Bài giảng Kỹ thuật lập trình - Chương 2: Các yếu tố cơ bản của C và C++

Nội dung text: Bài giảng Kỹ thuật lập trình - Chương 2: Các yếu tố cơ bản của C và C++

1. Từ khóa trong C++ asm auto bool break case catch char class const const_cast continue default delete else extern do enum false double explicit float dynamic_cast export for friend goto if inline int long mutable namespace new operator private protected public register reinterpret_cast return short signed sizeof static static_castN struct switch template Ơ this throw true try typedef typeid typename union unsigned using virtual void volatile wchar_t while 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 11 Ch ©
2. Biên dịch (compile) ƒ Biên dịch từng file nguồnriêngbiệt (*.c: C compiler, *.cpp: C++ compiler), kếtquả => *.obj ƒ Trong Visual C++: Gọi Compile (Ctrl + F7) ₫ể biên dịch riêng rẽ hoặc Build (F7) ₫ể kếthợpbiêndịch và liên kếtchotoànbộ dự án ƒ Các kiểulỗibiêndịch (compile error): —Lỗicúpháp: Sử dụng tên sai qui ₫ịnh hoặcchưa khai báo, thiếu dấuchấmphảy ;, dấu ₫óng } —Lỗikiểu: Các số hạng trong biểuthứckhôngtương thích kiểu, gọi hàm vớithamsố sai kiểu — N ƒƠ Các kiểucảnh báo biên dịch (warning): —Tự₫ộng chuyển ₫ổikiểulàmmất chính xác — Hàm khai báo có kiểutrả về nhưng không trả về —Sử dụng dấu = trong trường hợpnghivấnlàso sánh== — 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 12 Ch ©
3. Liên kết (link) MyProg.obj MyLib1.obj MyLib2.obj xx.obj yy.lib MyProg.exe ƒ Liên kết là quá trình ghép nhiềufile ₫ích (*.obj, *.lib) ₫ể tạorachương trình chạycuốicùng*.exe ƒ Trong Visual C++: Gọi Build (F7) ƒ Lỗiliênkếtcóthể là do: N Ơ —Sử dụng hàm nhưng không có ₫ịnh nghĩahàm —Biếnhoặchàm₫ược ₫ịnh nghĩa nhiềulần — 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 13 Ch ©
4. Chạythử và gỡ rối (debug) ƒ Chạythử trong Visual C++: Execute hoặc Ctrl+F5 ƒ Tìm lỗi: —Lỗi khi chạylàlỗithuộcvề phương pháp, tư duy, thuậttoán, không phảivề cú pháp —Lỗi khi chạybìnhthường không ₫ược báo —Lỗi khi chạyrất khó phát hiện, vì thế trong ₫asố trường hợp cầntiếnhànhdebug. ƒ Chạy Debug trong Visual C++: —Chạytớichỗ₫ặt cursor: Ctrl+F10 —Chạytừng dòng lệnh: F10 N Ơ —Chạyvàotronghàm: F11 —Chạytiếpbìnhthường: F5 —Xemkếtquả dướicửasổ Output hoặcgọiQuickWatch 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 14 Ch ©
5. Tổ chứcbộ nhớ Hệđiều hành Các CT khác Mã chương trình Đỉnh ngănxếp SP Dữ liệu toàn cục n Matran_A Vùng nhớ tự do f Ngănxếp k N Ơ (tham biến, biến i cụcbộ) count a Vùng nhớ tự do 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 15 Ch ©
6. 2.2 Bộ tiền xử lý ƒ Bộ tiền xử lý là một phần chương trình ₫ược soạn thảo mô tả các chỉ thị như bộ xử lý macro thực hiện trước khi chương trình biên dịch bắt ₫ầu thực thi Æ Tăng tính linh hoạt trong việc viết và biên dịch chương trình Ví dụ: #define NAME string #define SQR (number) ((number) * (number)) #define ABORT {(void) printf (“Abort”); exit(1); } N Ơ #ifdef SYMBOL . #endif 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 16 Ch ©
