Những người Âu đã thấy Phú Yên xưa

Những người Âu là những nhà truyền giáo,
quan chức chính phủ và thương gia đi tìm
cơ hội giao thương, quan cai trị thực dân
cùng các nhà khảo cứu văn hóa-nghệ
thuật bản xứ khi đế quốc Pháp áp đặt nền
bảo hộ ở Việt Nam… Đa phần họ thường
xuyên lui tới các trung tâm dân cư và đầu
mối giao dịch, đôi khi họ ngang qua những
địa phương lẻ loi lân cận. Phú Yên trong
những chuyến khảo sát hay viễn du, hoặc
tình cờ hoặc được trù định như vậy đã trở
thành nguồn dữ liệu hiếm hoi theo bề dày
thời gian thăng trầm dấu tích.