ứng minh điều này thông qua m ột 3. Mummaneni P.V, Haid R.W. Atlantoaxial th ử nghi ệm tr ực ti ếp dùng l ực để rút vít fixation: overview of all techniques. Neurol India. 2005, Dec, 53 (4), pp.408-415. bắt vào kh ối bên C 1. K ết qu ả cho th ấy có sự khác bi ệt rõ v ề l ực, 1.403 N ( đố i v ới vít 4. Thomas J.A, Tredway T, Fessler R.G, qua 2 v ỏ x ương) so v ới 821 N (vít qua Sandhu F.A. An alternate method for một v ỏ x ươ ng). placement of C 1 screws. J Neurosurg Spine. 2010, Apr, 12 (4), pp.337-341. KẾT LU ẬN 5. Ma X.Y, Yin Q.S, Wu Z.H, Xia H, Liu J.F, Zhong S.Z. Anatomic considerations for Qua 24 vít b ắt vào kh ối bên C ( điều tr ị 1 the pedicle screw placement in the first cho 12 BN) qua cung sau, k ết h ợp điểm cervical vertebra . Spine. 2005, Jul 1, 30 (13), y v ăn, chúng tôi nh ận th ấy: pp.1519-1523. - Vi ệc b ắt vít vào kh ối bên C 1 qua cung 6. J Harms R.P.M. Posterior C 1-C2 fusion sau không c ần b ộc l ộ r ộng bao kh ớp with polyaxial screw and rod fixation. Spine. C1-C2 nh ư k ỹ thu ật kinh điển. Điều này 2001, 26 (22), pp.2467-2471. hạn ch ế vi ệc m ất máu do t ổn th ươ ng đám 7. Yeom J.S, Kafle D, Nguyen N.Q, Noh rối t ĩnh m ạch trong ống s ống. Bên c ạnh W, Park K.W, Chang B.S et al. Routine đó h ạn ch ế t ổn th ươ ng r ễ th ần kinh C 2. insertion of the lateral mass screw via the - Vi ệc b ắt vít vào kh ối bên qua cung posterior arch for C 1 fixation: feasibility and sau có tác d ụng c ố đị nh kh ỏe h ơn so v ới related complications. Spine J Off J North Am Spine Soc. 2012, Jun, 12 (6), pp.476-483. bắt vít vào kh ối bên b ằng ph ươ ng pháp kinh điển, do độ dài vít n ằm trong x ươ ng 8. Mummaneni P.V, Lu D.C, Dhall S.S, th ường dài h ơn. Mummaneni V.P, Chou D. C 1 lateral mass fixation: a comparison of constructs. - Vi ệc b ắt vít vào kh ối bên qua cung Neurosurgery. 2010, Mar, 66 (3 Suppl), sau có th ể gây t ổn th ươ ng động m ạch đố t pp.153-160. sống ở nh ững tr ường h ợp xu ất hi ện các 9. Tan M, Wang H, Wang Y, Zhang G, cầu x ươ ng. Chính vì v ậy, cần lập k ế Yi P, Li Z et al. Morphometric evaluation of ho ạch bắt vít c ẩn th ận d ựa trên phim screw fixation in atlas via posterior arch and (đặc bi ệt là phim CLVT có d ựng hình) lateral mass. Spine. 2003, May, 1, 28 (9), tr ước m ổ. pp.888-895. 10. Lin J.M, Hipp J.A, Reitman C.A. C lateral TÀI LI ỆU THAM KH ẢO 1 mass screw placement via the posterior arch: 1. Finn M.A, Apfelbaum R.I. Atlantoaxial a technique comparison and anatomic analysis. transarticular screw fixation: update on Spine J Off J North Am Spine Soc. 2013, technique and outcomes in 269 patients. Nov, 13 (11), pp.1549-1555. 164