7. 2.2.1 Chỉ thị #define ƒ Chỉ thị #define cho phép chương trình ₫ịnh nghĩa một macro thay thế ₫ơn giản. Cú pháp: #define NAME string ƒ Ví dụ: #define ARRAY_MAX 10 int array[ARRAY_MAX]; ƒ Chú ý: — Theo qui ước hầu hết tên các hằng là tất cả chữ hoa — Đóng ngoặc ₫ơn cho tất cả các hằng chứa nhiều hơn một số ₫ơn. Ví dụ: #define LENGTH (3+5) thay vì #define LENGTH 3+5 N Ơ — Luôn ₫óng các macro nhiều câu lệnh trong các ngoặc móc nhọn { }. Ví dụ: #define ABORT {(void) printf(“Aborting”); exit(1);} thay vì #define ABORT (void) printf(“Aborting”); exit(1); 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 17 Ch ©
8. 2.2.2 Tham số hoá Macro ƒ Ví dụ: #define SQR (number) (number * number) size = SQR(5); /*size = (5 * 5)*/ size = SQR (length + width) ; /* size = (length + width * length + width) */ ƒ Chú ý: — Luôn ₫ặt ngoặc ₫ơn bao ngoài các tham số trong một macro tham số hoá. Viết lại macro trên: #define SQR (number) ((number) * (number)) N Ơ —Cẩn thận với các phép toán rút gọn khi sử dụng macro. Ví dụ: value = 1; square = SQR (value++) ; /* sai */ /* square = ((value++) * (value++) )*/ 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 18 Ch ©
9. 2.2.3 Chỉ thị #ifdef , #endif ƒ Ví dụ: #ifdef SYMBOL /* thuc hien ma lenh neu thoa man*/ #endif Muốn kích hoạt phần thực hiện chương trình này nhập câu lệnh từ ₫ầu chương trình như sau: #define SYMBOL ƒ Chỉ thị ₫ồng hành #else và #ifndef Ví dụ: #ifdef DEBUG (void) printf(“Debugging version\n”); N Ơ #else (void) printf(“Production version\n”); #endif 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 19 Ch ©
10. 2.2.4 Chỉ thị #include ƒ Chỉ thị #include chỉ cho bộ tiền xử lý nhận nội dung của tệp khác và nhập chúng vào chương trình. Ví dụ: #include /* Tệp chứa ở trong hệ thống chuẩn */ #include “file2.h” /* Tệp chứa ở trong thư mục ₫ang phát triển chương trình */ ƒ Để tránh trường hợp nhập nội dung một tệp vào N chương trình nhiều hơn một lần do chỉ thị nhập ₫ã ẩn Ơ chứa trong chính các nội dung nhập. Ví dụ: #include “module_a.h” #include “module_b.h” 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 20 Ch ©
11. 2.2.4 Chỉ thị #include ƒ Giả thiết cả hai ₫ều chứa chỉ thị nhập tệp, ví dụ #include “defs.h” Để tránh trường hợp này tệp defs.h cần ₫ược bổ sung như sau ở ₫ầu tệp ví dụ như: #ifndef _DEFS_H #define _DEFS_H và ở cuối tệp #endif N Ơ 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 21 Ch ©
12. 2.2.5 Chỉ thị #error ƒ Chỉ thị error sẽ dừng thực hiện chương trình và in ra một thông báo lỗ. Ví dụ: #if (NAME_TABLE > MAX_TABLE)||(ID_TABLE > MAX_TABLE) #error MAX_TABLE #endif N Ơ 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 22 Ch ©
13. 2.3 Biếnvàdữ liệu ƒ Biểuthức= dữ liệu + phép toán + ƒ Biểudiễndữ liệu: Thông qua biến hoặc hằng số, kèm theo kiểu ƒ Nội dung trong phầnnày: —Cáckiểudữ liệucơ bản — Các phép toán áp dụng —Tương thích và chuyển ₫ổikiểu — Khai báo biến, phân loạibiến N Ơ 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 23 Ch ©
14. 2.3.1 Các kiểudữ liệu cơ bảncủaC/C++ KiểuKíchcỡ thông dụng Phạmvi tốithiểu (tính bằng bit) char 8 −127 to 127 signed char 8 −127 127 unsigned char 8 0 255 int 16/32 −32767 32767 signed int 16/32 -nt- unsigned int 16/32 0 65535 short 16 −32767 32767 signed short 16 nt unsigned short 16 0 65535 long 32 −2147483647 2147483647 signed long 32 - nt- unsignedN long 32 0 4294967295 floatƠ 32 Độ chính xác 6 chữ số double 64 Độ chính xác 15 chữ số long double 80 Độ chính xác 17 chữ số bool (C++) - - wchar_t (C++) 16 −32767 32767 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 24 Ch ©
15. Các phép toán cơ bản Phép toán Ký hiệuKiểu nguyên Kiểusố thựcKiểu bool Gán = XXX Số học +, -, *, /, XXx +=, -=, *=, /= %, %= Xx ++, Xx So sánh >, =, >, >= Xx Lựachọn ? : XXX Lũythừa? Không có! 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 25 Ch ©
16. Tương thích và chuyển ₫ổikiểu ƒ Tương thích kiểu=> Tự₫ộng chuyển ₫ổikiểu —Giữacáckiểusố nguyên vớinhau(lưuý phạm vi giá trị) —Giữacáckiểusố thựcvớinhau(lưuý ₫ộ chính xác) —Giữacáckiểusố nguyên và số thực(lưuý phạm vi giá trị và ₫ộ chính xác) —Kiểu bool sang số nguyên, số thực: true => 1, false => 0 —Số nguyên, số thựcsang kiểu bool: ≠ 0 => true, 0 => false ƒ Nếucólỗihoặccảnh báo => khắcphụcbằng cách ép chuyển ₫ổikiểu: —VD: N Ơ i = int(2.2) % 2; j = (int)2.2 + 2; // C++ 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 26 Ch ©
17. Nhìn nhận về chuyển ₫ổikiểu long long double int double short float char bool N Ơ 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 27 Ch ©
18. Nhìn nhận về chuyển ₫ổikiểu long long double double int short float N Ơ 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 28 Ch ©
19. 2.3.2 Khai báo biến char c = 'N'; Khai báo và khởitạogiátrị bool b = true; int kq; Chỉ khai báo, giá trị bất ₫ịnh double d; long count, i=0; Khai báo kếthợp, chỉ i=0 unsigned vhexa=0x00fa; Đặtgiátrị₫ầu hexa unsigned voctal=082; Đặtgiátrị₫ầu octal -> 66 chứ không phải 82 ƒ C: Toàn bộ biếnphải khai báo ngay ₫ầuthânhàm ƒ C++: Có thể khai báo tạichỗ nào cần, trước khi sử dụng ƒ Phân loạibiến: —Biếntoàncục: Khai báo ngoài hàm, lưugiữ trong vùng nhớ dữ liệu N Ơ chương trình —Biếncụcbộ: Khai báo trong thân hàm, lưugiữ trong ngănxếp —Thambiến: Khai báo trên danh sách tham số củahàm, lưugiữ trong ngănxếp 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 29 Ch ©
20. Ví dụ khai báo các loạibiến Biếntoàncục int N = 1; void main() { char c = 'N'; do { printf(“\nEnter a number > 0:"); scanf("%d",&N); Biếncụcbộ int kq = factorial(N); // C++ only! } while (c == 'y' || c == 'Y') Hai biếncụcbộ } cùng tên ở hai phạm int factorial(int n) { vi khác nhau, int kq = 1; khôngliênquangì while (n > 1) ₫ếnnN hau! kq *= n ; Ơ return kq; } Tham biến 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 30 Ch ©
21. Đặctínhlưugiữ ƒ Biến extern: Khai báo sử dụng biếntoàncục ₫ã ₫ược ₫ịnh nghĩavàgángiátrị trong mộttập tin khác /* file1.c */ /* file2.c */ int x, y; extern int x, y; char ch; extern char ch; void main() void func22() { { /* */ x = y / 10; } } void func1(void) void func23() { { x = 123; y = 10; } } N Ơ ƒ Biến static: ₫ượclưutrữ trong bộ nhớ dữ liệuCT —Biếnstatic cụcbộ: hạnchế truy nhậptừ bên ngoài hàm —Biến static toàn cục: hạnchế truy nhậptừ file khác 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 31 Ch ©
22. 2.3.3 Hằng số (trựckiện) KiểuVídụ int 1 123 21000 −234 0x0A 081 long int 35000L −34l −234L 0x0AL 081L unsigned int 10000U 987u 40000u float 123.23F 4.34e−3f .1f double 123.23 1.0 −0.9876324 .1e−10 long double 1001.2L char ‘A’ ‘B’ ‘ ‘ ‘a’ ‘\n’ ‘\t’ ‘\b’ N Ơ bool true false wchar_t L’A’ L’B’ 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 32 Ch ©
23. 2.4 Các kiểudữ liệu dẫnxuấttrựctiếp ƒ Kiểuliệtkê ƒ Kiểuhằng ƒ Kiểucon trỏ ƒ Kiểumảng ƒ Kiểuthamchiếu (C++) N Ơ 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 33 Ch ©
24. 2.4.1 Kiểuliệtkê(enum) ƒ Mục ₫ích sử dụng: — Định nghĩamộtkiểulàtậpcáchằng số nguyên kí hiệu —Sử dụng thuậntiệnbằng tên => hằng số nguyên ƒ Ví dụ enum Color {Red, Green, Blue}; enum WeekDay { Mon = 2, Tue, Wed, Thu, Fri, Sat, Sun = 1 }; enum { DI_MOTOR1_STARTED = 0x01, DI_MOTOR1_RUNNING = 0x02, DI_MOTOR2_STARTED = 0x04, N Ơ DI_MOTOR2_RUNNING = 0x08, DI_PUMP1_STARTED = 0x10, DI_PUMP1_RUNNING = 0x20, DI_OVERLOADED = 0x40, DI_VALVE1_OPENED = 0x80 }; 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 34 Ch ©
25. Sử dụng kiểuliệtkê /* C version */ void main() { enum Color c = Red; /* c = 0 */ C: enum WeekDay d = Tue; /* d = 3 */ Như mộtkiểusố int i=c, j=d; /* i=0, j=3 */ enum Color c2 = i+1; /* c2 = 1 */ nguyên 8 bit int di1 = 0x01; /* OK, but */ int di2 = DI_MOTOR1_STARTED;/* this is better */ ++c; /* c = 1 */ } /* C++ version */ void main() { C++ enum Color c = Red; // c = Red Không còn như WeekDay d = Tue; // OK, d = Tue mộtkiểusố int i=c, j=d; // i=0, j=3 N nguyên! Ơ Color c2 = i+1; // Error! Color c3 = Color(i+1); // OK, c3 = Green int di1 = 0x01; // OK, but int di2 = DI_MOTOR1_STARTED;// this is better ++c; // Error! } 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 35 Ch ©
26. 2.4.2 Kiểuhằng (const) ƒ Cho phép khai báo như biếnsố, nhưng ₫ượcgángiá trị cố₫ịnh bằng mộthằng số và không thể₫ượcthay ₫ổi => khai báo hằng số void main() { const double pi = 3.1412; // initializing is OK! const int ci = 1; // initializing is OK! ci = 2; // error! ci = 1; // error, too! int i = ci; // const int is a subset of int N const Color cc = Red; Ơ cc = Green; // error const double d; // potential error } 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 36 Ch ©
27. 2.4.3 Kiểucon trỏ ƒ Con trỏ thựcchấtlàmộtbiếnchứa ₫ịachỉ củamột ₫ối tượng có thể là mộtbiếnhoặcmộthàm. int v = 2; int* p = &v; // p holds the address of v Con trỏ p Vùng nhớ chứa biến CT 0x000127c3 p: &v v: 2 N Ơ chứa ₫ịa chỉ của biến v 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 37 Ch ©
28. int i = 1; int* p = &i; // p holds the address of i *p = 2; // i = 2 int j; p = &j; // now p holds the address of j *p = 3; // j = 3, i remains 2 N Ơ 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 38 Ch ©
29. Ví dụ sử dụng kiểucon trỏ void main() { int i = 0; int* p = &i; // p refers to the addesss of i int j = *p; // j = 0 *p = 2; // now i = 2 p = &j; // now p contains the addess of j *p = 3; // now j = 3, i remains 2 double d = i; // OK, int is compatible to double p = &d; // error, int* isn’t compatible to double* p = (*int)&d; // no compile error, but dangerous, // meaningles type conversion! double* pd=0; // p contains the address 0 *pd = 0; // no compile error, but fatal error pd = &d; // OK N Ơ double* pd2; // p refers to an uncertain address *pd2 = 0; // fatal error pd2 = &d; // OK, pd and pd2 refer to the same addr. } 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 39 Ch ©
30. Tóm tắtsơ bộ về con trỏ ƒ Con trỏ là mộtbiếnchứa ₫ịachỉ byte ₫ầucủamộtbiếndữ liệu, ₫ượcsử dụng ₫ể truy cậpgiántiếpdữ liệu ₫ó ƒ Sau khi khai báo mà không khởitạo, mặc ₫ịnh con trỏ mang một ₫ịachỉ bất ₫ịnh ƒ Địachỉ con trỏ mang có thể thay ₫ổi ₫ược => con trỏ có thể mỗi lúc ₫ạidiệnchomộtbiếndữ liệu khác ƒ Toán tử lấy ₫ịachỉ củamộtbiến(&) trả về con trỏ vào kiểucủa biến=> thường gán cho biếncon trỏ ƒ Toán tử truy nhậpnộidung (*) ápdụng cho con trỏ trả về biến mà con trỏ mang ₫ịachỉ => có thể₫ọchoặcthay₫ổi giá trị của biến ₫ó N ƒƠ Không bao giờ sử dụng toán tử truy nhậpnội dung, nếucon trỏ chưamangmột ₫ịachỉ ô nhớ mà chương trình có quyềnkiểm soát 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 40 Ch ©
31. 2.4.4 Kiểumảng Chỉ số 012 N-1 ₫ịachỉ₫ầu ₫ịachỉ cuối ₫ịachỉ₫ầu-₫ịachỉ cuối = N * kích cỡ mộtphầntử ƒ Cấutrúcdữ liệuvới: —Số lượng các phầntử cố₫ịnh — Các phầntử có cùng kiểu N Ơ — Các phầntử₫ượcsắpxếpkế tiếptrongbộ nhớ —Cóthể truy nhậptừng phầntử mộtcáchtự do theo chỉ số hoặctheo₫ịachỉ 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 41 Ch ©
32. Khai báo mảng ƒ Số phầntử củamảng phảilàhằng số nguyên (trong C phảilàmộttrựckiện, trong C++ có thể là kiểu const ) ƒ Khai báo không khởitạo: int a[3]; enum {index = 5}; double b[index]; const int N = 2; char c[N]; // C++ only ƒ Khai báo vớisố phầntử và khởitạo giá trị các phầntử N Ơ int d[3]= {1, 2, 3}; double e[5]= {1, 2, 3}; char f[4]= {0}; 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 42 Ch ©
33. Khai báo mảng (tiếp) ƒ Khai báo và khởitạogiátrị các phần tử, số phầntử₫ượctự₫ộng xác ₫ịnh int a[]= {1, 2, 3, 4, 5}; double b[]= {1, 2, 3}; double c[]= {0}; char s[]= {‘a’}; ƒ Khai báo mảng nhiềuchiều double M[2][3]; N Ơ int X[2][]={{1,2},{3,4},{5,6}}; short T[2][2]={1,2,3,4,5,6}; 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 43 Ch ©
34. Ví dụ sử dụng kiểumảng void main() { int a[5]; // a has 5 elements with uncertain values int b[5]= {1,3,5,7,9}; // 5 elements with initial values double c[]; // error, unspecified size double x = 1.0, y = 2.0; double d[]= {x,y,3.0}; // 3 elements with initial values short n = 10; double v[n]; // error, array size must be a constant! const int m=10; // C++ OK double v2[m]; // C++ OK a[0] = 1; int i= 1; a[i] = 2; a[5] = 6; // no compile error, but fatal error int k = a[5]; // no compile error, but fatal error N a = {1,2,3,4,5}; // error Ơ a = b; // error, cannot assign array int M[2][3]; M[0][1] = 0; M[0][2] = 1; } 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 44 Ch ©
35. Mảng ₫ặcbiệt: Chuỗikýtự ƒ Trong C/C++, chuỗikýtự không phảilà kiểucơ bản, mà thựcchấtlàmộtmảng ƒ Phân biệtchuỗikýtự thường và chuỗiký tự kết0 char city1[]= {'H','A','N',' ','O','I‘}; char city2[]= "HA NOI"; wchar_t city3[]= L"HÀ NOI"; city2[] = “HANOI”; // error ƒ Đasố các hàm trong thư việnC làmviệc N Ơ vớichuỗikýtự kết0 ƒ Với C++, chuỗikýtự₫ược ₫ịnh nghĩabằng lớp string trong thư việnchuẩn, không sử dụng byte kết0 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 45 Ch ©
36. Mảng và con trỏ void main() { int a[5]; // a has 5 elements with // uncertain values int* p; p = a; // p refers to a[0] p = &a[0]; // the same as above *p = 1; // a[0]=1 ++p; // now p points to a[1] *p = 2; // a[1]=2 p++; // now p points to a[2] *p = 3; // a[2]=3 p += 2; // now p points to a[4] *p = 5; // a[4] = 5 N Ơ ++p; // OK, no problem until we dereference it *p = 6; // Now is a BIG BIG problem! a = p; // error, a is like a constant pointer } 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 46 Ch ©
37. Mảng và con trỏ (tiếp) void main() { int a[5]; // a has 5 elements with // uncertain values int* p = a; // p points to a[0] p[0] = 1; // a[0]=1 p[1] = 2; // a[1]=2 p+= 2; // now p points to a[2] p[0] = 3; // a[2]=3 p[1] = 4; // a[3]=4 p[3] = 6; // a[5]=6, Now is a BIG BIG problem! } N Ơ 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 47 Ch ©
38. Tóm lượcvề mảng ƒ Mảng là mộttậphợpcácdữ liệu cùng kiểu, sắpxếpliềnkề trong bộ nhớ => các phầntử củamảng ƒ Có thể truy cập các phầntử mảng vớibiếnmảng kèm theo chỉ số hoặcvớibiếncon trỏ (theo ₫ịachỉ củatừng phầntử) ƒ Số phầntử củamảng là cố₫ịnh (khi khai báo phảilàhằng số), không bao giờ thay ₫ổi ₫ược ƒ Biếnmảng (tĩnh) thựcchấtlàmộtcon trỏ hằng, mang ₫ịachỉ củaphầntử₫ầutiên ƒ Có thể₫ặt giá trị₫ầuchocácphầntử củamảng qua danh sách khởitạo, không bao giờ gán ₫ượcmảng cho nhau. Nếucầnsao chép hai mảng thì phảisử dụng hàm ƒ Không bao giờ₫ượcphéptruynhậpvớichỉ số nằm ngoài phạm N vi, nếuN làsố phầntử thì phạm vi cho phép là từ 0 N-1 Ơ ƒ Con trỏ không bao giờ là mộtmảng, nó chỉ có thể mang ₫ịachỉ củamộtmảng và sử dụng ₫ể quảnlýmảng (dù là ₫ộng hay tĩnh) 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 48 Ch ©
39. 2.4.5 Kiểu tham chiếu (C++) ƒ Một biếnthamchiếulàmột biến ₫ạidiện trực tiếpcho một biến khác (thay cho con trỏ) ƒ Ýnghĩasử dụng chủ yếuvề sau trong truyềnthamsố cho hàm void main() { double d = 2.0; double& r = d; // r represents d double *p1 = &d, *p2 = &r; r = 1.0; // OK, d = 1.0 double& r2; // error, r has to be assigned to a var. N Ơ double& r3 = 0; // error, too double d2 = 0; r = d2; // r = 0, d=0 r = 1.0; // r = d = 1, d2 =0 } 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 49 Ch ©
40. 2.4.6 Typedef ƒ Từ khóa typedef tạoramột tên mớichomộtkiểucó sẵn, không ₫ịnh nghĩamộtkiểumới ƒ Ý nghĩa: ₫ưa tên mớidễ nhớ, phù hợpvới ứng dụng cụ thể, dễ thay ₫ổivề sau typedef float REAL; typedef int AnalogValue; typedef int Vector[10]; typedef AnalogValue AnalogModule[8]; typedef int* IPointer; N AnalogValue av1 = 4500; Ơ Vector x = {1,2,3,4,5,6,7,8,9,10}; AnalogModule am1 = {0}; IPointer p = &av1; 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 50 Ch ©
41. 2.5 Định nghĩa kiểudữ liệumới ƒ Cấutrúc(struct): Tậphợpnhững dữ liệuhỗnhợp, truy nhập theo tên (biếnthànhviên). Thôngdụng nhất trong C, ý nghĩa ₫ượcmở rộng trong C++ ƒ Hợpnhất(union): Mộttênkiểu chung cho nhiềudữ liệu khác nhau (chiếmcùngchỗ trong bộ nhớ). Ít thông dụng trong cả C và C++ ƒ Lớp(class): Chỉ có trong C++, mở rộng struct cũ thêm những hàm thành viên. N Ơ 2004, HOÀNG MINH S ương 2: Các yếutố cơ bảncủaC vàC++ © AC - HUT 51 Ch ©